Thiếu thuốc và vật tư y tế vì chậm đấu thầu

Về danh mục thuốc được bảo hiểm y tế (BHYT) thanh toán, BHXH Việt Nam cho biết, hiện có 1.030 thuốc hóa dược, sinh phẩm và 59 thuốc phóng xạ và chất đánh dấu. Trong đó, có 136 hoạt chất/thuốc được quy định điều kiện chỉ định ưu tiên trong một số trường hợp; 25 hoạt chất được quy định tỷ lệ thanh toán (30%, 50%, 60%, 70%) và 31 hoạt chất được quy định cả điều kiện chỉ định và tỷ lệ thanh toán. Đây chủ yếu là các hoạt chất thuộc nhóm thuốc có giá thành cao, chi phí lớn hoặc thuốc thế hệ mới cần được sử dụng theo hướng dẫn, chẩn đoán và điều trị để đảm bảo tính chi phí hiệu quả, mặt khác thuộc nhóm thuốc đã có nhiều hoạt chất khác có tác dụng tương tự được quỹ BHYT thanh toán 100%. Ngoài ra, có 349 vị thuốc y học cổ truyền; 229 thuốc cổ truyền, thuốc từ dược liệu với khoảng trên 1.200 chế phẩm thuộc phạm vi thanh toán của BHYT. Theo các văn bản quy định về việc phân loại dịch vụ phẫu thuật, thủ thuật, có khoảng trên 19.000 dịch vụ kỹ thuật được Bộ Y tế quy định cho phép thực hiện tại Việt Nam.
Tuy nhiên, hiện nay có 9.190 dịch vụ đủ điều kiện được thanh toán theo chế độ BHYT (trong có chỉ có 124 dịch vụ/nhóm dịch vụ được quy định điều kiện, tỷ lệ thanh toán). Đối với dịch vụ kỹ thuật thuộc phạm vi chi trả của quỹ BHYT có đầy đủ các dịch vụ kỹ thuật theo 28 chuyên khoa/chuyên ngành, bao gồm cả các kỹ thuật y học hiện đại và y học cổ truyền từ tuyến xã đến tuyến Trung ương.
Đề cập đến tình trạng thiếu thuốc, vật tư, thiết bị y tế trong thời gian qua, ông Phúc cho hay, có một số tỉnh thiếu thuốc như Bắc Giang, Bình Dương, Hà Nam, Cần Thơ, Đắk Lắk, Bạc Liêu, Quảng Ngãi, Quảng Nam... Nguyên nhân của việc này là do chậm đấu thầu cung cấp thuốc, thiết bị, vật tư. Thực tế, có những gói thầu từ năm ngoái đến nay vẫn chưa hoàn thành, thực hiện được. Trong đó, lý do dễ thấy nhất là do tình hình dịch bệnh Covid-19 phức tạp thời gian trước gây khó khăn cho các hoạt động.
“Mới đây Bộ Y tế thông báo đã mở được gói thầu tập trung, hy vọng trong tháng 7 này sẽ có được kết quả. Gói thầu của Bộ Y tế rất lớn, trị giá gần 9.000 tỷ đồng, trong đó riêng phần mua sắm thuốc là 4.000 tỷ đồng, chiếm đến 1/4 chi phí thanh toán khám chữa bệnh. Đây đều là các thuốc có nhu cầu sử dụng cao, giá trị lớn thuộc nhóm 1, nhóm 2. Đây chính là nút thắt lớn cần tháo gỡ để giải quyết việc thiếu thuốc điều trị cho người bệnh hiện nay” – ông Phúc thông tin.
BHXH Việt Nam đã có văn bản gửi các địa phương chỉ đạo bám sát hoạt động đấu thầu để thúc đẩy việc mua sắm thuốc, khắc phục tình trạng thiếu thuốc điều trị cho bệnh nhân bảo hiểm y tế. Quan điểm của cơ quan bảo hiểm là giám định nhanh nhất có thể với đề xuất để các bệnh viện để có thể nhanh chóng mua sắm thuốc.
Về việc đấu thầu mua sắm thiết bị, vật tư y tế, ông Lê Văn Phúc giải thích, quy trình quy định liên quan khó hơn việc mua sắm thuốc vì không có nhiều tỉnh thành thực hiện đấu thầu tập trung nội dung này mà nhu cầu chủ yếu nằm ở các bệnh viện. Đối với việc đặt máy, mượn máy từ các doanh nghiệp tư nhân tại bệnh viện công, ông Phúc khẳng định, BHXH Việt Nam đã thực hiện theo đúng hướng dẫn của Bộ Y tế, đang tiếp tục thanh toán cho người bệnh. “Theo Nghị định 151, cơ sở dịch vụ công không được mượn máy cũng không được để doanh nghiệp tư nhân đặt máy để sử dụng hóa chất do đơn vị này cung cấp. Cơ quan bảo hiểm cũng đã báo cáo Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam về việc này để có hướng chỉ đạo, xử lý” – ông Phúc cho hay.

Đề cập đến phương án hoàn tiền mua thuốc, vật tư y tế trong thời gian vừa qua, đại diện BHXH Việt Nam cho hay, trong quy định về thanh toán trực tiếp đối với người bệnh không có việc phải thanh toán khi người bệnh phải mua thuốc, vật tư y tế bên ngoài. Bên cạnh đó, Nghị định 146 của Chính phủ năm 2018 quy định rất rõ cơ sở khám chữa bệnh có trách nhiệm phải đảm bảo cung ứng thuốc, vật tư y tế cho người tham gia BHYT. Do vậy để thanh toán được phải có ý kiến của các cấp có thẩm quyền.