Việc hoàn thuế cho Formosa không liên quan đến tiền bồi thường

Tàu thuyền neo đậu ở Cảng Sơn Sương (Formosa Hà Tĩnh).

Sáng 12/8, trả lời phỏng vấn báo Đại Đoàn Kết, ông Nguyễn Văn Đức - Phó Cục trưởng Cục Thuế Hà Tĩnh cho biết: Tổng số hoàn thuế cho Formosa từ năm 2009 đến nay là 16.090 tỷ đồng. Đây là hoàn thuế GTGT hàng hóa nhập khẩu, hàng hóa dịch vụ mua vào trong nước, thuế GTGT do Formosa nộp hộ cho nhà thầu (doanh nghiệp nước ngoài không hoạt động theo luật đầu tư) và hoàn ghi thu ghi chi.

Ông Đức cũng khẳng định việc bồi thường do sự kiện ngày 13/5/2014 (biểu tình phản đối Trung Quốc đặt giàn khoan HD981 ở Biển Đông) do hội đồng bồi thường của tỉnh đánh giá và quyết định, cục thuế chỉ có thành phần tham gia vào hội đồng và số tiền hoàn thuế đấy không liên quan đến tiền bồi thường. Việc hoàn, miễn thuế được thực hiện theo quy định của Nhà nước.

Thực tế, Formosa chịu nhiều loại thuế như: thuế thuê đất, thuế tài nguyên, phí bảo vệ môi trường, thuế GTGT, thu nhập doanh nghiệp, thu nhập cá nhân. Formosa đang trong giai đoạn đầu tư nên chỉ thu được thuế của nhà thầu, thuế XNK, GTGT, xây dựng cầu cảng, khách sạn nội bộ…

Trước nguồn dư luận cho rằng, số tiền hoàn thuế này so với tiền Formosa bồi thường sau sự cố môi trường là “cào bằng”, ông Đức nhấn mạnh: “Làm gì có chuyện đó, việc Formosa đền bù là do họ gây ra sự cố môi trường. Còn việc hoàn thuế thì khi họ còn nhập khẩu máy móc thiết bị được hoàn thuế theo quy định, không thể làm khác. Kể cả khi Formosa không gây ra sự cố môi trường, không bồi thường thì cũng phải hoàn thuế cho họ”.

“Dư luận cho rằng việc hoàn thuế để khỏa lấp tiền bồi thường của Formosa là không đúng, hoặc hoàn thuế 10.450 tỷ đó là hoàn cho đầu tư, nhà máy của nó vẫn ở đó, tài sản ở đó, theo quy định của Nhà nước và thuế GTGT, đầu vào lớn hơn đầu ra thì một là được hoàn, hai là được khấu trừ”, ông Đức nói.

Cũng theo ông Đức, trong quy định luật đầu tư, có chính sách ưu tiên hoàn và miễn thuế cho DN. Khi DN (bao gồm DN trong nước và nước ngoài) nhập hàng hóa về thì phải khai thuế và nộp thuế. Sau đó, DN hoàn tất các thủ tục hành chính theo luật định để được hoàn thuế.

Ngoài ra, khi đầu tư vào bất kỳ một dự án nào, DN sẽ được miễn hoàn toàn thuế nhập khẩu, vật tư thiết bị phục vụ cho dự án đó. Miễn nhưng không có nghĩa là không phải nộp thuế. Bởi khi đầu tư kinh tế, DN phải đã kê khai và nộp thuế trước đó. Khi DN vào đầu tư dự án, DN kê khai đầy đủ các loại hàng hóa qua thuế họ sẽ miễn và hoàn trả lại tiền nộp trước đó.

Ông Nguyễn Ngọc Du - Trưởng phòng kiểm tra thuế số 1, Cục Thuế Hà Tĩnh cho biết, liên quan đến việc miễn và hoàn thuế cho Formosa tính đến ngày 31/7/2016 là hơn 16.090 tỷ đồng.

