Thu thập ý kiến người dân thông qua môi trường internet

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phát biểu khai mạc tọa đàm.

Đó là khẳng định của GS.TS Nguyễn Thiện Nhân Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam tại buổi tọa đàm khoa học nâng cao chất lượng công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước sáng ngày 17/12.

Cùng dự buổi tọa đàm có, TS Trần Thanh Mẫn Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam; TS Lê Bá Trình, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; TS Đỗ Văn Đương, Phó trưởng ban Dân nguyện Quốc hội, đại diện các lãnh đạo các bộ ngành Trung ương, các tổ chức chính trị xã hội, Ủy ban MTTQ một số tỉnh thành phố.

Buổi tọa đàm nhằm trao đổi, chia sẻ phương pháp kinh nghiệm công tác nắm bắt, phản ánh và tập hợp ý kiến, kiến nghị của nhân dân trong hệ thống MTTQ Việt Nam.

Mở rộng các hình thức thu thập ý kiến, nguyện vọng của nhân dân

Phó Chủ tịch Lê Bá Trình khẳng định trong những năm qua nhất là từ khi thực hiện đề án vê đổi mới công tác thông tin tuyên truyền của MTTQ Việt Nam từ năm 2015 đến nay công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân đã được duy trì có nền nếp và đạt được những kết quả tích cực.
Từ năm 2015 đến nay Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam đã tổng hợp được 6 báo cáo với hơn 10 nghìn ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Phó Chủ tịch Lê Bá Trình phát biểu tại tọa đàm.

Tuy nhiên theo Phó Chủ tịch Lê Bá Trình bên cạnh những kết quả đạt được, công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân của MTTQ Việt Nam vẫn còn những hạn chế đó là nhận thức, trách nhiệm của một số Ủy ban MTTQ các cấp, các tổ chức thành viên về công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân còn hạn chế.

Chưa thấy rõ vai trò, ý nghĩa tầm quan trọng của công tác này. Chất lượng, hiệu quả công tác nắm bắt tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Trình độ, năng lực của đội ngũ cán bộ làm công tác này vẫn còn nhiều bất cập, thiếu tài liệu phục vụ công tác.

Để nâng cao hiệu quả công tác nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới theo Phó Chủ tịch Lê Bá Trình, Ủy ban MTTQ các cấp và các tổ chức thành viên cần tiếp tục quán triệt và thực hiện nghiêm túc Kết luận 100 của Ban bí thư về đổi mới và nâng cao công tác điều tra, nắm bắt, nghiên cứu dư luận xã hội; Nghị quyết 03 của Hội nghị lần thứ 2 UBTƯ MTTQ Việt Nam về Đề án 01 “Đổi mới công tác thông tin, tuyên truyền của MTTQ Việt Nam”.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Trên cơ sở đó, Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp và các tổ chức thành viên cần rà soát, bổ sung và xây dựng chương trình, kế hoạch cụ thể để triển khai công tác nắm bắt, tập hợp phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân.

Theo Phó Chủ tịch Lê Bá Trình, việc nắm bắt, tập hợp, phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân phải đảm bảo kịp thời, khách quan, trung thực và mang tính xây dựng đáp ứng nguyện vọng chính đáng của nhân dân góp phần tăng tính hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của cấp ủy Đảng, quản lý điều hành của chính quyền các cấp.

Trong quá trình tập hợp ý kiến của nhân dân cần kết hợp với công tác tuyên truyền, định hướng dư luận xã hội để dân hiểu và thực hiện những chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước sát với yêu cầu của thực tiễn cuộc sống.

Phó Chủ tịch Lê Bá Trình cũng đề xuất cần mở rộng, tăng cường các hình thức thu thập ý kiến, nguyện vọng của nhân dân, dư luận xã hội từ trung ương đến cơ sở thông qua việc tập hợp ý kiến của cử tri và nhân dân trước kỳ họp của Quốc hội và HĐND các cấp.

Thông qua hệ thống tổ chức của Mặt trận và các đoàn thể chính trị, xã hội và các tổ chức thành viên. Tổ chức mạng lưới thu thập ý kiến, nguyện vọng của nhân dân của Mặt trận từ Trung ương đến cơ sở.

“Mở chuyên mục thu thập ý kiến của nhân dân trên cổng thông tin điện tử của UBTƯ MTTQ Việt Nam và trên mạng xã hội như facebook, twiter… để tập hợp, đặc biệt là những thời điểm có tình hình nóng bỏng xảy ra cần phải tập hợp thông tin kịp thời”, Phó Chủ tịch Lê Bá Trình nêu ý kiến.

