Tăng sức đề kháng bằng dinh dưỡng khoa học

Dinh dưỡng đúng cách để vui, khoẻ, nâng cao tuổi thọ

BSCKII Đỗ Thị Ngọc Diệp, nguyên Giám đốc Trung tâm Dinh dưỡng TP HCM nhấn mạnh: Dinh dưỡng tham gia trực tiếp vào quá trình hình thành và phát triển cơ thể. Đặc biệt quan trọng đối với trẻ em, phụ nữ đang mang thai. Chúng ta chỉ có thể sống được khi hàng ngày được cung cấp các chất dinh dưỡng.

Có nghĩa là duy trì chức năng sống của cơ thể có vai trò của dinh dưỡng. Nếu chúng ta không ăn thì rõ ràng các tế bào sẽ yếu đi, và khi các tế bào tiếp tục yếu đi vẫn không được ăn thì các tế bào sẽ bị hư hại và chúng ta có thể tử vong vì một từ rất dễ hiểu là “chết đói”.

Bên cạnh đó, dinh dưỡng cung cấp năng lượng cho cơ thể, giúp cơ thể chúng ta có thể hoạt động được, lao động được, học tập được. Đối với sức đề kháng của cơ thể, dinh dưỡng bảo vệ cơ thể trước những nguy cơ với sức khoẻ, trong đó có nguy cơ mắc các bệnh lý trong quá trình chúng ta sinh sống và trưởng thành. Và cuối cùng, chúng ta biết được rằng, dinh dưỡng sẽ giúp mỗi con người có một chất lượng sức khoẻ tốt hơn gọi là nâng cao chất lượng của sức khoẻ. Và điều quan trọng là nâng cao chất lượng cuộc sống.

“Ai cũng biết là nếu chúng ta không ăn hoặc ăn không ngon, chọn không đúng thực phẩm thì chúng ta sẽ thấy không thú vị gì trong cuộc sống cả. Như vậy dinh dưỡng có hai vai trò là làm cho chúng ta khoẻ, vui và làm cho chúng ta kéo dài được tuổi thọ sống khoẻ”, BS Diệp nói.

Bỏ những thói quen xấu

Vẫn theo BS Diệp: Thói quen sinh hoạt như thức khuya, dậy sớm, ăn qua loa bỏ bữa là những thói quen xấu, chúng ta nên thay đổi vì nó có những tác động xấu đến sức khoẻ chúng ta. Tác động đầu tiên sẽ làm suy giảm hoạt động của hệ thống miễn dịch của cơ thể. Tác động xấu thứ hai là tăng nguy cơ của các bệnh lý rối loạn về dinh dưỡng.

Nguyên lý của các bệnh lý rối roạn về dinh dưỡng thì đều có tác động gián tiếp tới sức khoẻ của chúng ta, đặc biệt sức khoẻ của hệ thống miễn dịch. Có nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng, những người thức khuya thì hoạt động của hệ thống miễn dịch rất yếu, hoạt động của bạch cầu sẽ rất chậm nếu chúng ta không đi ngủ trước 22h.

Điều này có nghĩa, nếu bạn thức khuya đến 23h giờ thì bạn sẽ làm cho hoạt động của bạch cầu trong cơ thể hoạt động chậm, không hiệu quả, trong khi vai trò chính của bạch cầu là bắt lấy các vi khuẩn. Sau khi các vi trùng xâm nhập vào trong cơ thể thì nó sẽ đi toàn cơ thể, xâm nhập vào mạch máu, và bạch cầu sẽ “bắt” các vi khuẩn này, làm cho các vi khuẩn này bị bất hoạt, tiêu đi. Thế thì bây giờ hoạt động của bạch cầu hoạt động không hiệu quả, rất chậm mà vi khuẩn thì chạy rất nhanh thì chúng sẽ không bắt kịp. Cho nên chúng ta cần phải đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc.

Lí do thứ hai của chuyện bạch cầu yếu đi là ban ngày bạch cầu phải hoạt động rất mạnh, chống lại tất cả tác nhân chống lại tác hại xấu tới sức khoẻ. Do đó ban đêm bạch cầu cần nghỉ ngơi để phục hồi năng lượng, phục hồi sức chiến đấu.

Thói quen xấu nữa là không ăn sáng hoặc ăn sáng qua loa. Tác động xấu tới hệ thống miễn dịch là ở chỗ này. Gần như tất cả các tế bào của chúng ta đều cần phải có năng lượng để cung cấp thường xuyên. Tại vì nếu sử dụng năng lượng dữ trữ thì đường huyết của chúng ta sẽ bị trồi sụt lên xuống.

Nghiên cứu cũng đưa ra rằng, với những người bị stress, sẽ làm hệ thống miễn dịch của cơ thể giảm đi rất nhiều. Chúng ta lưu ý, đã có những báo cáo toàn văn đăng trên các tạp chí về các yếu tố nguy cơ đối với người bị mắc Covid-19 nặng và tử vong thì có liên quan đến mấy chuyện, như là lớn tuổi, chế độ dinh dưỡng không hợp lý, thức khuya, stress, chế độ ăn uống không điều độ, bỏ ăn sáng ăn tối…

Chú ý tới chất lượng bữa ăn

BS Diệp cũng nhấn mạnh đến việc ăn thiếu các chất dinh dưỡng: Với các bạn thanh niên còn một yếu tố nữa là các bạn ăn uống không khoa học, không hiểu biết về vấn đề ăn kiêng khiến hệ thống miễn dịch bị giảm. Bên cạnh đó, cũng có nhiều người chỉ chú tâm vào số lượng bữa ăn, số lượng thức ăn (3 bữa chính, 1 phụ) mà không bận tâm đến việc ăn gì.

Nhiều bạn vừa ăn vừa làm việc (chỉ chú ý số lượng) mà không chú ý chất lượng bữa ăn. Như thế là không hợp lý. Chúng ta sẽ quan tâm chất lượng hơn số lượng bữa một chút. Gánh nặng tuổi tác và chế độ dinh dưỡng chưa hợp lý trong nhiều năm sẽ khiến suy giảm đề kháng.

Về mặt chất lượng thì bữa ăn chú ý ăn nhóm: Nhóm ngũ cốc như bánh mì nguyên cám, gạo lứt. Nhóm thịt của gia súc, gia cầm. Nhóm cá, các loại thủy sản khác. Nhóm rau, ưu tiên rau nhiều màu sắc. Nhóm trái cây, cũng ưu tiên trái cây nhiều màu sắc. Một nhóm khá quan trọng nhưng ít được chú ý là sữa và các sản phẩm từ sữa. Bên cạnh đó là nước.

Chất lượng các nhóm thực phẩm ưu tiên nhóm gần tự nhiên (ví dụ như sữa non). Thứ nữa là chất béo, có vai trò cung cấp năng lượng (chất béo từ cá rất tốt). Chất béo cung cấp axit béo giúp hình thành cấu trúc tế bào miễn dịch (màng tế bào là chất béo). Cần chọn chất béo tốt tham gia vào hình thành các kháng thể (bạch cầu), giúp hấp thu vitamin A, E, D là ba vitamin tham gia vào chức năng miễn dịch.

Chất béo tham gia quá trình trao đổi chất (nhiều phản ứng cần chất béo). Bữa ăn giàu chất đạm thì cần ăn chất đạm động vật đồng thời với chất đạm thực vật. Những người sức khỏe yếu cần lựa chọn thực phẩm giàu chất đạm động vật. Nếu chúng ta ăn cá sẽ thêm nhiều Omega-3...