Formosa là một dự án lớn, đầu tư nhà máy thép và cảng, mức đầu tư đến hiện tại là 10.058 triệu đô la. Với mức đầu tư đó, DN này được hoàn thuế như sau:

Thứ nhất, khi nhập khẩu hàng hóa thì phải nộp thuế GTGT cho ngành hải quan thu, nộp vào ngân sách. Tổng số hải quan thu từ khi thành lập đến bây giờ, thu thuế GTGT hàng nhập khẩu Formosa đến ngày 31/7/2016 là hơn 9.256 tỷ đồng.

Thứ hai, Formosa có thuê một số nhà thầu không hoạt động theo Luật đầu tư, Luật doanh nghiệp nên phải nộp hộ cho nhà thầu, tính đến nay hơn 2.476 tỷ đồng.

Thứ ba, hoàn trả khi Formosa sang đầu tư xây dựng, mua sắm hàng hóa dịch vụ với các doanh nghiệp Việt Nam thì được hoàn lại hơn 4.358 tỷ đồng.

Tổng số tiền hoàn thuế cho Formosa từ năm 2009 đến 31/7/2016 là hơn 16.090 tỷ đồng.

“Đến bây giờ, tất cả việc hoàn và nộp thuế đều đúng Luật thuế GTGT, Luật quản lý thuế, trên cơ sở được thanh tra Bộ tài chính, thanh tra Tổng cục, thanh tra Chính phủ đã kiểm tra”, ông Du khẳng định.

Ông Du cũng nói thêm, chỉ sau sự kiện phản đối Trung Quốc ngày 13/5/2014 diễn ra tại Formosa, thuộc thị xã Kỳ Anh (Hà Tĩnh) thì việc hoàn thuế cho Formosa được bổ sung thêm danh mục ‘’ghi thu ghi chi’’.

Số tiền này hơn 1.473 tỷ đồng. Cho nên mới nâng tổng số hoàn, miễn thuế Formosa lên đến hơn 16.090 tỷ đồng. Rõ ràng, danh mục ghi thu ghi chi trong việc miễn, hoàn thuế cho Formosa, mục đích là cắt giảm thủ tục hành chính cái này do Bộ tài chính quyết định.

Số tiền này không liên quan đến việc bồi thường thiệt hại cho Formosa. Tuy nhiên, người dân lầm tưởng đây là số tiền bồi thường thiệt hại cho DN là không đúng - ông Du giải thích.

Trước đó, Tổng cục Thuế đã có dự kiến một số biện pháp hỗ trợ các DN bị thiệt hại do sự kiện ngày 13/5/2014 gửi Bộ Tài chính, trong đó đáng chú ý, Công ty Formosa Hà Tĩnh là DN dự kiến được miễn thuế và không truy thu thuế số tiền hơn 10.450 tỷ đồng. Trong số này, có khoản khá lớn là tiền hoàn thuế VAT.

Theo báo cáo của Tổng cục Thuế, sau sự cố nói trên, cả nước ghi nhận có 778 DN được đánh giá bị ảnh hưởng, trong đó Bình Dương thiệt hại nặng nhất với 537 DN, Đồng Nai có 171 DN, TP HCM có 33 DN và Hà Tĩnh có 1 DN.

Về tổng thiệt hại theo như khai báo của các DN báo về là 9.900 tỷ đồng và 4,23 triệu USD, trong đó Formosa khai báo bị chịu thiệt hại cao nhất với số tiền lên đến 5.533 tỷ đồng.

Tuy nhiên, qua rà soát của các cơ quan như bảo hiểm và cơ quan chức năng địa phương tổng số thiệt hại của các DN trên cả nước là 4.523 tỷ đồng và 4,23 triệu USD (trong đó, thiệt hại của Formosa là 4,77 tỷ đồng, các nhà thầu làm cho Formosa là 68,32 tỷ đồng).