Trại hè: ‘Trăm hoa đua nở’

“Trăm hoa đua nở”

Vào thời điểm này nhiều bậc phụ huynh đã nhận được các cuộc gọi, email, tờ rơi… quảng bá về những khóa học, chương trình trại hè quân đội rèn luyện kĩ năng sống, trại hè Anh ngữ… từ các tổ chức, trung tâm. Trên mạng xã hội Facebook hay TikTok chỉ cần nhấn like một chương trình quảng bá trại hè của một trung tâm, sau đó sẽ có hàng loạt các thông tin và trung tâm tương tự sẽ xuất hiện ngay trên trang Facebook để các bậc phụ huynh lựa chọn.

Hay chỉ cần gõ Google cụm từ “trại hè 2023” sẽ cho khoảng 10.700.000 kết quả trong 0,33 giây. Điều đó chứng tỏ lượng thông tin quan tâm về trại hè cho trẻ là rất lớn. Nhìn nhận ở khía cạnh tích cực thì đó là thông tin tốt bởi có nhiều phụ huynh muốn tìm hiểu về các chương trình trại hè cho con em tham gia. Nhưng từ đây không ít phụ huynh cũng “đau đầu” với vô số lựa chọn.

Đặc biệt phụ huynh luôn canh cánh bên lòng về sự an toàn của con trong các khóa trải nghiệm. Như ngày 20/5 vừa qua, trong đoàn đi (50 người) do phụ huynh đứng ra tổ chức cho một lớp học sinh lớp 6 của trường tư thục (địa chỉ ở Tây Mỗ, Hà Nội) trải nghiệm bắt ngao tại Vườn quốc gia Xuân Thủy (Nam Định), đã xảy ra vụ việc đau lòng khi 1 học sinh và 1 phụ huynh tử vong. Vụ việc khiến nhiều người xót thương nhưng cũng không khỏi băn khoăn về tính mạng của trẻ có thể chưa được đặt lên hàng đầu. Bởi khi sự việc xảy ra lãnh đạo Vườn quốc gia Xuân Thủy cho biết, khu vực xảy ra sự cố chưa đủ điều kiện để khai thác du lịch vì đây là bãi tự phát.

Theo khảo sát, chương trình trại hè 2023 “trăm hoa đua nở” với rất nhiều khóa trại hè để các phụ huynh và học sinh tham khảo và quyết định. Các trung tâm tiếng Anh và các nhà cung cấp dịch vụ cũng bắt nhịp nhanh chóng với các chương trình đa dạng để đáp ứng nhu cầu. Trong đó, các trại hè ngắn hạn thường diễn ra từ 1-5 ngày. Các trại hè thời gian dài hơn, diễn ra trong khoảng từ 1-2 tuần và có những trại hè kéo dài cả tháng.

Thời gian của các trại hè diễn ra từ cuối tháng 5 đến hết tháng 7, với các mốc thời gian khác nhau để phụ huynh và học sinh lựa chọn. Nhiều đơn vị có uy tín tổ chức trại hè năm qua như: Học viện Thành Công (Hà Nội), ngoài các chương trình quen thuộc về kỹ năng sống, năm nay Học viên có chương trình 5 ngày 4 đêm với chủ đề “Về miền di sản” (Bắc Ninh). Chương trình tập trung trau dồi kỹ năng tham quan làng tranh Đông Hồ, khu lăng Kinh Dương Vương - thủy tổ người Việt. Thiền hành thăm làng khoa bảng Lạc Thổ - Mỹ tục khả phong. Thăm khu văn hóa Luy Lâu kinh đô thế kỷ thứ 3. Học pháp tại chùa Bút Tháp nơi lưu giữ 4 bảo vật quốc gia, ăn chay tại chùa. Sau đó các em được tham gia hoạt động trồng cây xanh, vệ sinh môi trường, thăm hỏi, tặng quà đối tượng chính sách và hoàn cảnh khó khăn để gửi gắm những thông điệp yêu thương…

Hay Học viện Giáo dục Giới tính WeGrow Vietnam tổ chức chương trình trại hè và kỹ năng sống cho lứa tuổi từ 8 - 18, với 4 tố chất chương trình Teenup kiến tạo cho trẻ: Rèn luyện kỹ năng quản lý cảm xúc; gắn kết gia đình, bồi dưỡng tình yêu gia đình; trưởng thành tự lập trong suy nghĩ, hành động; cung cấp kiến thức toàn diện về giáo dục giới tính.

