TP Hồ Chí Minh: Nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất công

Trước tình trạng trên, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong đã ban hành kế hoạch khẩn về sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước trên địa bàn thành phố năm 2020 theo Nghị định 167/2017.

Một địa chỉ đất công tại TP HCM thuộc diện xử lý, thu hồi nhưng bị bỏ hoang trong thời gian dài.

Đất công thu hồi nhưng nằm “phơi sương”

Theo kết quả rà soát, hiện trên địa bàn TP HCM có 14 khu nhà, đất công dù đã thu hồi nhưng chưa đề xuất phương án xử lý. Theo chỉ đạo của UBND TP HCM, các cơ quan Sở TNMT và Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố có trách nhiệm hoàn tất việc thu hồi, và đề xuất phương án xử lý vè các khu nhà, đất công nêu trên. Tránh tình trạng kê khai sót, bỏ trống, cho thuê, liên doanh liên kết không đúng quy định.

Đối với các tổng công ty, công ty nhà nước, công ty cổ phần và công ty TNHH hai thành viên do Nhà nước nắm giữ 50% vốn điều lệ trở lên thuộc thành phố quản lý cũng được chỉ đạo kiểm tra, rà soát phương án sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu nhà nước đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt. Từ nay đến cuối năm, UBND TP sẽ tiếp tục hậu kiểm việc kiểm tra quá trình thực hiện phương án sắp xếp nhà đất đã được Bộ Tài chính và UBND TP phê duyệt.

Thực trạng cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm trong quản lý, sắp xếp nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước thời gian gần đây đã gây bức xúc trong dư luận, nhân dân thành phố. Qua rà soát, kiểm tra thực trạng sử dụng, quản lý đất công tại huyện Bình Chánh, Thanh tra TP HCM phát hiện tình trạng lợi dụng các chính sách trong xây dựng nông thôn mới, từ đó quản lý lỏng lẻo, chưa chặt chẽ, dẫn đến tồn tại 763 địa chỉ nhà đất thuộc sở hữu nhà nước nhưng từ thời điểm năm 2008 thì UBND huyện này mới thực hiện xử lý đối với 378 địa chỉ và cũng còn tồn tại nhiều bất cập, hạn chế. Đáng chú ý, UBND huyện Bình Chánh báo cáo trùng tới 100 địa chỉ nhà đất đã được UBND TP HCM phê duyệt cho Thanh tra Bộ Tài chính vào năm 2010. Sự việc này dẫn đến việc Thanh tra Bộ Tài chính đã yêu cầu huyện Bình Chánh phải thực hiện khắc phục kê khai bổ sung 258 địa chỉ nhà đất bổ sung. Dù vậy, cho đến nay thì UBND huyện này cũng chưa thực hiện tròn trách nhiệm, còn 74/372 trường hợp chậm thực hiện theo phương án xử lý tổng thể nhà, đất.

Nhiều nơi vi phạm và sử dụng lãng phí đất công

Theo Thanh tra TP HCM, trường hợp tại một số công trình nông thôn mới như Khu Văn hóa liên xã (tại xã Tân Nhựt); Trung tâm Văn hóa -TDTT huyện Bình Chánh; Ban Nhân dân Ấp 1 xã Hưng Long…vừa qua phát hiện tình trạng sử dụng không hiệu quả và cũng không đúng mục đích đất công (6/25 địa chỉ). Bên cạnh đó, còn nhiều công trình chưa nghiệm thu để đưa vào sử dụng và có công trình lập thủ tục quyết toán kéo dài đến nay chưa hoàn tất.

Chỉ tính riêng trên địa bàn xã Bình Hưng, huyện Bình Chánh, Thanh tra TP HCM phát hiện từ năm 2014 đến nay, người đứng đầu UBND xã Bình Hưng các thời kỳ trên đã buông lỏng và tùy tiện chi tạm ứng, không ghi nhận vào sổ quỹ tiền mặt các khoản tiền rút từ ngân hàng, các khoản tiền thu quỹ, cũng như các khoản chi tiêu hoạt động không đúng quy định, dẫn đến mất cân đối thu, chi và thâm hụt ngân sách của xã. Về phía UBND huyện Bình Chánh có nắm các sai phạm nghiêm trọng tại xã Bình Hưng (theo đánh giá của kết luận thanh tra) thế nhưng dù chỉ đạo bằng nhiều văn bản yêu cầu chấn chỉnh sai phạm nhưng nhiều tồn tại, bất cập vẫn tồn tại cho đến khi bị thanh tra phát hiện, kết luận. Riêng trường hợp trách nhiệm của Giám đốc Trung tâm Văn hóa- thể dục thể thao huyện Bình Chánh, đang được các cơ quan chức năng yêu cầu chấm dứt ngay việc cho thuê mặt bằng không đúng quy định.

