Trở lại với gói hỗ trợ lãi suất 2%

Đại diện các ngân hàng thương mại cho biết, tâm lý ngại bị thanh tra, kiểm toán khiến nhiều khách hàng không mặn mà với chương trình hỗ trợ lãi suất 2%. Mà cũng chính vì thực tế ấy nên đã từng có hẳn một hội nghị gỡ khó. Đó là Hội nghị gỡ khó khăn trong quá trình triển khai chương trình hỗ trợ lãi suất theo Nghị định số 31/2022/NĐ-CP, tổ chức tại Hà Nội cuối tháng 8 vừa qua.

Thông tin tại hội nghị khá đặc biệt này, ông Phạm Toàn Vượng - Phó Tổng giám đốc Agribank, cho biết số tiền hỗ trợ lãi suất của ngân hàng mới đạt 1,5 tỷ đồng tính tới thời điểm hiện tại. Còn ông Phan Đức Tú - Chủ tịch Hội đồng quản trị BIDV cũng thừa nhận kết quả hỗ trợ lãi suất của ngân hàng còn khiêm tốn với số tiền hô trợ 6,6 tỷ đồng cho 20 khách hàng. Với Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, doanh số cho vay được hỗ trợ lãi suất (tới thời điểm đó) mới đạt gần 4.407 tỷ đồng với gần 550 khách hàng. Dư nợ được hỗ trợ lãi suất đạt khoảng 4.300 tỷ đồng, con số rất thấp tính trên tổng quy mô 800.000 tỷ đồng. Theo đại diện Ngân hàng Nhà nước, sở dĩ có tình trạng ấy là do tâm lý e ngại tại các ngân hàng thương mại do một số chương trình hỗ trợ lãi suất triển khai năm 2009 và một số chương trình từ ngân sách nhà nước tới nay vẫn chưa được quyết toán số tiền đã hỗ trợ cho khách hàng.

Cũng về vấn đề “tâm lý e ngại của các ngân hàng thương mại”, ý kiến của ông Nguyễn Trần Mạnh Trung - Phó tổng giám đốc VietinBank là rất đáng chú ý khi cho biết tiêu chí xác định khả năng phục hồi do các ngân hàng thương mại đặt ra không thống nhất, dễ dẫn tới sự không đồng thuận từ phía thanh tra, không được quyết toán chi phí hỗ trợ. Ông Trung còn cho rằng, rủi ro khách hàng phát sinh nợ xấu trong quá trình hỗ trợ lãi suất cũng có thể khiến cơ quan thanh tra, kiểm toán không đồng thuận với kiến nghị quyết toán chi phí của ngân hàng.

Tiếp tục mổ xẻ vấn đề vì sao gói hỗ trợ lãi suất 2% triển khai chậm, ông Nguyễn Hưng - Tổng giám đốc TPBank lại nhìn nhận ở góc độ khác. Đó là ngân hàng lo ngại việc phải thu hồi lại số tiền đã hỗ trợ khách hàng khi cơ quan thanh tra, kiểm toán yêu cầu, trong khi việc thu hồi dự kiến gặp nhiều khó khăn do không có chế tài cụ thể; cùng đó là các thủ tục xin hỗ trợ, hồ sơ thanh quyết toán lại chặt chẽ và phức tạp.

“Khả năng trục lợi chính sách là không có vì số lượng khách hàng quan tâm rất ít do thủ tục khó khăn, lấy được tiền còn khó hơn. Ngoài ra, họ cũng ngại thanh tra, kiểm toán” - ông Hưng nói.

Tới thời điểm này, việc vay - cho vay từ gói hỗ trợ lãi suất 2% cũng đã thông thoáng hơn. Tuy nhiên, những mắc míu cả từ hai phía (ngân hàng thương mại và bên đi vay) cũng chưa thể nói là đã “về không”. Trong tình hình lạm phát đe dọa, lãi suất huy động tiền gửi ngân hàng lên cao, tỷ giá VND/USD tăng thì việc tích cực giải ngân triệt để gói hỗ trợ là rất cần thiết.

Xin được nhắc lại, theo kế hoạch, số tiền ngân sách nhà nước hỗ trợ lãi suất 2% cho doanh nghiệp hộ kinh doanh và hợp tác xã trong năm 2022 là 16.035 tỷ đồng.