Mỹ, Trung thỏa thuận trong bất đồng

Tuy đạt được một số thỏa thuận quan trọng, nhưng nhiều vấn đề bất đồng
giữa Mỹ và Trung Quốc vẫn chưa thể giải quyết. (Nguồn: USAtoday).

Không do thám lẫn nhau

Trong cuộc họp báo chung tại Nhà Trắng sau hội đàm diễn ra tối 25/9 (giờ địa phương), Tổng thống Mỹ Barack Obama đã đề cập nhiều đến vấn đề gai góc nhất trong quan hệ của hai nền kinh tế lớn nhất thế giới hiện nay. Ông Obama đã khẳng định rằng các vụ tấn công mạng nhằm vào các tập đoàn kinh tế Mỹ cần phải chấm dứt ngay lập tức, dù cảm ơn ông Tập vì đã cam kết chung tay đối phó biến đổi khí hậu.

Ngoài việc là 2 nền kinh tế hàng đầu thế giới, Mỹ và Trung Quốc cũng là hai nước có lượng xả khí thải gây hiệu ứng nhà kính lớn nhất. Thỏa thuận đạt được giữa hai bên trong việc giảm lượng khí thải đã nhận được nhiều phản hồi tích cực, và là một bước tiến quan trọng trong con đường tiến tới một Hiệp ước về khí hậu toàn cầu trước cuối năm nay.

Tuy vậy, dù thảm đỏ và các nghi thức hết sức trang trọng có được chuẩn bị để chào đón Chủ tịch Trung Quốc đến Nhà Trắng cho thấy tầm quan trọng của mối quan hệ giữa hai siêu cường, thì giới lãnh đạo hai bên vẫn không hề che đậy những quan điểm khác biệt giữa họ.

“Chuyện này cần phải dừng lại” – ông Obama đề cập tới vấn đề an ninh mạng và tỏ ý nghi ngại về việc thực hiện thỏa thuận sau khi đã đạt được.

Được biết, hai phái đoàn đã đưa ra một cam kết chung trong đó nhất trí không hậu thuẫn cho các hoạt động do thám các tập đoàn kinh tế lớn của nhau vì lợi ích thương mại chung. Tuy vậy, hai bên không đưa ra bất kỳ lời hứa nào về kiềm chế hoạt động gián điệp mạng cấp chính phủ nhằm phục vụ cho các mục đích tình báo.

Ông Tập Cận Bình phủ nhận Chính phủ Trung Quốc có vai trò trong việc đánh cắp các bí mật kinh doanh của Mỹ, và nói cách tốt nhất để giải quyết vấn đề là thông qua hợp tác song phương và không “chính trị hóa vấn đề này”.

“Trung Quốc cực lực phản đối và sẽ ngăn chặn hoạt động ăn cắp bí mật thương mại và các loại hình tấn công mạng khác” – ông Tập nói.
Về phần mình, Tổng thống Obama cho biết ông vẫn để ngỏ khả năng áp đặt lệnh trừng phạt nhằm vào các hacker Trung Quốc: “Chúng tôi sẽ áp dụng những lệnh trừng phạt này và bất kỳ công cụ nào khác mà chúng tôi có để xử lý tội phạm mạng”.

Những vấn đề gai góc

Ngoài ra, lãnh đạo Mỹ-Trung cũng có cuộc trao đổi đầy gai góc về vấn đề Trung Quốc đang ngày càng mở rộng chủ quyền của mình ở khu vực Biển Đông bằng cách xây dựng nhiều căn cứ trên các hòn đảo đang tranh chấp.

Ông Tập Cận Bình nói rằng Trung Quốc có “quyền bảo vệ chủ quyền lãnh thổ” và phủ nhận nước này đang quân sự hóa các đảo nhân tạo trên Biển Đông. Trong khi Tổng thống Obama khẳng định rằng các tranh chấp cần được giải quyết sao cho phù hợp với luật pháp quốc tế: “Tôi ủng hộ một giải pháp hòa bình giữa các bên trong khu vực. Chúng tôi không phải một bên tuyên bố chủ quyền mà chỉ mong muốn đảm bảo luật lệ được giữ vững”.

Bên cạnh đó, hai bên cũng thảo luận thẳng thắn về vấn đề biến đổi khí hậu và đã cùng ký kết tầm nhìn chung, trong đó Trung Quốc cam kết sẽ thiết lập một hệ thống hạn chế và trao đổi hạn ngạch phát thải trên toàn quốc vào năm 2017 để kiểm soát mức phát thải. Bắc Kinh cũng sẽ thành lập một quỹ với số vốn ban đầu 3,1 tỷ USD nhằm hỗ trợ các nước đang phát triển đối phó với biến đổi khí hậu.