Một trong những chương trình ngoại khóa đang “hot” tại Hà Nội là trại hè Công dân số toàn cầu CyberCamp 2023 dành cho học sinh từ 14 đến 18 tuổi tại Trường THCS-THPT Newton (Bắc Từ Liêm, Hà Nội). Diễn ra từ 26/6, trại hè mang đến những "bí kíp" phát triển bản thân phù hợp với thời đại số: Sử dụng các công cụ để thiết kế các ấn phẩm quảng cáo; Tận dụng các nền tảng số, mạng xã hội để xây dựng hình ảnh, thương hiệu cá nhân hiệu quả; Tìm kiếm cơ hội nhận học bổng du học trong tương lai...

Anh Nguyễn Văn Thành (quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) muốn cho con tham gia trại hè và kỹ năng sống cho tuổi 15, lứa tuổi “dở hơi” khiến bao gia đình gặp phiền phức. Hiện anh đang tìm hiểu các chương trình của Học viện Giáo dục Giới tính WeGrow Vietnam. “Tuy vậy, chi phí cho các con khi tham gia các trại hè thấp nhất cũng từ vài triệu với các khóa ngắn ngày, thậm chí lên đến cả vài chục triệu với những khóa trải nghiệm dài ngày, với các khóa trại hè nước ngoài có thể lên đến cả trăm triệu đồng. Do đó, tôi đang cân nhắc rất kỹ về nội dung cũng như cách thức tổ chức của các trại hè. Bởi một trung tâm có giá bình dân nhưng con tôi vẫn đạt kết quả như mong muốn là điều tôi hướng tới”, anh Thành nói.

Cùng tâm trạng với anh Thành, chị Phạm Vân Hạnh (quận Đống Đa, Hà Nội) cũng đang có nhu cầu cho con gái 9 tuổi tham gia một khóa trại hè về nghệ thuật. Vài ngày nay, chị vào hàng chục trang web để tìm hiểu thông tin cho con. Chị chia sẻ: Công việc của tôi rất bận rộn, mùa hè này không có giải pháp nào cho con nên tôi đang tìm để đăng ký cho cháu một lớp trải nghiệm về hội họa vì cháu rất thích vẽ. Năm trước, thấy bạn bè con cũng đi trại hè nhiều nên năm nay mình cũng muốn cho con tham gia. Hy vọng sau chuyến đi ngoài kiến thức mới con sẽ trưởng thành hơn và hoàn thiện thêm kỹ năng cho bản thân. Tôi đã gọi tới vài trung tâm nhờ tư vấn nhưng chưa “chốt” bởi có cơ sở vừa giá tiền nhưng thông tin khóa học còn mập mờ, lịch trình không chi tiết, cụ thể cho phụ huynh.

Theo ghi nhận, trước nhu cầu rất lớn về việc tìm nơi vui chơi cho trẻ, bên cạnh những đơn vị có uy tín thì một số tổ chức và cá nhân đã nắm bắt cơ hội, tranh thủ kinh doanh bằng nhiều hình thức trong đó xuất hiện một số chương trình hè được tổ chức theo lối chộp giật, nội dung sao chép lẫn nhau, thiếu đầu tư, chuẩn bị kỹ về chuyên môn. Đáng chú ý với mức học phí không hề rẻ, song về chất lượng cũng như đội ngũ giáo viên được đào tạo ở mức độ nào, kỹ năng sư phạm ra sao, phụ huynh cũng chỉ được nghe các trung tâm quảng bá chứ không có bất cứ văn bản nào chứng nhận.

Tại một trung tâm ngoại ngữ nhận tổ chức trại hè tiếng Anh trên đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân, Hà Nội), chị Vương Quỳnh Anh đến tìm hiểu cho con tham gia hè này, khi đặt câu hỏi về tài liệu, giáo trình được sử dụng trong trại hè đã được đơn vị nào kiểm tra về chất lượng của khóa học thì nhân viên ở đây cho hay: Giáo trình là trung tâm tự biên soạn, còn chất lượng học thì còn tùy vào trình độ tiếp thu của từng trẻ...

Kể về khóa trại hè năm ngoái của con trai, chị Phan Thanh Hà (quận Long Biên, Hà Nội) vẫn chưa hết bực mình, chị Hà đăng ký cho con tham gia khóa trại hè tại Philippine khoảng 46 triệu đồng, nhưng sau khi kết thúc con chỉ được đi tham quan vài điểm chứ kỹ năng tiếng Anh là mục đích chính lại không hiệu quả vì các thành viên phần lớn là người Việt.