Phó Chủ tịch Lê Bá Trình cũng cho rằng, đối với những vấn đề lớn cần có điều tra về dư luận xã hội thì đặt hàng cho Viện nghiên cứu dư luận xã hội của Ban tuyên giáo Trung ương để lấy kết quả làm một kênh thông tin.

GS Trần Ngọc Đường - Chủ nhiệm HĐTV Dân chủ pháp luật - UBTƯ MTTQ Việt Nam cho rằng việc nắm bắt ý nguyện của người dân không phải là phản ánh một cách trần trụi mà phải tái cấu trúc các ý nguyện đó. Việc “tái cấu trúc” phải hướng tới việc phản ánh hướng tới múc đích gì và tái cấu trúc những ý nguyện theo từng đối tượng khác nhau để thể hiện ý kiến, kiến nghị của họ.

Báo cáo kiến nghị của MTTQ Việt Nam trước Quốc hôi phải phát huy hơn nữa sức mạnh của MTTQ Việt Nam các các tổ chức thành viên, của từng người dân, cùng với đó cũng cần hướng tới mục đích của từng kỳ họp Quốc hội, GS Đường đề xuất.

Ông Trần Tấn Ngời, Phó Chủ tịch MTTQ TP HCM phát biểu ý kiến tại tọa đàm.

"Có cơ chế để người dân lên tiếng"

Phó Chủ tịch MTTQ TP HCM Trần Tấn Ngời nêu ý kiến người dân phản ảnh nói bây giờ để làm cái gì khi ý kiến của họ không được tiếp thu giải quyết thấu đáo. "Phải có cơ chế gì đó để người dân mở miệng ra".

Nhiều ý kiến người dân nói rất là tâm tư nhưng tiếp thu như thế nào là vấn đề. Cho nên phải làm sao để người dân nói hết tâm tư nguyện vọng của mình, dù họ có nói rát lòng như thế nào đó thì cũng phải có cơ chế để lắng nghe, tiếp thu, giải quyết.

TS Đỗ Văn Đương, Phó trưởng Ban Dân nguyện UBTV Quốc hội chia sẻ ý kiến tại tọa đàm.

Cùng quan điểm TS Đỗ Văn Đương - Phó trưởng Ban Dân nguyện Quốc hội cho rằng, “dân chủ là phải để người ta mở miệng ra. Một cơ thể bệnh tật thì phải nói ra bệnh người ta mới biết đường chữa bệnh”.

Phó ban Dân nguyện chỉ thực tế hiện nay việc tập hợp ý kiến của người dân không đúng ý dân. “Người ta nói cụ thể mình lại tập hợp chung chung nên đưa giải pháp chung chung, làm cũng được không làm cũng được. Trong khi vấn đề quan trọng là giải quyết các ý kiến đó”.

Dẫn chứng hàng loạt quy định bất cập như thông tư về quản lý bán hàng đa cấp có người lợi dụng để lừa đảo. Hay như Bộ luật Hình sự vừa ban hành đã có hơn 100 điều sai sót trong khi đây toàn là những vấn đề liên quan tù tội, tính mạng con người, ông Đương cho rằng làm chính sách không cẩn thận dẫn đến mâu thuẫn, kìm hãm sự phát triển.

Từ thực tế xã hội còn nhiều bức xúc nhưng chất lượng giám sát hạn chế và kiến nghị sau giám sát cũng chung chung, tiếp thu cũng vậy mà không cũng chẳng sao, ông Đương đề nghị các báo cáo tổng hợp ý kiến của người dân, bên cạnh những vấn đề chung cần có một danh sách về vấn đề cụ thể để đến tận tay ĐBQH yêu cầu cơ quan có thẩm quyền xem xét..

Quang cảnh tọa đàm.

“Nếu các ý kiến của cử tri chỉ tổng hợp theo kiểu ‘đánh trống bỏ dùi’ thì ĐBQH, MTTQ chỉ giống chim bồ câu đưa thư”, ông Đương thẳng thắn nói.

“Nhân dân là lưới trời lồng lộng, MTTQ là nơi tập hợp thì phải có giải pháp tăng cường giám sát, kích hoạt các cảm biến xã hội để các kiến nghị đi vào thực tế, không để bất cứ rào cản nào làm ảnh hưởng đến việc đưa ý kiến người dân đến được các cơ quan thẩm quyền. Phải tăng cường giám sát việc thực hiện những kiến nghị sau giám sát, tránh tình trạng buông xuôi, ném đá ao bèo”, ông Đương kiến nghị.

