Vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Nam Trung bộ: Liên kết cùng phát triển

Ông Trần Tuấn Anh, Ủy viên Bộ Chính trị, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương, Trưởng Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 39-NQ/TW chủ trì Hội thảo.

GRDP vùng bắc Trung bộ và duyên hải Nam Trung bộ chưa như kỳ vọng

Sau hơn 18 năm thực hiện Nghị quyết 39-NQ/TW, với sự quan tâm chỉ đạo đặc biệt và nguồn lực đầu tư của Trung ương và sự chủ động, nỗ lực cố gắng vươn lên của các địa phương trong vùng, phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng - an ninh vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ đã đạt được nhiều thành tựu quan trọng.

Một số tiềm năng, lợi thế của vùng được khai thác và phát huy hiệu quả, đời sống của nhân dân trong vùng không ngừng được cải thiện; một số địa phương đã bứt phá, vươn lên và trở thành các điểm sáng trong bức tranh chung của cả nước: Kinh tế vùng tăng trưởng đạt 7,3%/năm trong giai đoạn 2005 - 2020, cao hơn trung bình cả nước; quy mô kinh tế vùng được mở rộng, đạt 1.157 nghìn tỷ đồng vào năm 2020, chiếm 14,53% GDP cả nước; GRDP bình quân đầu người đạt 56,91 triệu đồng/người/năm. Cơ cấu kinh tế chuyển dịch đúng hướng, giảm tỷ trọng nông lâm thủy sản, tăng tỷ trọng công nghiệp - xây dựng và du lịch dần trở thành ngành kinh tế mũi nhọn; một số ngành kinh tế chủ lực của vùng được hình thành, phát triển và trở thành các trụ cột của nền kinh tế.

Thu ngân sách tăng khá, một số địa phương đã tự cân đối được ngân sách và có điều tiết về Trung ương. Công tác quy hoạch, quản lý quy hoạch đạt được nhiều kết quả; chất lượng quy hoạch từng bước được nâng cao. Kết cầu hạ tầng kinh tế - xã hội được đầu tư, cơ bản đáp ứng yêu cầu phát triển, từng bước hạn chế tác động tiêu cực của thời tiết và biến đổi khí hậu. Hệ thống đô thị ven biển, khu kinh tế ven biển, khu công nghiệp được hình thành và dần trở thành động lực phát triển... Có thể nói, Nghị quyết 39-NQ/TW đã đi vào cuộc sống, phần lớn các mục tiêu, nhiệm vụ của Nghị quyết đã cơ bản đã được hoàn thành.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Trưởng Ban Kinh tế Trung ương cũng thẳng thắn chỉ ra những tồn tại, hạn chế của khi tốc độ phát triển dưới mức trung bình cả nước; một số lợi thế về địa kinh tế và kinh tế biển chưa được khai thác và phát huy hiệu quả. Mặc dù chiếm trên 28% diện tích tự nhiên và chiếm 20,8% dân số cả nước nhưng quy mô kinh tế của vùng có tỷ trọng nhỏ, chiếm 14,53% GDP cả nước; GRDP/người của vùng thấp, chỉ bằng bằng 0,69 lần bình quân của cả nước...

Từ thực tiễn phát triển của các địa phương cũng như của cả vùng trong thời gian qua, chuyên gia kinh tế- TS Trần Du Lịch cho rằng, cần tập trung vào những thách thức đối với vùng mà trong đó, thách thức lớn nhất của Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ là về nguồn nhân lực, đặc biệt là nguồn nhân lượng chất lượng cao. Tiếp theo là cần có chính sách phát triển 5 trụ cột phát triển kinh tế biển; vấn đề liên kết vùng. TS Trần Du Lịch cũng đề cập tới cơ chế liên kết vùng, theo đó cần có Hội đồng tư vấn để phát triển vùng này.

