Sau vụ Chủ tịch xã Triệu Lộc (Thanh Hóa) bị cách chức: Hàng loạt hộ dân kêu cứu

Ông Trần Văn Nuôi (70 tuổi, ngoài cùng bên phải) bức xúc trao đổi với phóng viên.

Thu tiền đất cùng “lời hứa hão”

Theo tìm hiểu của phóng viên, đa phần các hộ dân dính “quả lừa” đều có nhu cầu hợp thức hoá giấy tờ đất đai (tức bìa đỏ) cho thửa đất của gia đình mình. Trong đó không ít hộ có đủ điều kiện để cấp quyền sử dụng đất nhưng do vướng mắc thủ tục mà chưa được cấp, chưa đủ điều kiện, đất khai hoang thuộc đất lâm nghiệp, hoặc đất không thuộc quy hoạch khu dân cư… khi nhận được “lời hứa hão” của vị chủ tịch sẽ lo liệu hoàn tất thủ tục thì sẵn sàng đóng nộp một số tiền lớn lên tới hàng chục triệu đồng.

Bà Nguyễn Thị Đương (56 tuổi) thôn Phú Cường, xã Triệu Lộc là một trong những hộ dân đã đóng tiền mua đất cho biết: Đất hiện giờ gia đình bà đang ở là đất của cơ quan Giao thông 472 đường bộ ngày trước, sau khi cơ quan thanh lý mặt nổi bà mua lại. Đến nay gia đình bà đã ở định cư trên mảnh đất hơn 30 năm (từ năm 1985) thế nhưng để được hợp thức hoá mảnh đất gia đình và xây dựng lại nhà ở kiên cố thì chính quyền xã Triệu Lộc thông báo là phải mua đất mới được làm nhà.

Năm 2010 bà Đương mua và nộp 70 triệu đồng lên xã với sự có mặt của ông Nguyễn Xuân Lý (Chủ tịch xã) và ông Đức (Địa chính) với hứa hẹn của chính quyền sẽ hợp thức hoá mảnh đất, làm trích lục cho gia đình bà. Tuy nhiên cho tới nay, gia đình bà vẫn chưa được làm trích lục (sổ đỏ) như mong mỏi.

Bà Đương bức xúc: “ Tôi đã đóng tiền đất nhưng bây giờ xã đùn đẩy cho nhau. Ông Thanh (địa chính hiện tại) lại nói là ông Đức (địa chính trước kia) chịu trách nhiệm, hỏi ông Đức thì ông ấy lại nói là ông Thanh... tôi biết phải hỏi ai?”

Không chỉ gia đình bà Đương, nhiều hộ gia đình khác cũng đang ngồi trên đống lửa khi vị chủ tịch xã này không còn đương chức, liệu ai sẽ thực hiện lời hứa cho các gia đình? Và rồi mỗi ngày lại có thêm những hộ dân làm đơn lên chính quyền xã đòi quyền lợi trong vô vọng.

Gia đình chị Lê Thị Tuyết (thôn Phú Xuân) lo lắng: Gia đình có thửa ruộng kề bên QL1A bị lấy đi một phần diện tích để giải phóng mặt bằng mở rộng quốc lộ, diện tích còn lại không thể tiếp tục trồng lúa được nữa nên gia đình đã làm đơn xin chuyển đổi mục đích sử dụng sang đất ở cho phù hợp. Sau khi được xã hướng dẫn mẹ chị Tuyết là bà Lê Thị Bền đã lên xã đi nộp 70 triệu đồng tiền đất (năm 2013) kèm lời hứa hẹn nhưng đến nay gia đình vẫn sống trong mòn mỏi.

Tự ý thu tiền lên đến hàng trăm triệu đồng để hứa hão làm trích lục của hàng loạt hộ dân sai quy định đã đành, ngay đến việc các hộ dân muốn san tách hộ xây nhà cho con cái cũng phải đóng khoản tiền lên đến hàng chục triệu đồng một cách vô lý.

Ông Trần Văn Nuôi (70 tuổi, thôn Phú Thịnh,) bức xúc: “Chúng tôi vào đây khai hoang trồng ngô, trồng sắn đến nay cũng được trên dưới 30 năm. Khi con cái lớn, lập gia đình muốn dựng cho nó cái nhà kề bên để nó ra ở riêng, chúng tôi cũng đã làm đơn gửi lên xã nhưng xã chỉ đồng ý khi gia đình chúng tôi đóng 80 triệu đồng cho xã mà không giải thích lý do. Hiện gia đình vẫn chưa có trích lục và đất của gia đình vẫn đang thuộc diện giao rừng”.