Rồi chị Dương Thanh Hà (Thái Nguyên) nhớ lại, hè năm ngoái, thấy các đồng nghiệp cho con đi trại hè quân đội, chị cũng đăng ký cho con theo. Khóa học 7 ngày, đến ngày thứ 3 thì trung tâm đã gọi chị đến đón con về vì sức khỏe của cháu không đảm bảo luyện tập ngoài thời tiết khắc nghiệt. Hay gia đình anh Long (Hải Phòng) cũng thấy mắc sai lầm khi chưa tìm hiểu kỹ đã đăng ký cho con gái 12 tuổi tham gia trại hè kỹ năng sống học làm nông dân. Ngày đầu khi được trải nghiệm cháu khá thích. Nhưng cả tuần ngày nào cháu cũng phải dậy từ rất sớm để thực hiện lịch trình công việc dày đặc dưới trời nắng nóng. Kết quả là khi trở về cháu bị cảm nặng, phải điều trị cả tuần tại bệnh viện.

Hiểu đúng giá trị của kỳ nghỉ hè

Khẳng định kỳ nghỉ hè là khoảng thời gian rất quan trọng cho học sinh nghỉ ngơi thoải mái giữa hai năm học, đặc biệt trong thời tiết nắng nóng, bà Nguyễn Thị Việt Nga - Ủy viên Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội cho biết: Có phụ huynh cho con đi học thêm kỹ năng sống, các bộ môn nghệ thuật, thể thao, nhưng cũng có không ít phụ huynh cho con tiếp tục đi học văn hóa, và kỳ nghỉ hè của các em biến thành “học kỳ III” vô cùng vất vả.

“Do đó khóa tu mùa hè hay học kỳ quân đội cũng là một trong những hoạt động các em có thể tham gia. Tuy nhiên, phụ huynh nên tìm hiểu thật kỹ đơn vị tổ chức và cách thức tổ chức, vừa đảm bảo an toàn tuyệt đối, vừa thực sự mang lại trải nghiệm bổ ích cho các em. Còn nếu không, tôi đã từng chứng kiến một số em khóc như mưa khi bố mẹ ép đi hoạt động này. Gốc rễ của vấn đề là chúng ta cần sự chung tay của toàn xã hội, ví dụ chúng ta phải có nhiều sân chơi cho trẻ em hơn nữa. Cùng với đó là cần sự thay đổi nhận thức của phụ huynh”, bà Nga bày tỏ.

Về vấn đề này, theo TS xã hội học Phạm Thị Thúy - giảng viên Học viện Hành chính Quốc gia, hè là thời gian cần thiết để nghỉ ngơi, giải trí sau những tháng học hành, thi cử vất vả, giúp các em lấy lại sức khỏe, học kỹ năng sống cần thiết... Do đó, để các con có được những ngày nghỉ hè đúng nghĩa, cha mẹ nên cho con một giới hạn có thể và không nên áp đặt suy nghĩ, chọn chương trình thay con mà hãy để con lựa chọn, làm những việc phù hợp theo sở thích, khả năng của chính các con.

Mặt khác cần nhìn nhận đúng giá trị của kỳ nghỉ hè là điều mỗi bậc phụ huynh cần lưu tâm. Không đơn thuần là nghỉ ngơi, hè là khoảng thời gian để tạo nên sức bật cho năm học mới. Bằng cách tham gia những khóa hè chất lượng, trên tinh thần vừa học vừa chơi, trẻ không chỉ được bổ trợ kiến thức mà còn rèn luyện các kỹ năng mềm.

Là người có kinh nghiệm trong việc cho con tham gia trại hè bán trú, chị Tuyết Hoa (quận Phú Nhuận, TPHCM) cho biết: Khi phụ huynh xác định cho con đi trại hè phải tìm hiểu thật kỹ đơn vị đưa đi, các hoạt động con sẽ tham gia, mục đích làm gì, đi những đâu, mức độ an toàn của điểm trải nghiệm, rồi hãy cân nhắc đăng ký đi hay không và nên chọn những cơ sở đã có thương hiệu, uy tín để cho con tham gia chứ không nên chạy theo phong trào, chạy theo số đông.

Bên cạnh đó phụ huynh cũng không nên kỳ vọng nhiều về việc con sẽ thay đổi hoặc sẽ tiến bộ hơn. Tôi có con tham gia trại hè nên hiểu rằng những hoạt động chỉ mang tính chất trải nghiệm cho con trẻ hơn là tích lũy kỹ năng hoặc sự phát triển nhân cách hay gì đó mà các phụ huynh kỳ vọng. Bởi thời gian của khóa học chưa đủ để đánh giá năng lực của các con”.

