Ứng phó với sự leo thang của giá xăng, dầu

Đó là nhận định được giới chuyên gia đưa ra tại buổi tỏa đàm “Biến động giá dầu và kịch bản ứng phó cho ổn định và phát triển” do Báo Đầu tư tổ chức sáng 8/9. Tại buổi tọa đàm, hầu hết các ý kiến đều cho rằng, tình trạng biến động giá xăng dầu tiếp tục tác động trực tiếp tới đời sống, sản xuất của người dân và doanh nghiệp (DN), đặc biệt là giá thành sản xuất và phân phối sản phẩm hàng hóa và dịch vụ tăng cao, làm tăng chỉ số giá tiêu dùng (CPI).

Trong khi đó, giá xăng dầu trong nước phụ thuộc rất lớn vào giá xăng dầu thế giới vì nguồn cung xăng dầu trong nước không đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế. Bởi vậy, trước những biến động không ngừng của giá xăng, dầu các cơ quan liên quan cần có những kịch bản ứng phó, để nền kinh tế giữ vững mức tăng trưởng ổn định, bền vững.

Thực tế thời gian qua, hầu hết các DN đã bị ảnh hưởng nặng nề do dịch Covid-19 chưa kịp phục hồi, nay lại đứng trước những thách thức mới, đó là giá cả tăng cao, tác động mạnh đến ngành vận tải hoạt động trong hệ thống logistics. Theo ông Lê Quang Trung - Phó Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp Dịch vụ Logisitics Việt Nam, giá xăng dầu tăng đột biến ảnh hưởng rất lớn đến DN nói chung và hệ thống vận tải hoạt động logistics, bởi phí xăng dầu chiếm hơn 30% trong tổng chi phí cấu thành của logistics hiện nay.

Dù hiện tại giá xăng dầu có giảm nhưng vẫn chưa có dấu hiệu nào cho thấy giá nhiên liệu sớm được bình ổn, viễn cảnh tăng giá vẫn đang ở trước mắt.

Tại tọa đàm, giới chuyên gia cùng chung nhận định, với các DN, xăng dầu là nhiên liệu quan trọng, gần như hầu hết các ngành đều sử dụng. Xăng dầu chiếm tỷ lệ cao trong tổng chi phí sản xuất của các ngành kinh tế. Chẳng hạn trong tổng chi phí sản xuất, chi phí xăng dầu chiếm 76,73% đối với hoạt động khai thác thuỷ sản; chiếm 63,36% đối với hoạt động vận tải; 45,18% đối với khai thác than…

Khi giá xăng dầu tăng và đứng ở mức cao sẽ làm tăng chi phí đầu vào, trong khi giá bán sản phẩm hàng hoá và dịch vụ không thể tăng tương ứng vì trong và sau đại dịch sức mua của nền kinh tế yếu, tổng cầu tiêu dùng suy giảm. Ngoài ra, vận tải đóng một vai trò trọng yếu của quá trình phân phối và lưu thông. Đối với DN vận tải, khi giá xăng dầu tăng dẫn đến giá các dịch vụ, phí, cước giao hàng… đều tăng. Giá xăng dầu tăng trong thời gian vừa qua đã làm chi phí của DN vận tải tăng. Điều này đang ảnh hưởng rất mạnh đến DN.

Theo ông Lê Tuấn Anh - Vụ trưởng Vụ Kinh tế Công nghiệp (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), thời gian qua Chính phủ đã triển khai nhiều chính sách, giải pháp điều hành ổn định kinh tế vĩ mô, hỗ trợ DN và đã thu được một số kết quả tốt. Tuy nhiên, để có thể thích ứng với chi phí xăng, dầu tăng, ngoài việc điều chỉnh giá bán một số sản phẩm cho phù hợp, các DN cũng nên triển khai thực hiện đồng thời một số giải pháp. Đơn cử, DN có thể thực hiện việc tiết kiệm nguyên vật liệu ở mức tối đa nhằm giảm bớt một phần chi phí, tăng cường quản lý, giám sát quá trình sản xuất kinh doanh chặt chẽ hơn, hạn chế thất thoát; đàm phán với đơn vị vận chuyển để không tăng cước vận chuyển quá cao; tìm kiếm thêm các nhà cung cấp nguyên vật liệu khác để có chất liệu tốt; đầu tư cải tiến dây chuyền để cải thiện môi trường làm việc và tăng năng suất để hạn chế chi phí đội giá thành sản phẩm...

Nêu quan điểm của mình, ông Phan Đức Hiếu - Ủy viên thường trực Ủy ban Kinh tế của Quốc hội cho rằng, bối cảnh thị trường và điều kiện đất nước cho thấy, việc đồng bộ Luật Dầu khí (sửa đổi) với các quy định của luật khác là cần thiết.

“Để xây dựng một đường ống dẫn khí phải chiểu theo nhiều luật khác như Luật Đầu tư, Luật Đất đai, Luật Xây dựng… Do đó các quy định trong dự án luật nên theo hướng cho phép thực hiện các dự án thăm dò, khai thác dầu khí theo chuỗi, tránh một việc phải trình nhiều cơ quan, bộ ngành, tránh xung đột về pháp lý” - ông Hiếu nhấn mạnh.

Đưa ra những bài học kinh nghiệm ứng phó trong bối cảnh bất ổn về nguồn cung và về giá xăng dầu trên thế giới, ông Kenya Maeda - chuyên gia cao cấp Bộ phận Thương mại và Cung ứng dầu thô thị trường toàn cầu, Công ty Idemitsu Kosan cho biết, nhu cầu dầu thô toàn cầu trong trung và dài hạn dự kiến sẽ tăng. “Để duy trì nguồn cung xăng dầu ổn định ở khía cạnh an ninh năng lượng khi thị trường xăng dầu không có triển vọng ổn định trong tương lai, cần phải thúc đẩy toàn bộ chuỗi cung ứng đối với các sản phẩm xăng dầu, từ thu mua các nguyên liệu đầu vào, sản xuất đến bán hàng và tiêu dùng” - ông Kenya Maeda khuyến nghị.