Canada nói Mỹ chịu trách nhiệm một phần vụ máy bay rơi ở Iran

Thủ tướng Canada Justin Trudeau.

Do tình trạng căng thẳng

“Tôi nghĩ rằng nếu không có tình trạng căng thẳng, nếu không có leo thang căng thẳng đột biến mới đây trong khu vực, những công dân Canada nọ giờ sẽ đang ở nhà với gia đình của họ”- Thủ tướng Trudeau nói trong một cuộc phỏng vấn với kênh truyền hình Global.

Lãnh đạo Canada nói thêm rằng cộng đồng quốc tế đã hiểu “rất, rất rõ ràng về sự cần thiết phải có một nước Iran phi hạt nhân”, ngoài ra là sự cần thiết phải “kiểm soát căng thẳng trong khu vực, vốn gây ra do các hành động của Mỹ”.

Chiếc máy bay Boeing 737 của hãng Hàng không quốc tế Ukraine đã bị bắn hạ bởi một tên lửa ngay sau khi cất cánh khỏi một sân bay ở thủ đô Tehran, Iran vào rạng sáng hôm thứ Tư tuần trước, khiến toàn bộ 176 người trên khoang thiệt mạng. Theo dữ liệu mà Ottawa công bố, 57 hành khách là công dân Canada, rất nhiều trong số này mang hai quốc tịch.

Căng thẳng kéo dài giữa Mỹ và Iran đã gia tăng đột biến kể từ ngày 3/1 khi hàng loạt tên lửa phóng từ một máy bay không người lái của Mỹ khiến tướng Iran Qasem Soleimani thiệt mạng gần sân bay Baghdad, Iraq. Iran đáp trả bằng loạt tên lửa đạn đạo nhằm vào 2 căn cứ quân sự Mỹ ở Iraq, nhưng không gây thương vong.

Tuy nhiên, chỉ vài giờ sau đòn tấn công trả đũa, Lực lương Vệ minh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) đã vô tình bắn hạ một máy bay chở khách của Ukraine, trong đó Tổng thống Iran Hassan Rouhani cho là “do lỗi con người”.

Thủ tướng Trudeau, trong cuộc phỏng vấn trên truyền hình, cũng nói rằng ông chắc chắn sẽ muốn có lời giải thích từ phía Washington về lý do mà họ thực hiện vụ không kích giết hại tướng Soleimani.

Tưởng niệm các nạn nhân trong vụ máy bay rơi tại Tehran, Iran.

Canada thúc đẩy điều tra toàn diện

Trong suốt khoảng thời gian cuối tuần qua, Thủ tướng Trudeau liên tiếp đưa ra lời đề nghị phía Iran cung cấp cho Canada đầy đủ thông tin về vụ bắn hạ máy bay. Ông nói rằng ông đã đưa ra đề nghị trên trong một cuộc điện đàm với Tổng thống Iran Hassan Rouhani - người trước đó thừa nhận rằng máy bay đã bị bắn hạ bởi tên lửa của Iran.

Trong một cuộc họp báo được tường thuật trực tiếp trên truyền hình, ông Trudeau cho hay ông đã nói với ông Rouhani rằng việc thừa nhận vụ bắn nhầm là “một bước đi quan trọng” nhưng “vẫn cần có thêm nhiều bước đi khác”.

“Một cuộc điều tra toàn diện cần phải được thực hiện” - ông Trudeau nói - “Chúng ta cần phải làm rõ tại sao thảm kịch này lại có thể xảy ra như vậy. Phía Iran cần phải chịu hoàn toàn trách nhiệm về vụ việc”.

Vụ tai nạn máy bay vừa qua được xem như một tấn bi kịch đối với cộng đồng người Iran sinh sống ở Canada, đất nước được xem là ngôi nhà thứ hai của cộng đồng người Iran ở khu vực Bắc Mỹ. Theo ước tính vào năm 2016, có khoảng 210.000 công dân Canada gốc Iran đang sinh sống ở nước này.

“Tôi đương nhiên cảm thấy rất phẫn nộ khi chứng kiến nhiều gia đình trên khắp đất nước này đang hết sức đau buồn vì mất đi người thân, và rằng cộng đồng người Canada gốc Iran đang phải hứng chịu nhiều đau khổ, rằng tất cả công dân Canada cảm thấy bàng hoàng trước sự mất mát này” - Thủ tướng Trudeau nói.

Trả lời về việc liệu Ottawa có đề nghị phía Tehran chi trả các khoản tiền bồi thường cho gia đình các nạn nhân Canada hay không, Thủ tướng Trudeau khẳng định rằng ông sẽ làm vậy. Rằng ông đã nói với Tổng thống Iran Rouhani rằng Canada được phép tham gia vào cuộc điều tra nguyên nhân vụ máy bay rơi. Hiện Ottawa đã cử một đội ngũ chuyên gia tới Tehran để tham gia điều tra, và dự kiến sẽ được tiếp cận hiện trường máy bay rơi cũng như thiết bị hộp đen của máy bay.