Coi mỗi người dân là một cảm biến xã hội

Phát biểu tại buổi tọa đàm, GS.TS Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: “Làm thế nào để biết được nhân dân đang nghĩ gì, mong muốn gì?”.

Theo GS.TS Nguyễn Thiện Nhân, tìm hiểu những gì người dân nghĩ và mong muốn vừa là nhu cầu, vừa là chức năng của MTTQ như đã được hiến định và luật hóa. Luật MTTQ đã nói rõ MTTQ Việt Nam đại diện cho quyền và lợi ích hợp pháp của nhân dân. Điều đó yêu cầu MTTQ Việt Nam phải biết nhân dân đang nghĩ gì và đây cũng là cốt lõi trong công tác giám sát của MTTQ Việt Nam.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân chia sẻ ý kiến tại tọa đàm.

“Ý kiến của nhân dân về các chủ trương của Đảng, Nhà nước, những sáng kiến giúp đất nước phát triển nhanh hơn, bền vững hơn và củng cố khối đại đoàn kết dân tộc là trọng tâm của yêu cầu này”, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định: Việc nắm bắt ý kiến của nhân dân là yêu cầu được Đảng, Nhà nước đề cập ngày càng sâu sắc hơn. Năm 1982, Viện nghiên cứu dư luận xã hội thuộc Ban Tuyên giáo TƯ đã được thành lập. Đặc biệt gần đây Ban Bí thư cũng có Kết luận số 100 về công tác điều tra nắm bắt dư luận xã hội.

Các đại biểu tham dự tọa đàm.

Theo người đứng đầu Mặt trận, hai năm gần đây, MTTQ Việt Nam đã có cam kết hàng quý tập hợp và phản ánh tình hình nhân dân, ý kiến nhân dân về tình hình đất nước và kiến nghị với hệ thống chính trị.

Từ trách nhiệm chính trị và thực tiễn, các địa phương và các tổ chức chính trị xã hội đã đóng góp nhiều ý kiến trong báo cáo định kỳ 6 tháng một lần để Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam báo cáo trước Quốc hội về ý kiến, kiến nghị của nhân dân và cử tri.

Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân để phản ánh kịp thời, chính xác về tình hình đất nước cần có sự thống nhất về phương pháp thực hiện, nội dung triển khai để khắc họa rõ nét hơn ý kiến, tâm tư, nguyện vọng của cử tri và nhân dân. Dù có nhiều góc độ khác nhau, nhưng trước tiên phải làm rõ những vấn đề mà nhân dân đang quan tâm, gắn bó với từng tầng lớp cụ thể và lý giải được vì sao nhân dân lại suy nghĩ như thế.

“Mỗi lần Quốc hội họp, MTTQ nhận được 2 đến 3 nghìn kiến nghị nhưng chỉ có 15 phút để báo cáo. Chính vì vậy, Mặt trận cần lựa chọn những vấn đề phản ánh được ý kiến, tâm tư của đa số, hoặc những vấn đề có tính dự báo để báo cáo trước Quốc hội”, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân chia sẻ.

Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân đề nghị cần nghiên cứu về xu hướng và mức độ quan tâm của nhân dân ra sao, những vấn đề về xã hội đã ảnh hưởng đến tư tưởng của nhân dân thế nào và những vấn đề tiêu cực nào cần làm rõ địa chỉ, nguyên nhân.

Đối với việc sử dụng những kết quả thu được từ việc thu thập, đánh giá ý kiến của nhân dân, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân khẳng định, “chúng ta mong muốn nhân dân hiểu về tình hình đất nước, hiểu về sự phát triển xã hội, tình hình quốc tế và có thái độ tích cực với sự phát triển đất nước, thì phải phản hồi những ý kiến của nhân dân để tạo sự đồng thuận, khuyến khích nhân dân có sáng kiến và thay đổi nhân thức trong đó công tác tuyên giáo và vai trò của truyền thông sau khi nắm bắt được tình hình nhân dân là đặc biệt quan trọng”.

Việc xây dựng chính sách, theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân, cũng cần phải nắm được suy nghĩ và nhu cầu của người dân, nhất là những đối tượng bị ảnh hưởng, chi phối bởi chính sách đó.

