Tân Tổng thống Philippines tuyên thệ nhậm chức

Ông Rodrigo Duterte được mệnh danh là “Kẻ trừng phạt”
nhờ mạnh tay trong trấn áp tội phạm (Nguồn: WSJ).

Ông Duterte, 71 tuổi, đã giành chiến thắng trong cuộc bầu cử hồi tháng 5 vừa qua nhờ giành tới 16 triệu lá phiếu, khoảng 38% tổng số phiếu bầu, khiến cho 3 đối thủ của ông lần lượt phai bỏ cuộc. Hứa hẹn rằng “thay đổi đang đến gần”, ông Duterte – được người dân Philippines đặt biệt danh là “Kẻ trừng phạt” nhờ có công trong cuộc trấn áp tội phạm và những kẻ buôn bán ma túy – đã thu hút được sự ủng hộ của đại đa số người dân ở một quốc gia đang có tỷ lệ tội phạm và tham nhũng cao.

Trong bài phát biểu tuyên thệ nhậm chức, ông đã nêu bật vấn nạn tham nhũng, tội phạm, ma túy và sự mất lòng tin vào chính phủ của người dân.

“Sự thay đổi cần phải bắt đầu ngay bên trong chúng ta. Chúng ta đã trở thành chính kẻ thù của mình, và chúng ta cần phải có sự dũng cảm và sẵn lòng để thay đổi mình” – ông Duterte tuyên bố.

Ông Duterte cũng thừa nhận có một bộ phận dân Philippines không đồng ý với cách thức truy quét tội phạm của ông. Đó là khôi phục án tử hình, cho phép cảnh sát thẳng tay bắn chết tội phạm trong quá trình trấn áp, treo thưởng bắt giữ các thủ lĩnh buôn lậu ma túy.

Khởi đầu không suôn sẻ

Tuy nhiên, khởi đầu trong sự nghiệp lãnh đạo đất nước của ông Duterte cũng tràn ngập thách thức, trong bối cảnh ông đang lên án phía nhà thờ Công giáo, đồng thời khởi động hẳn một chiến dịch công kích vào ngành báo chí trong nước, cáo buộc họ đã bêu xấu ông. Sự việc cho thấy mối quan hệ đáng ngại giữa ông Duterte và truyền thông trong nước, và điều này cũng bộc lộ những triết lý khác biệt về báo chí chính thống ở Philippines.

Thời ông Duterte còn làm thị trưởng, thành phố Davao từng tồn tại các đội truy giết tội phạm mà theo các nhóm nhân quyền thì các đội này đã giết hơn 1.000 người mà ông Duterte cho là tội phạm. Các nhóm nhân quyền lo ngại hình thức này sẽ được nhân rộng một khi ông Duterte làm Tổng thống.

Từ khi mới có kết quả thắng cử, chưa cần đợi ông Duterte nhậm chức, lực lượng cảnh sát nước này đã giết ít nhất 40 nghi phạm buôn bán ma túy, so với con số 39 cách đó 4 tháng. Thành phố Cebu, lớn thứ hai Philippines, còn thông báo treo thưởng cho những ai giết được tội phạm buôn lậu ma túy. Ông Duterte còn tuyên bố sẽ ném xác những kẻ tội phạm xuống vịnh Manila.

Ông Duterte còn được coi như một Donald Trump phiên bản Philippines do đưa ra những phát ngôn gây sốc. Ông thậm chí từng kêu gọi người dân ra tay giết tội phạm, cũng như tuyên bố sẽ kiểm soát tự do xã hội, ban hành lệnh giới nghiêm cho người vị thành niên, cấm bán rượu bia sau nửa đêm.

Quan điểm của ông Duterte là ủng hộ đàm phán hòa giải với bộ phận người Hồi giáo để chấm dứt xung đột vốn đã làm hàng ngàn người chết. Đàm phán hòa bình sẽ bắt đầu trong tháng tới.

Xây dựng chính phủ mới

Hiện nay, thành phần nội các mà ông Duterte lựa chọn bao gồm hàng loạt các chính trị gia trong đó có cả các thủ lĩnh đảng cánh tả và các cựu quan chức từng làm việc hiệu quả trong chính phủ trước. Vị cảnh sát trưởng quốc gia mà ông lựa chọn cũng là vị quan chức nối tiếng mạnh tay trong trấn áp tội phạm, người có biệt danh là “Tảng đá”.

Trong khi ông Duterte cũng rất thận trọng khi lựa chọn một đội ngũ kinh tế giỏi sát bên mình, chủ yếu gồm những nhà kinh tế học có tư tưởng kỹ trị nhằm vào mục tiêu ổn định nền kinh tế của Philippines trong bối cảnh đã phần các nền kinh tế trong khu vực đang lao đao.

Nhiều người hy vọng rằng việc ông Duterte trở thành tân Tổng thống của Philippines sẽ mang tới một nền hòa bình và sự ổn định ở khu vực miền Nam nước này – vốn đã bất ổn trong nhiều năm qua do lực lượng phiến quân Hồi giáo.

Trong khi một thỏa thuận hòa bình đã được ký kết giữa chính phủ của Tổng thống Benigno Aquino và nhóm nổi dậy lớn nhất Philippines, một băng nhóm phiến quân nhỏ hơn có tên Abu Sayyaf vẫn tiếp tục khuấy đảo tình hình ở miền Nam. Nhóm này mới đây đã chặt đầu 2 con tin người Canada bị abwts cóc hồi năm ngoái, nhưng lại trả tự do cho một con tin Philippines.