Tổng thống Hàn Quốc điện đàm với lãnh đạo Trung, Nhật ngay sau lễ tuyên thệ

Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in điện đàm với lãnh đạo Trung Quốc
và Nhật Bản ngay sau khi nhậm chức. (Nguồn: Guardian).

Ông Moon đắc cử kỳ bầu cử Tổng thống vừa qua với lời cam kết sẽ xem xét lại việc triển khai hệ thống phòng thủ tên lửa tầm cao giai đoạn cuối (THAAD) của Mỹ, một động thái bị Trung Quốc lên án nhưng vẫn được tiếp tục nhằm phô trương sức mạnh trước các hành động khiêu khích liên tiếp từ Triều Tiên.

Trong cuộc tiếp xúc đầu tiên giữa lãnh đạo mới của Hàn Quốc và Trung Quốc, ông Tập Cận Bình đã nêu rõ quan điểm của Trung Quốc, ông Yoon Young-chan, người phát ngôn của văn phòng Tổng thống Hàn Quốc, cho hay.

Trung Quốc từng phản đối việc triển khai THAAD, nói rằng hệ thống này gây bất ổn cán cân an ninh trong khu vực trong khi ít hiệu quả trong việc kiềm chế mối đe dọa từ các chương trình tên lửa, hạt nhân Triều Tiên - quốc gia thường xuyên thực hiện các vụ thử tên lửa trong thời gian gần đây bất chấp các lệnh trừng phạt của LHQ.

“Tổng thống Moon nói rằng ông hiểu mối quan ngại của Trung Quốc trong việc triển khai THAAD, và rằng ông hy vọng cả hai nước có thể nhanh chóng thúc đẩy mối liên lạc để cải thiện sự hiểu biết của mỗi bên” - ông Yoon nói trong một cuộc thông báo vắn - “Tổng thống Moon cho rằng vấn đề THAAD có thể được giải quyết khi Triều Tiên không đưa ra các hành động khiêu khích”.

Trong bài phát biểu đưa ra ngay trước khi tuyên thệ nhậm chức Tổng thống hôm 10-5, ông Moon đã cam kết rằng sẽ lập tức bắt đầu các nỗ lực giảm căng thẳng trên bán đảo Triều Tiên và đàm phán với Washington, Bắc Kinh để giải quyết bất đồng về việc triển khai hệ thống THAAD. Ông Moon cũng nói rằng ông luôn sẵn sàng tới Bình Nhưỡng “nếu điều kiện cho phép”.

Buổi lễ tuyên thệ nhậm chức của ông Moon đã chấm dứt tình trạng khoảng trống quyền lực kéo dài suốt nhiều tháng qua ở Hàn Quốc, sau khi bà Park Geun-hye bị phế truất và luận tội trong hồi tháng 3 vừa qua do dính líu tới vụ bê bối tham nhũng chấn động.

Giới chuyên gia trong khu vực trong nhiều tháng qua tin rằng Triều Tiên đang chuẩn bị thử nghiệm hạt nhân lần thứ 6 và đang tiếp tục phát triển một loại tên lửa có khả năng mang đầu đạn hạt nhân có tầm xa với tới lãnh thổ Mỹ, điều mà chính quyền Tổng thống Mỹ Donald Trump đặc biệt quan ngại.

Bên cạnh các nỗ lực nhằm kiềm chế tham vọng hạt nhân của Triều Tiên, vấn đề tranh cãi về hệ thống phòng thủ THAAD đã khiến cho Bắc Kinh có hành động phản ứng nhằm vào các công ty của Hàn Quốc. Trong cuộc điện đàm vừa qua, ông Moon đã nói về những khó khăn mà các công ty Hàn Quốc đang làm ăn ở Trung Quốc phải gánh chịu và đề nghị ông Tập “quan tâm đặc biệt” tới những mối quan ngại này, ông Yoon cho hay.

Hàn Quốc và Mỹ đã bắt đầu triển khai hệ thống THAAD từ hồi tháng 3 vừa qua và kể từ đó hệ thống đã đi vào hoạt động. Trung Quốc xem THAAD như một mối đe dọa đối với an ninh của họ và từng kêu gọi gỡ bỏ hệ thống này.

Trong cuộc điện đàm, Chủ tịch Tập đã nói với ông Moon rằng hai nước nên tôn trọng mối quan ngại riêng của mỗi bên, tìm kiếm quan điểm chung và giải quyết các tranh chấp một cách hợp lý, Bộ Ngoại giao Trung Quốc nói trong một tuyên bố.

“Trong một khoảng thời gian dài, Trung Quốc đã giữ mục tiêu giải giáp hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên, bảo vệ hòa bình và sự ổn định của bán đảo này và giải quyết vấn đề thông qua đàm phán và tham vấn” - ông Tập nói.

Ông Moon cùng ông Tập cũng đã nhất trí sẽ trao đổi đặc phái viên, và ông Moon nói rằng cũng đã lên kế hoạch cử một phái đoàn tới Bắc Kinh để thảo luận về vấn đề Triều Tiên cũng như việc triển khai THAAD, theo ông Yoon.

Trong tuyên bố của mình, Bộ Ngoại giao Trung Quốc không trực tiếp đề cập tới hệ thống phòng thủ tên lửa lắp đặt ở Hàn Quốc. Bắc Kinh hy vọng rằng chính phủ mới của Hàn Quốc sẽ giải quyết các mối quan ngại lớn của Trung Quốc hiện nay và có các bước đi hữu hiệu nhằm thúc đẩy sự phát triển ổn định của mối quan hệ song phương, ông Tập nói.

Cũng trong ngày 11/5, Tổng thống Moon đã có cuộc điện đàm với Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và đã nhất trí sớm tổ chức một cuộc họp song phương. Nhật Bản hiện đang quan ngại rằng ông Moon sẽ đưa ra quan điểm cứng rắn hơn đối với vấn đề lịch sử thời chiến giữa hai nước, và có thể gây ảnh hưởng tới mối quan hệ song phương trong bối cảnh mà họ cần phải hợp tác để đối phó với Triều Tiên.

Trong cuộc điện đàm, ông Moon đã nói với Thủ tướng Abe hãy “nhìn thẳng vào lịch sử” và không nên biến quá khứ thành “một rào cản”, Văn phòng Tổng thống Hàn Quốc cho hay.