Lạm quyền bán đất, ký thầu sai quy định

Không những bán đất vô tội vạ, Báo cáo số 512/BC-TTTH của Thanh tra tỉnh Thanh Hóa ngày 20/5/2015 nêu rõ: Ông Nguyễn Xuân Lý, Chủ tịch UBND xã Triệu Lộc đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để ký hợp đồng cho thuê 23.360m2 đất cho gia đình mình với thời hạn 30 năm, không thông qua đấu thầu và tự ý xây dựng một khu nhà ở kiên cố bao gồm nhà 2 tầng, 2 gian nhà ngang và các công trình phụ trợ khác vi phạm Luật Đất đai.

Sau khi thực hiện chủ trương dồn điền, đổi thửa, UBND xã Triệu Lộc có chủ trương cho các hộ nhận thầu đất nông nghiệp khó giao. Trong giai đoạn từ 2006- 2011 UBND xã Triệu Lộc đã cho 77 hộ thuê đất với diện tích 220.663 m2 để làm trang trại. Kiểm tra các hợp đồng giao đất cho thấy, tất cả các hợp đồng cho thuê đều trên 5 năm (từ 6 đến 30 năm) và không thông qua đấu thầu theo quy định.

Đến nay đã có 22 hộ xây dựng công trình trên đất thuê. Trong đó 15 hộ xây dựng chuồng trại chăn nuôi, nhà trông coi, 7 hộ làm nhà ở trái phép trên đất thầu (trong đó có nhà ông Lý). Từ năm 2005-2013, UBND xã Triệu Lộc mà trực tiếp là ông Nguyễn Xuân Lý đã giao đất trái thẩm quyền cho 72 hộ, với diện tích lớn là 14.335m2, chủ yếu là đất nông nghiệp.

Trách nhiệm thuộc về ai?

Trước những sai phạm trên, ngoài việc kiến nghị xử lý tập thể, cá nhân để xảy ra vi phạm, Thanh tra tỉnh cũng đã chuyển hồ sơ sang cơ quan điều tra về hai hành vi cố ý làm trái các quy định về quản lý đất đai và cố ý vi phạm quy định về quản lý kinh tế - tài chính để tiến hành điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Việc Chủ tịch xã Triệu Lộc lợi dụng chức quyền gây ra hàng loạt sai phạm thì đã rõ, thế nhưng dư luận đang đặt ra câu hỏi: Những sai phạm trên diễn ra trong suốt nhiều năm liền tại sao đến nay mới bị bị phanh phui? Phải chăng có sự tiếp tay của chính quyền huyện Hậu Lộc? Ngày 6-12-2013, Phó Chủ tịch UBND huyện Hậu Lộc đã ký 5 quyết định chuyển mục đích sử dụng đất vi phạm các quy định của Nghị định số 181/2004/NĐ-CP phải chăng là do sự yếu kém về năng lực quản lý Nhà nước?

Trao đổi với chúng tôi, ông Đồng Minh Quang -Trưởng phòng Tài nguyên &Môi trường huyện Hậu Lộc thừa nhận khuyết điểm là không kiểm tra, không rà soát, quá tin tưởng vào địa phương, nhưng lại cũng không quên bao biện rằng “cán bộ địa chính đã kiểm tra không rõ, cán bộ địa chính cũng mới chuyển từ Châu Lộc về Triệu Lộc nên cũng không nắm rõ. Tôi cũng mới sang phòng Tài nguyên & môi trường được 2 năm. Và theo Nghị định 181 thì nó (xã Triệu Lộc) đã sai từ xã do đã thu tiền của họ (người dân)”.

Cũng theo ông Quang, kết luận Thanh tra 2005 – 2012 xã Triệu Lộc đã bán đất trái thẩm quyền 72 lô, cấp nhiều nhất là trong những năm từ 2005 – 2008. Phương án khắc phục sau kết luận Thanh tra, về phía phòng Tài nguyên & Môi trường cũng đã lên 2 kế hoạch. Thứ nhất, thu hồi ngay 5 quyết định đã ban hành sai quy định. Thứ hai, tham mưu cho UBND huyện có phương án xử lý 72 khu đất bán trái thẩm quyền.

Rõ ràng cái sai lớn không thuộc về nhân dân thế nhưng hậu quả lớn người dân lại đang là những người gánh chịu, sống trong lo lắng…