Thắng lợi hướng Đông Nam trên địa bàn Đồng Nai trong Chiến dịch Hồ Chí Minh

Dự hội thảo có Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Ủy viên Trung ương Đảng, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng; Thượng tướng Trần Quang Phương, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ nhiệm Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam; ông Nguyễn Phú Cường, Ủy viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh ủy Đồng Nai.

Trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử, hướng Đông Nam trên địa bàn tỉnh Đồng Nai do Quân đoàn 2 đảm nhiệm, có vai trò, vị trí quan trọng, trực tiếp tiến công tiêu diệt lực lượng địch co cụm, rút chạy về phía Đông Nam Sài Gòn và hướng Bà Rịa - Vũng Tàu theo đường bộ và đường sông.

Thắng lợi của Quân đoàn 2 trên hướng Đông Nam góp phần tạo thế và lực, tạo tiền đề mở Chiến dịch Hồ Chí Minh đúng thời điểm (26/4/1975); đồng thời, phối hợp chặt chẽ với lực lượng trên các hướng nhanh chóng đè bẹp sự kháng cự của Quân đội Sài Gòn, đánh chiếm dinh Độc Lập, bắt giữ nội các chính quyền Sài Gòn, giải phóng Sài Gòn - Gia Định.

Hướng Đông Nam trên địa bàn tỉnh Đồng Nai do Quân Đoàn 2 đảm nhiệm đã góp phần to lớn vào thắng lợi quyết định của cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân 1975, kết thúc cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước, hoàn thành sự nghiệp giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước.

Phát biểu tại Hội thảo, Thượng tướng Nguyễn Tân Cương, Thứ trưởng Bộ Quốc phòng nhấn mạnh: “Góp phần làm nên Đại thắng mùa Xuân 1975, giải phóng Sài Gòn - Gia Định, thống nhất đất nước, kết thúc vẻ vang sự nghiệp kháng chiến chống Mỹ, cứu nước. Giá trị của thắng lợi trên hướng Đông Nam Chiến dịch Hồ Chí Minh ngày càng được khẳng định, có ý nghĩa lý luận và thực tiễn sâu sắc”.

Tại Hội thảo, các đại biểu đã thảo luận một số nội dung nhằm làm rõ hơn chủ đề “Hướng Đông Nam trên địa bàn tỉnh Đồng Nai trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử” như: Đấu tranh chính trị kết hợp với vũ trang trên hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh; Lực lượng Tăng, thiết giáp trên hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh; Bàn về chiến thuật các trận đánh trên hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh; Lực lượng vũ trang Đồng Nai trên hướng Đông Nam Chiến dịch Hồ Chí Minh; Hướng Đông Nam trong Đại thắng mùa Xuân 1975 - Tầm vóc, ý nghĩa lịch sử…

Đáng chú ý có tham luận “Nhớ lại và suy ngẫm về thắng lợi của Quân đoàn 2 trên hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử” của Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy (năm nay 91 tuổi), nguyên Phó Tư lệnh Sư đoàn 325 , Quân đoàn 2 trong Chiến dịch Hồ Chí Minh, nguyên quyền Tư lệnh Quân khu 2.

Thông qua tham luận, Thiếu tướng Nguyễn Đức Huy đã kể lại những câu chuyện, nhân chứng lịch sử, cách tổ chức trận đánh của các đơn vị trực thuộc Quân đoàn 2 trên hướng Đông Nam.

Sau 3 ngày đêm chiến đấu, quân và dân ta ở hướng Đông Nam đã đánh sập hệ thống phòng ngự của quân đội Việt Nam Cộng hòa trên địa bàn Đồng Nai, chiếm giữ các cầu Xa Lộ, Đồng Nai, Sài Gòn, sông Buông, tạo điều kiện cho hướng mũi tiến công, đặc biệt là lực lượng thọc sâu của Quân đoàn 2 nhanh chóng đánh chiếm dinh Độc Lập, bắt giữ nội các chính quyền ngụy Sài Gòn, buộc Tổng thống Dương Văn Minh phải tuyên bố đầu hàng không điều kiện trên đài phát thanh vào trưa ngày 30 tháng 4 năm 1975. Đây cũng là thời điểm đánh dấu Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng.

Thiếu tướng, PGS, TS Vũ Quang Đạo, nguyên Viện trưởng Viện Lịch sử Quân sự Việt Nam, tham luận về chủ đề “Nét đặc sắc trong nghệ thuật tổ chức và sử dụng lực lượng trên hướng Đông Nam trong Chiến dịch Hồ Chí Minh” một lần nữa khẳng định về cách sử dụng lực lượng của ta là vô cùng tài tình, khiến địch bất ngờ, không kịp trở tay.

Trong đó có những cánh quân, lực lượng chủ lực làm cho địch phải khiếp đảm. Các đơn vị thuộc Quân đoàn 2 gồm 3 sư đoàn bộ binh (304, 325, 3), Lữ đoàn pháo binh 164, Lữ đoàn xe tăng 203, Lữ đoàn công binh 219, Sư đoàn cao xạ 673 (tổng quân số khoảng 40.000 người) đã phối hợp với lực lượng vũ trang địa phương và các cánh quân khác đã làm nên những chiến công vang dội; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, đập tan tuyến phòng thủ Đông Nam Sài Gòn của địch, Chiến dịch Hồ Chí Minh toàn thắng, kết thúc thắng lợi cuộc kháng chiến chống Mỹ, cứu nước.