Malaysia gửi trả rác thải về nước phát triển

Lực lượng hải quan Malaysia kiểm tra các container rác thải ở cảng Klang. (Nguồn: AP).

Rác thải độc hại từ các nước

Lực lượng chức năng nước này trước đó đã kiểm tra 9 container ở cảng Klang, phía Tây thủ đô Kuala Lumpur, được phát hiện có chứa rác thải nhựa không dán nhãn cùng nhiều loại rác thải không thể tái chế - trong đó trộn lẫn rác thải hộ gia đình và rác thải điện tử.

Bà Yeo Bee Yin - Bộ trưởng Năng lượng, Khoa học, Công nghê, Môi trường và Biến đổi khí hậu Malaysia nói rằng, lượng rác thải nhựa nói trên được vận chuyển từ Mỹ, Anh, Australia, Nhật Bản, Trung Quốc, Arab Saudi, Bangladesh, Hà Lan và Singapore. Hồi tháng trước, chính quyền Malaysia đã gửi trả lại 5 container rác thải về Tây Ban Nha.

Ngày 24/4 vừa qua, Malaysia đã triển khai một lực lượng phối hợp chuyên triệt phá hoạt động nhập rác thải nhựa phi pháp vào các cảng của nước này. Chính quyền Malaysia kể từ đó đã thực hiện được 10 chiến dịch tương tự.

Năm ngoái, Trung Quốc đã ban hành lệnh cấm nhập khẩu rác thải nhựa như một phần trong sáng kiến bảo vệ môi trường của họ. Động thái này đã tạo nên hiệu ứng lan rộng khắp chuỗi cung ứng toàn cầu, khiến cho những bên trung gian phải đi tìm những địa điểm mới để đổ rác - và một trong những địa điểm mới đó chính là Malaysia.

Một bản báo cáo mà Tổ chức Hòa bình Xanh (Green Peace) công bố mới đây cho thấy, chỉ trong khoảng 7 tháng đầu năm 2018, lượng rác thải nhựa được vận chuyển từ Mỹ tới Malaysia đã tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm trước đó.

Trong một cuộc họp báo mới đây, Bộ trưởng Yeo cho biết, chính quyền Malaysia phát hiện ra một công ty tái chế của Anh đã xuất khẩu hơn 50.000 tấn rác thải nhựa chứa trong 1.000 container chỉ trong vòng 2 năm qua. “Chúng tôi kêu gọi các nước phát triển xem xét lại việc quản lý rác thải nhựa của họ và ngừng vận chuyển rác sang các nước đang phát triển” - Bộ trưởng Yeo nhấn mạnh.

Tranh chấp căng thẳng về rác thải

Tranh chấp xung quanh việc nhập khẩu rác thải nhựa không chỉ đang diễn ra ở Malaysia mà còn ở Philippines. Canada đã bỏ lỡ mất thời hạn chót là ngày 15/5 mà chính quyền Philippines đặt ra để họ tiếp nhận lại hàng tấn rác thải. Sự việc gây nên tình trạng căng thẳng ngoại giao giữa hai nước. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte thậm chí đã triệu hồi Đại sứ Philippines ở Ottawa về nước để phản đối Canada.

Năm 2013 - 2014, 103 container rác được đưa đến Philippines dưới dạng phế liệu tái chế. Tuy nhiên, Cục Hải quan Philippines xác định rằng trong đó có rác sinh hoạt, chai nhựa, túi xách, báo và tã người lớn đã qua sử dụng. 69 container vẫn được giữ ở cảng của Philippines, số còn lại đã được đem đi chôn.

Philippines đã triệu hồi các quan chức ngoại giao ở Canada. Tổng thống Philippines Rodrigo Duterte sau đó dọa mang rác đến đổ ở vùng lãnh hải của Canada và thậm chí nói rằng ông sẵn sàng “tuyên chiến” với Canada về vấn đề này.

Philippines hôm 20/5 ra bản ghi nhớ chỉ đạo tất cả Bộ trưởng, người đứng đầu cơ quan, tập đoàn nhà nước và tổ chức tài chính của Chính phủ không phê duyệt các chuyến đi chính thức của quan chức đến Canada – phát ngôn viên Tổng thống Philippines Salvador Panelo xác nhận ngày 26/5. Bản ghi nhớ cũng chỉ đạo người đứng đầu các cơ quan Chính phủ Philippines giảm tương tác với đại diện của Chính phủ Canada.

Canada hôm 21/5 cho biết họ đã ký hợp đồng trị giá 1,14 triệu USD với Công ty vận tải Pháp Bollare Logistics để vận chuyển về nước 69 container rác vào cuối tháng 6.

Năm ngoái, Chính phủ của 187 quốc gia, bao gồm cả Malaysia, đã nhất trí thêm nhựa vào Công ước Basel. Đây là một hiệp ước nhằm quản lý việc vận chuyển các chất liệu độc hại từ một quốc gia sang một quốc gia khác, với mục đích ngăn chặn ảnh hưởng của ô nhiễm rác thải nhựa trên toàn thế giới.