Không chỉ tại huyện Bình Chánh, kết quả thanh tra tại địa bàn huyện Củ Chi giai đoạn từ 2018 đến nay, Thanh tra TP HCM đã phát hiện nhiều địa chỉ nhà đất công cho thuê không qua đấu giá; sử dụng sai mục đích, hoặc để trống hoặc đang tranh chấp, gây lãng phí cho ngân sách nhà nước nhiều tỷ đồng. Cụ thể, theo Thông báo 47/TB-TTTP-P3 do Phó Chánh Thanh tra TP HCM Trần Đình Trữ vừa ký về trách nhiệm của thủ trưởng trong việc xử lý đơn chỉ xét riêng trong công tác quản lý thu từ việc sắp xếp lại xử lý nhà, đất công phát hiện 81 địa chỉ sai phạm khi cho thuê sai mục đích, chủ yếu là đất nông nghiệp, đất công ích tại các xã Phú Mỹ Hưng, Phước Thạnh, Phú Hòa Đông, Tân Thạnh Tây, Tân Thông Hội, Bình Mỹ, Thái Mỹ của huyện Củ Chi. Tất cả các địa chỉ nhà đất công này đều không được thực hiện thông qua hình thức đấu giá theo đúng quy định của Nhà nước.

Thông báo kết luận của Thanh tra TP HCM xác định, Công ty TNHH MTV Dịch vụ công ích huyện Củ Chi đã thực hiện trích 40% tiền thu được từ việc cho thuê nhà, đất công vào các năm 2011, 2012, với số tiền hàng trăm triệu đồng dù không phát sinh chi phí liên quan. Số tiền này được Thanh tra TP yêu cầu phải thu hồi nộp ngân sách nhà nước theo quy định. Chỉ tính riêng tại xã Nhuận Đức, huyện Củ Chi, cơ quan chức năng phát hiện nhiều khoản phát sinh để tiền ngoài sổ sách kế toán; không đối chiếu sổ quỹ và tài khoản tiền mặt, kiểm quỹ tiền mặt cuối kỳ; thanh toán đối với các chứng từ chi không đủ điều kiện thanh toán,…Đối với các sai phạm, bất cập kể trên Thanh tra TP HCM yêu cầu giao cho cơ quan có thẩm quyền tiếp tục kiểm tra để kết luận, xử lý.

Các sai phạm trong sắp xếp, sử dụng nhà, đất công có phần trách nhiệm thuộc về Chủ tịch UBND huyện Củ Chi và Phó Chủ tịch phụ trách, người đứng đầu các Phòng ban chuyên môn, Chủ tịch UBND các xã và Giám đốc Ban Quản lý các dự án đầu tư xây dựng công ích theo từng thời kỳ liên quan. Đối với các sai phạm theo kết luận Thanh tra, Chủ tịch UBND TP HCM Nguyễn Thành Phong đã giao các cơ quan chức năng phối hợp để tổ chức kiểm điểm rút kinh nghiệm trong tập thể lãnh đạo UBND huyện Củ Chi, các phòng, ban và UBND các xã, thị trấn. Bên cạnh đó, việc thực hiện kiểm điểm, xử lý trách nhiệm đối với các tập thể, cá nhân có liên quan đến những tồn tại, hạn chế, thiếu sót kể trên phải được thực hiện nghiêm túc, chặt chẽ, đúng quy định của pháp luật…

Trước nhiều bất cập trong quản lý, sắp xếp khu nhà, đất công trên địa bàn, Chủ tịch UBND TP HCM đã chỉ đạo các đơn vị có liên quan tiếp tục tập trung kiểm kê, rà soát quỹ đất, nhà, công trình và các tài sản khác gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước; nâng cao hiệu quả quản lý, sử dụng nhà đất, tài sản gắn liền với đất thuộc sở hữu nhà nước. Lãnh đạo thành phố sẽ liên tục hậu kiểm để đánh giá hiệu quả triển khai thực hiện các phương án sắp xếp trên hàng năm.