Tuyển sinh lớp 10: Băn khoăn cộng điểm ưu tiên

Kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, thành phố được tổ chức hàng năm quy tụ những học sinh giỏi của các môn học cùng tranh tài. Trước đó, để lọt được vào đội tuyển này các thí sinh phải trải qua nhiều vòng thi sơ loại từ lớp đến trường, cấp quận huyện, thị xã, thành phố. Thông thường, mỗi quận, huyện sẽ được cử 10 học sinh đi thi cấp tỉnh, thành phố và nhóm học sinh này sẽ trải qua một quá trình học và ôn luyện vất vả với giáo viên đội tuyển trong trường cũng như mời các giáo viên giỏi trong quận, huyện cùng tham gia huấn luyện.

Với lớp 12, đây sẽ là những hạt nhân để lựa chọn đội tuyển thi quốc gia, thi quốc tế sau này và nếu được giải, các em có cơ hội được cộng điểm ưu tiên, thậm chí xét tuyển thẳng vào một số trường đại học tùy theo quy định của mỗi trường.

Tuy nhiên, với học sinh khối 9 trong giai đoạn chuyển cấp quan trọng, giải thưởng học sinh giỏi của học sinh đạt được lại hầu như chưa có sự ưu tiên đặc cách nào so với những học sinh khác. Chị Mai Thu Dung (Đống Đa, Hà Nội), phụ huynh của một học sinh đạt giải Nhì môn Toán kỳ thi học sinh giỏi lớp 9 của Hà Nội vừa qua chia sẻ, con của chị rất buồn vì chỉ thiếu một chút điểm để đạt được giải Nhất và sẽ được tuyển thẳng vào trường THPT chuyên của Đại học Khoa học Tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội) và Đại học Sư phạm tuyển thẳng. Còn được giải Nhì, con vẫn phải tham gia thi kỳ thi chung toàn thành phố và không có thêm bất kỳ điểm cộng ưu tiên nào.

“Cháu đã dành rất nhiều thời gian và nỗ lực khi tham gia đội tuyển dù năm học cuối cấp vô cùng căng thẳng. Gia đình cũng động viên con vì hiểu được đam mê của con với môn học này. Tuy nhiên, vì có một thời gian dồn sức cho môn Toán nên hai môn còn lại giờ cháu đang phải tăng tốc hơn so với các bạn. Nếu có thêm sự động viên bằng điểm cộng của giải Nhì, con cũng thấy được an ủi và ghi nhận cho sự nỗ lực của mình” - chị Dung bày tỏ.

Lý giải về quy định hiện hành, đại diện Phòng Quản lý thi và Kiểm định chất lượng, Sở Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) Hà Nội cho biết, đối tượng được cộng điểm ưu tiên và tuyển thẳng tại kỳ thi vào lớp 10 là quy định chung trong Quy chế tuyển sinh của Bộ GDĐT được áp dụng với các kỳ tuyển sinh THCS và THPT trên cả nước chứ không chỉ riêng tại Hà Nội.

Trước đó, Thông tư 11/2014 của Bộ GDĐT cho phép các Sở GDĐT quy định điểm cộng với từng loại đối tượng được hưởng chế độ khuyến khích. Một số Sở GDĐT như Hà Nội đã đề ra nhiều diện được cộng điểm khuyến khích (từ 0,5-2 điểm), trong đó có học sinh đạt giải từ cấp tỉnh trở lên trong các cuộc thi học sinh giỏi lớp 9 môn văn hóa. Tuy nhiên, tại văn bản hợp nhất số 03 của Bộ GDĐT, quy định trên được bãi bỏ; đồng nghĩa với việc, học sinh đạt giải tại kỳ thi học sinh giỏi các môn văn hóa cấp tỉnh không được hưởng ưu tiên.

Nhận thấy những bất cập trong quá trình triển khai, nhiều địa phương đã đề xuất Bộ GDĐT giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho địa phương trong cơ chế ưu tiên, khuyến khích tại kỳ tuyển sinh lớp 10.

Tại Hội nghị tổng kết năm học 2021 - 2022 cụm thi đua số 1 (gồm 5 TP trực thuộc Trung ương là: Hà Nội, TPHCM, Hải Phòng, Cần Thơ, Đà Nẵng) do Bộ GDĐT tổ chức, các đơn vị đã thống nhất đề nghị Bộ GDĐT sửa đổi, bổ sung khoản 1 điều 7 Quy chế tuyển sinh theo hướng giao quyền tự chủ, tự chịu trách nhiệm cho địa phương quy định đối tượng tuyển thẳng vào lớp 10 THPT, điều chỉnh mở rộng thêm học sinh giỏi cấp tỉnh/thành phố cũng được tuyển thẳng.

Cô Lê Ánh Tuyết (giáo viên Ngữ văn Trường THCS Trần Phú, Phủ Lý, Hà Nam) cho biết, với kinh nghiệm nhiều năm bồi dưỡng học sinh đi thi học sinh giỏi cấp tỉnh, đã có những trường hợp gia đình từ chối cho con tham gia đội tuyển vì sợ phải dành quá nhiều thời gian học tập trung sẽ rơi rớt kiến thức ở những môn học khác, khiến con giảm cơ hội cạnh tranh trong kỳ tuyển sinh vào lớp 10 vốn rất căng thẳng. Nếu có điểm cộng ưu tiên thì sẽ thêm thuận lợi cho công tác bồi dưỡng học sinh giỏi của nhà trường, để các em được sống trọn với đam mê của mình mà không quá lo lắng về kỳ thi chuyển cấp.