Đề xuất 1 Nghị quyết mới cho vùng

Tại hội thảo, các đại biểu đều thống nhất: Nghị quyết 39-NQ/TW là chủ trương, định hướng đúng đắn của Đảng; là cơ sở quan trọng để các Bộ, ngành, địa phương ban hành các cơ chế, chính sách và bổ sung nhiều nguồn lực cho phát triển kinh tế - xã hội vùng, các địa phương trong vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ và tác động tích cực đến mọi mặt đời sống các địa phương trong vùng.

Các đại biểu đã bổ sung một số kết quả đạt được phát triển kinh tế - xã hội vùng, địa phương thời gian qua; làm rõ những hạn chế, bất cập, những điểm “nghẽn”; thẳng thắn chỉ ra các nguyên nhân cản trở phát triển vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ từ nhận thức đến hành động; từ quan tâm, phối hợp giữa Bộ, ngành đến tổ chức thực hiện giữa các địa phương; từ ban hành cơ chế chính sách đến bố trí nguồn lực; từ trách nhiệm của hệ thống chính trị đến thực hiện của doanh nghiệp, người dân. Trên cơ sở đó đề xuất nhiều quan điểm, nhiệm vụ, giải pháp phù hợp nhằm phát triển kinh tế - xã hội vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ thời gian tới, nhất là một số thể chế, cơ chế, chính sách, chương trình, dự án...

Qua phân tích thuận lợi, khó khăn về phát triển kinh tế - xã hội vùng trong thời gian tới, một số đại biểu đã đề xuất bổ sung các cơ chế, chính sách đặc thù cho từng địa bàn, lĩnh vực cụ thể trong vùng nhằm vừa quản lý chặt chẽ, vừa gia tăng lợi thế quy mô, khơi thông, khai thác hiệu quả hơn các tiềm năng, lợi thế của từng lĩnh vực, địa bàn, địa phương trong vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ.

Đặc biệt chỉ ra rằng, liên kết phát triển vùng là tất yếu khách quan, nhiều đại biểu còn nhấn mạnh đây là một trong những động lực tăng trưởng phát triển kinh tế - xã hội vùng. Vì thế, liên kết phát triển vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ cần thay đổi về nhận thức tư duy và hành động của cả hệ thống chính trị; cần đi từ đơn giản đến phức tạp với nhiều bên tham gia trong đó vai trò của Nhà nước là thúc đẩy, hỗ trợ và có thể là 1 đối tượng liên kết… Quan điểm, mục tiêu là phát triển kinh tế phải gắn với bảo đảm quốc phòng an ninh, bảo vệ vững chắc chủ quyền, an ninh, biên giới, vùng biển, đảo của Tổ quốc với nhiều giải pháp thiết thực, phù hợp với điều kiện của vùng.

Các đại biểu đều thống nhất đề nghị Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 39-NQ/TW tham mưu, đề xuất Bộ Chính trị ban hành 1 Nghị quyết mới cho vùng Bắc Trung bộ và duyên hải Trung bộ đến 2030, tầm nhìn đến năm 2045 với những chủ trương, định hướng phù hợp bối cảnh, tình hình mới; đề xuất bổ sung cơ chế, chính sách mới để tạo động lực cho toàn vùng, tạo đột phá phát triển kinh tế - xã hội.

Chiều cùng ngày, cũng tại Ban Kinh tế Trung ương, Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 39-NQ/TW tổ chức Hội nghị Góp ý Dự thảo báo cáo “Tổng kết thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW, ngày 16/8/2004 của Bộ Chính trị khóa IX về phát triển kinh tế - xã hội và bảo đảm quốc phòng, an ninh vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải Trung bộ đến năm 2010 và Kết luận số 25-KL/TW, ngày 02/8/2012 về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 39-NQ/TW”. Hội nghị để các thành viên Ban Chỉ đạo tiếp tục tham gia ý kiến, thống nhất các nội dung để Thường trực Tổ Biên tập tiếp tục hoàn thiện các dự thảo và báo cáo Bộ Chính trị theo Kế hoạch đề ra, dự kiến vào giữa tháng 9/2022.