“Chẳng hạn khi xây dựng chính sách nông nghiệp, y tế, thì phải nắm bắt được tình hình nhân dân một cách chính xác, đồng thời thông qua điều tra xã hội học để trả lời cho được câu hỏi người dân mong muốn gì ở lĩnh vực nông nghiệp và y tế”, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân nêu ví dụ và lưu ý rằng không phải chính sách nào cũng được người dân ủng hộ nhưng dứt khoát một chính sách tốt thì phải được đa số người dân ủng hộ. Đối với những chính sách có thời hạn 5 năm, 10 năm, thì trong quá trình triển khai có thể điều chỉnh cho phù hợp với tình hình thực tế.

Theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân việc nắm bắt tình hình nhân dân về góc độ chính sách phải được quan tâm thực hiện từ khi hình thành chính sách, thực hiện chính sách, đánh giá chính sách và điều chỉnh chính sách.

Người đứng đầu Mặt trận cho rằng, quá trình nắm bắt đánh giá tình hình nhân dân cần quan tâm đến việc phản ánh ý kiến phải có tính đại diện trong đó tập trung vào một số nhóm giải pháp. Đó là nhóm giải pháp có mạng cảm biến xã hội tương thích với từng đối tượng để biết người dân đang nghĩ gì để thu thập được nhiều nhất ý kiến của nhân dân.

Một giải pháp nữa là thông qua các cuộc gặp gỡ chính thức giữa đại biểu Quốc hội, Hội đồng nhân dân với nhân dân để họ đóng góp ý kiến. Cùng với đó là có điều tra xã hội học theo chuyên đề ở thời điểm nhất định

Đặc biệt, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân lưu ý phải quan tâm đến các diễn đàn xã hội, để thông qua không gian mạng, môi trường internet thu thập được ý kiến của các tầng lớp nhân dân một cách nhanh nhất.

“Môi trường điện tử là một kênh tiếp nhận thông tin rất quan trọng.Các trang tin điện tử của Mặt trận địa phương có thu hút người dân phản ánh vấn đề và có thu thập được ý kiến của người dân hay không. Về lâu dài, Mặt trận phải quan tâm đến phương tiện này”, Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân nhấn mạnh.

Từ các nhóm giải pháp trên theo Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân phải phân tích, tập hợp xử lý kết quả để thể hiện chính kiến của mình về tình hình nhân dân.

“Chúng ta là người làm thực tiễn, chúng ta không đợi khoa học chín muồi trong mỗi con người rồi mới hành động mà hãy hành động vì cuộc sống. Nếu đứng ngoài cuộc sống, chúng ta sẽ không dám nói sâu về những tâm tư, nguyện vọng, ý kiến, kiến nghị của người dân” - Chủ tịch Nguyễn Thiện Nhân kết luận và khẳng định: Mặt trận sẽ dựa vào những “cảm biến xã hội”, tức người dân, đồng thời đặt hàng các Viện nghiên cứu, các trường đại học điều tra, thu thập ý kiến của nhân dân một cách khoa học nhất.

Qua việc tổ chức tọa đàm, MTTQ Việt Nam sẽ tập hợp ý kiến, kinh nghiệm của các tổ chức thành viên, các địa phương, các chuyên gia nhà khoa học để nâng cao hơn nữa chất lượng công tác nắm bắt, tập hợp phản ánh ý kiến, kiến nghị của nhân dân với Đảng, Nhà nước.

Một số hình ảnh tại tọa đàm:

Th.S Nguyễn Thị Minh Hương, Trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Hội Phụ nữ Việt Nam trình bày tham luận tại tọa đàm.

Ông Nguyễn Tuấn Anh, Trưởng Ban Tuyên giáo UBTƯ MTTQ Việt Nam chia sẻ ý kiến tại tọa đàm.

TSKH Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch Liên hiệp các Hội KHKT Việt Nam trình bày tham luận tại tọa đàm.

TS Nguyễn Văn Ngàng, Phó Chủ tịch Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam trình bày tham luận tại tọa đàm.

Ông Nguyễn Tường Lâm, Phó trưởng Ban Tuyên giáo TƯ Đoàn TNCS HCM trình bày tham luận tại tọa đàm.

Đại diện Hội Nông dân Việt Nam trình bày tham luận tại tọa đàm.

Bà Lê Thị Kim Oanh, Phó Chủ tịch Thường trực MTTQ TP Hà Nội trình bày tham luận tại tọa đàm.

Ông Nguyễn Túc, Uỷ viên Đoàn chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam.