Trẻ học trước khi vào lớp1: Lợi bất cập hại

Ép học sớm trước khi vào lớp 1 có thể gây tổn hại tâm lý cho trẻ.

Biết trước để khỏi bỡ ngỡ

Cuối tháng 6, tại Trung tâm Ngân Xuân (Bạch Mai và Trần Khát Chân, Hà Nội), người ta thấy khá nhiều phụ huynh đưa con đến học với mong muốn đơn giản là giúp con làm quen với kiến thức sơ đẳng trước khi bước vào lớp 1. Sợ con không theo kịp các bạn, chị Ngọc Hà - nhà ở đường Minh Khai, Hà Nội chia sẻ: Có con đầu lòng vào lớp 1 mình cứ lo ngay ngáy, tham khảo ý kiến của nhiều phụ huynh và cả giáo viên thì được khuyên nên cho con học chữ sớm. Chị bảo, giờ nhà nào cũng thế, nếu như không cho con học chữ trước, chỉ sợ con vào năm học mới không tiếp thu được bằng bạn bằng bè, học đuối hơn các bạn rồi dễ rơi vào tình trạng chán nản. Mà mới bước vào đời học sinh đã bị tụt hậu rồi thì không lo sao được.

Chỉ 1 tháng nữa là các trường tiểu học sẽ tập trung khối lớp 1, chính vì thế ngay từ sau Tết vợ chồng chị đã đôn đáo tìm lớp học thêm cho con. “Cho con đi học thêm mới thấy có khá nhiều phụ huynh cũng có tâm trạng giống mình nên số phụ huynh đăng kí cho con học rất đông” - chị Hà cho biết. Cùng suy nghĩ, chị Phương Minh- nhà ở Cầu Giấy, Hà Nội cho biết: “Nhiều mẹ truyền đạt lại kinh nghiệm rằng nếu không cho con đi học biết chữ, biết tính trước khi vào lớp 1 sẽ bị lạc lõng, không theo kịp chương trình. Bởi vì ngay cả cô giáo nhiều khi cũng đã mặc định việc biết trước của học trò rồi. Nếu trò nào chậm quá có khi cô còn bực mình. Băn khoăn mãi cũng phải quyết định cho con đi học trước”.

Chị Phương Minh kể: Dù con chưa chính thức đi học nhưng nửa năm nay ông bà nội đã rèn cháu vào nền nếp. Tuần ba buổi đi học thêm. Tối ăn cơm xong, nghỉ nửa tiếng là con phải ngồi vào bàn viết bài cô giao, mỗi ngày viết 2 trang, sau đó luyện nhận mặt chữ, số,... Nói chung quy củ như học sinh rồi. Nhìn con kể cũng thương, lẽ ra còn được chơi thoải mái nhưng nếu bố mẹ cứ vô tư thế sợ con lại không theo được nhịp độ học tập và sinh hoạt nền nếp của nhà trường. Còn chị Thu Thanh - ở Lê Trọng Tấn cũng có con đang học chuẩn bị vào lớp 1 thì khẳng định việc học chữ cho trẻ trước khi vào lớp 1 là điều cần thiết bởi theo chị lớp học ở hầu hết các trường thường quá đông nên cô giáo thường không có thời gian kèm cặp nắn nót từng nét chữ cho từng em một như trước.

Tuy nhiên, bên cạnh đó cũng có một số phụ huynh tỏ ra bức xúc, phản đối việc cho con học chữ trước khi vào lớp 1. Anh Vũ Hùng, Đầm Trấu chia sẻ: Nhiều nhà giáo đã phân tích cho con học chữ trước sẽ tạo ra sự chênh lệch trình độ giữa các học sinh khi vào lớp 1, bởi trong lớp có trẻ chưa biết viết, có trẻ thì lại thành thạo. Chưa kể phát sinh tâm lý chủ quan. Thực tế đã chứng minh, chưa hẳn những cháu học trước đã khá hơn nhưng cháu chưa từng biết gì khi vào lớp 1.