Dịp này, ông Nguyễn Trọng An - Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và đào tạo phát triển cộng đồng cũng cảnh báo, có những lớp dạy kỹ năng sống cho trẻ rất hiệu quả nhưng cũng có nhiều lớp mở ra nhằm mục đích thu lợi, hiệu quả giáo dục không cao. Thậm chí, có những lớp dạy kỹ năng giáo dục cho các em chưa đúng cách, kết quả đạt được chỉ là con số 0, đôi khi còn ảnh hưởng nguy hại đến tâm lý, suy nghĩ của trẻ.

Do đó, để chọn được một khóa học phù hợp và chất lượng, ThS tâm lý Phan Thị Cẩm Giang (Học viện Phụ nữ Việt Nam) nhấn mạnh vai trò của phụ huynh là rất quan trọng. Cha mẹ phải dành thời gian tìm hiểu kỹ các thông tin như: chương trình học, trải nghiệm như thế nào, trẻ sẽ học được gì từ khóa học trải nghiệm đó, học từ ai, người hướng dẫn có chuyên môn không. Đồng thời, phụ huynh cũng không cần quá để ý đến sự nổi tiếng của trung tâm, chỉ cần quan tâm đến chất lượng, nội dung khóa học phù hợp với con em mình hay không, chi phí thế nào…

Xét đến cùng, trại hè chỉ là một nơi để các em vui chơi. Bởi vậy, khi lựa chọn trại hè cho con, phụ huynh cần tìm những trại hè phù hợp với lứa tuổi của trẻ. Trại hè thường được thiết kế cho các lứa tuổi khác nhau, vì vậy, phụ huynh cần tìm hiểu kỹ về lứa tuổi được chấp nhận tham gia trại hè và đảm bảo rằng trẻ đã đủ tuổi để tham gia. Việc lựa chọn trại hè phù hợp với lứa tuổi sẽ giúp trẻ được tận hưởng một mùa hè thực sự an toàn, bổ ích và lý thú.

TS tâm lý giáo dục Vũ Việt Anh: Phụ huynh cân nhắc lựa chọn cho con trại hè phù hợp

Theo TS Vũ Việt Anh - Giám đốc Học viện Thành Công (Hà Nội), kỳ nghỉ hè sau một năm học vất vả chính là thời gian để các em giải phóng năng lượng, đồng thời nạp thêm nhưng kỹ năng và kiến thức mới. Dù việc cho con tham gia trại hè có nhiều lợi ích nhưng cha mẹ cũng cần cân nhắc để lựa chọn trại hè phù hợp với trẻ chứ không nên chạy theo số đông.

PV: Thưa ông, là người có kinh nghiệm lâu năm trong lĩnh vực tổ chức các chương trình trại hè cũng như các lớp dạy kỹ năng sống. Ông có thể chia sẻ về những lợi ích mà trại hè mang lại?

TS VŨ VIỆT ANH: Tôi cho rằng trại hè có thể giúp trẻ phát triển kỹ năng xã hội, cung cấp cho các em một môi trường mới, khác biệt so với trường học, giúp trẻ học cách tương tác với những người mới, tăng cường kỹ năng giao tiếp và xây dựng các mối quan hệ xã hội. Những kỹ năng này rất quan trọng đối với sự phát triển của trẻ trong tương lai. Mặt khác, trại hè cũng giúp trẻ phát triển kỹ năng tư duy thông qua việc học cách giải quyết các vấn đề và đối mặt với các thử thách mới. Đây là cơ hội để các em trải nghiệm và học hỏi các kỹ năng tư duy mới, đồng thời phát triển khả năng sáng tạo và tư duy logic.

Bên cạnh đó, trại hè cũng cung cấp cho trẻ một môi trường hoàn toàn mới, cho phép các em khám phá những điều mới mẻ, trải nghiệm những thứ mà các em chưa từng trải qua trước đây. Điều này có thể giúp trẻ phát triển sự tò mò, khám phá và trau dồi kiến thức về thế giới xung quanh. Trại hè có thể cung cấp cho các em những kiến thức bổ sung ngoài chương trình học tập ở trường. Các chương trình tại trại hè thường tập trung vào các lĩnh vực như kỹ năng, thái độ sống, nghệ thuật, thể thao, khoa học và công nghệ, giúp trẻ mở rộng kiến thức và khám phá sở thích mới…

Ở góc nhìn chuyên gia, ông có thể tư vấn rõ hơn về việc lựa chọn nội dung khóa học sao cho phù hợp với từng lứa tuổi, bởi nhiều phụ huynh đăng ký cho con học theo phong trào nên nhiều khi không quan tâm đến lứa tuổi cũng như sở thích và nhu cầu của con em mình?

