Xóa nợ thuế phải công khai, công bằng

Trong đó số nợ không có khả năng thu hồi do cơ quan Thuế quản lý là 37.572 tỷ đồng (chiếm tỷ trọng 49,3% tổng số tiền thuế nợ, bằng 3,2% tổng số thu nội địa năm 2018). Còn số nợ không có khả năng thu hồi do Hải quan quản lý là 3.815 tỷ đồng, chiếm 72,1% tổng nợ của toàn cơ quan Hải quan quản lý. Trong đó, 43,4% các khoản nợ khó thu phát sinh trước thời điểm Luật Quản lý thuế sửa đổi, bổ sung năm 2012 có hiệu lực.

Dẫn chứng từ địa phương có khoản thu lớn nhưng nợ thuế cũng nhiều, ông Lê Duy Minh- Phó Cục trưởng Cục Thuế TP Hồ Chí Minh cho biết, số nợ thực từ đất khoảng 1.200 tỷ đồng, từ hoạt động sản xuất kinh doanh là 1.000 tỷ đồng, nhưng tổng số nợ hiện tại lên tới 23.561 tỷ đồng. Đây là số lũy kế nhiều năm. Số nợ này phần lớn xuất phát từ tiền chậm nộp và phạt chậm nộp. Hiện nay, Cục Thuế TPHCM đang quản lý 233.000 đối tượng không còn địa chỉ kinh doanh, trong đó 67.894 là DN và 165.922 là hộ kinh doanh và cá nhân nộp thuế .Tổng số nợ là 6.639 tỷ đồng, chậm nộp là 2.138 tỷ đồng. Cứ qua 1 năm thì từ con số trên 6.000 tỷ đồng này sẽ phát sinh thêm 10% khoảng 600 tỷ đồng và đây là điều rất khó khăn cho công tác theo dõi, quản lý…Theo dõi đối tượng này tốn rất nhiều nhân, vật lực nhưng lại không thu được khoản nào từ đối tượng này.

Cần lưu ý, Luật Quản lý thuế sửa đổi có hiệu lực thi hành từ ngày 1/7/2020, quy định cụ thể các trường hợp được xóa nợ tiền thuế, tiền chậm nộp, tiền phạt. Theo đó, các trường hợp được xóa nợ gồm người có nghĩa vụ nộp thuế đã chết, mất năng lực hành vi dân sự mà không còn tài sản, kể cả tài sản được thừa kế để nộp hoặc đã bị phá sản theo quyết định của Tòa án và không còn tài sản để nộp thuế.

Trường hợp khác, người nộp thuế đã bị thu hồi giấy phép kinh doanh, cơ quan thuế đã áp dụng tất cả các biện pháp cưỡng chế thu nợ nhưng người nộp thuế không còn tài sản để nộp thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp còn nợ và khoản nợ thuế đã quá 10 năm không còn khả năng thu hồi.

Theo Tổng cục Thuế, quy định trên cũng phù hợp với thông lệ quốc tế, hầu hết các nước trên thế giới đều có cơ chế để thực hiện xóa nợ cho những khoản nợ thuế không còn khả năng thu hồi.

Tuy nhiên, giới chuyên gia cho rằng việc xóa nợ thuế, xóa tiền phạt, xóa tiền chậm nộp thuế phải đảm bảo công khai minh bạch và công bằng. PGS.TS Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế cho rằng, trường hợp được đề nghị xóa cần xét rất cẩn thận, nguyên nhân doanh nghiệp nợ thuế do khách quan hay chủ quan, tránh tình trạng lạm dụng gây thất thoát ngân sách của Nhà nước.