Khổ con mình, khổ cả giáo viên

Qua khảo sát của một số giáo viên lớp 1, hầu như tất cả các trẻ đều biết viết, đánh vần trước khi vào học. Tuy nhiên, theo cô Dương Thu Hằng, giáo viên lớp 1 Trường THCS Nguyễn Đình Chiểu thì các em dù đều học trước, biết trước nhưng trình độ không đồng đều. Tuy nhiên điều đó không nghiêm trọng bằng việc kỹ năng biết trước thường không chuẩn so với quy định của chương trình giáo dục tiểu học hiện hành. Việc uốn nắn các em có lúc còn khó khăn hơn dạy từ đầu.

Cô Hằng cho biết, học sinh thường viết sai từ các nét cơ bản cho đến độ rộng, độ cao và khoảng cách các con chữ vì mỗi nơi các con học đưa ra một loại hình vở ô ly khác nhau, nơi 4 ô ly to, nơi 5 ô ly nhỏ. Cách đánh vần, trẻ cũng thường được dạy theo kiểu cũ, không còn phù hợp. Ngoài ra, nhiều học sinh còn ngồi sai tư thế dẫn đến cách cầm bút, khó sửa và dễ thành tật…

Còn cô Nguyễn Thu Hảo - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Lương Yên khẳng định: Việc học trước sẽ lợi bất cập hại. Bởi khi trẻ đã biết chút ít, khi vào lớp, cô giáo dạy lại từ đầu nên trẻ không tập trung, ít hăng hái học tập, thậm chí trẻ thấy mọi việc đơn giản nên thiếu tinh thần phấn đấu, thi đua. Trên thực tế, giáo viên thích dạy một lớp các em đều chưa đi học trước hơn vì được đi đúng chương trình quy định, học từ dễ đến khó với những học sinh đang tràn đầy trí tò mò và lòng ham học.

Đa số các giáo viên đều cho rằng do quá nôn nóng, nhiều cha mẹ không tìm đúng cô giáo đang dạy lớp 1 mà lại cho trẻ học với gia sư hoặc là những những giáo viên lớn tuổi, đã về hưu từ lâu không cập nhật những phương pháp đổi mới nên dẫn đến dạy trẻ sai. Đáng ngại hơn là trẻ học ở những trung tâm không có uy tín thường sai một cách tổng thể.

Về vấn đề này, chuyên viên tham vấn tâm lý, Thạc sĩ Xã hội học Phạm Thị Thúy (Giảng viên Học viện Hành chính quốc gia) phân tích: Trong trào lưu cho trẻ học trước khi vào lớp 1 hiện nay, nhiều cha mẹ đã không cân nhắc kỹ, bắt con học sớm … dẫn đến kết quả trẻ chủ quan, chán học. 4-5 tuổi là giai đoạn trẻ có nhu cầu vui chơi, khám phá thế giới xung quan, thời điểm này trẻ chưa đủ trưởng thành để ngồi yên một chỗ quá lâu, tay trẻ chưa đủ khéo để uốn cây bút viết chữ theo ý muốn. Cho trẻ đến lớp luyện viết chữ và tập đọc trước khi vào lớp 1, vô tình chúng ta đã “đánh cắp” tuổi thơ của con. Không những thế, bị ép học sớm có thể gây tổn hại tâm lý cho trẻ. Phụ huynh cho trẻ học trước là làm khó cho chính con mình, làm khó cho giáo viên. Thạc sỹ Thúy gợi ý cách tốt nhất để giúp con tự tin vào lớp 1 là dạy con học hàng ngày qua các trò chơi, hãy lắng nghe và dành nhiều thời gian hơn cho con.

Trao đổi với báo chí về băn khoăn này, TS Vũ Thu Hương- giảng viên khoa Giáo dục tiểu học, Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết, chương trình tiểu học của chúng ta được sắp xếp thống nhất trên cả nước theo từng tuần học. Như vậy, không có chuyện trẻ nếu không học trước sẽ khó theo kịp tiến độ mà việc học trước này thực chất là hoàn toàn là vô ích.

Phụ huynh cần kiên trì, không được nôn nóng đốt cháy giai, không nên lấy ý muốn chủ quan của mình áp đặt cho trẻ. Sự kỳ vọng quá lớn của các vị phụ huynh vào kết quả học tập, nhất là chỉ quan tâm đến điểm số học tập của con khi con học lớp 1 cũng là một áp lực lớn làm cho trẻ chán học. Vì thế, việc dạy con học trước không những không giúp ích được gì mà có khi còn phá hỏng niềm vui học tập của con cái ngay từ giai đoạn đầu tiên.