- Phụ huynh cần tìm hiểu về sở thích và nhu cầu của trẻ và chọn trại hè có chương trình phù hợp. Điều này sẽ giúp các em tận hưởng được trại hè và tạo động lực cho trẻ để tham gia. Như khóa học kỳ quân đội sẽ phù hợp với các bạn trẻ cần tăng cường tính kỷ luật, tự lập, tự giác, giúp các em mạnh mẽ hơn, nghị lực hơn rất phù hợp với các con có độ tuổi từ 9 - 17 tuổi. Còn những bạn nhỏ hơn thì tham gia các trại hè về năng khiếu, trại hè trải nghiệm nghệ thuật. Nghệ thuật, hội họa sẽ giúp các em mềm mại hơn trong giao tiếp ứng xử, có cách nhìn cuộc sống tươi đẹp hơn, giảm áp lực trong học tập và cuộc sống. Phát huy được tiềm năng não phải để học tập tư duy bằng cả bộ não tốt hơn. Còn với những khóa tu mùa hè lại phù hợp với các bạn độ tuổi trung học phổ thông và sinh viên nhiều hơn vì các em có đầy đủ nhận thức về bản thân tốt hơn.

Cũng cần nhìn nhận rằng việc học tập nên tiến hành suốt đời chứ không chỉ trải qua trong một thời gian. Mùa hè, là thời điểm để học sinh nghỉ ngơi, nhìn nhận lại kết quả của một năm học để định hướng, bổ sung những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho năm học mới. Như vậy, phụ huynh cần đồng hành với con một cách khoa học và hiểu biết. Tùy từng điều kiện, hoàn cảnh, nhu cầu mà lựa chọn cho con những hoạt động phù hợp và hữu ích thay vì nhồi nhét phản giáo dục.

Tuy nhiên, hiện đang có tình trạng rất nhiều các trung tâm dạy kỹ năng sống, hay tổ chức các chương trình trại hè nhưng chất lượng lại rất khó phân biệt. Không ít các trung tâm dùng những lời “có cánh” để quảng cáo nhưng chương trình dạy lại không như mong muốn, ông đánh giá như thế nào về thực tế này?

- Số lượng các khóa học kỹ năng sống giống như "nấm mọc sau mưa", nhưng nấm độc hay nấm tốt thì không phải ai cũng phân biệt được. Nhiều trung tâm đào tạo kỹ năng sống quảng cáo, truyền thông rất hoành tráng nhưng không có một giảng viên, diễn giả chuyên trách mà hoàn toàn đi thuê ngoài. Nhiều nơi chất lượng giảng viên, diễn giả cũng được “thổi lên” để đẩy giá thành các khóa học lên cao. Nguy hại hơn nhiều khóa học hè xa nhà dài ngày, trẻ em không được quản lý, giám sát chặt có thể nảy sinh nhiều vấn đề về đảm bảo an toàn, nguy cơ xâm hại hay bạo lực. Vì vậy, phụ huynh và học sinh cần lựa chọn thật kỹ khi tham gia các chương trình trại hè.

Theo tôi, khi lựa chọn các trại hè cho con, phụ huynh cần tìm hiểu về chương trình, cơ sở vật chất, kinh nghiệm của giáo viên, cán bộ nhân viên và các quy định an toàn tại trại hè. Nếu có thể, phụ huynh cần đến thăm trại hè và trò chuyện với những người đã từng tham gia để có được thông tin chính xác.

Ngoài ra, vấn đề thời gian tham gia và chi phí cho mỗi khóa trải nghiệm cũng là điều cần tính toán kỹ. Phụ huynh cần tìm hiểu về chi phí của trại hè và xác định xem liệu đó có phù hợp với ngân sách gia đình hay không. Việc lựa chọn trại hè phù hợp với trẻ cần phải dựa trên nhiều yếu tố khác nhau, và phụ huynh cần tìm hiểu kỹ trước khi quyết định cho trẻ tham gia trại hè. Việc lựa chọn trại hè phù hợp sẽ giúp trẻ có được những trải nghiệm tuyệt vời, đồng thời giúp phụ huynh yên tâm về an toàn và chất lượng của trại hè.

Trân trọng cảm ơn ông!

P.LAN (thực hiện)