Sai phạm tại Khu đô thị mới Thủ Thiêm: TP HCM đang xử lý cá nhân của nhiều thời kỳ

Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan chủ trì buổi họp báo.

Buổi họp báo diễn ra nhiều tiếng đồng hồ, kéo dài đến tối cùng ngày với nhiều câu hỏi được đại diện các cơ quan báo chí Trung ương và TP HCM đặt ra với đại diện lãnh đạo thành phố.

“Nóng” việc xử lý sai phạm

Nội dung buổi họp báo đề cập đến các chính sách bồi thường, hỗ trợ cho người dân nằm trong khu vực 4,3 ha ngoài ranh quy hoạch ở KĐTM Thủ Thiêm (Q.2). Tuy nhiên, các cơ quan báo chí đặt nhiều câu hỏi liên quan đến quá trình thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ (TTCP) liên quan đến sai phạm tại dự án này.

Trong kết luận số 1037/KL-TTCP của Thanh tra Chính phủ (TTCP) liên quan tới KĐTM Thủ Thiêm được công bố vào ngày 26/6 vừa qua, đã chỉ ra nhiều khuyết điểm của một số lãnh đạo các thời kỳ của TP HCM khi không thực hiện đầy đủ chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại dự án này.

Trả lời về vấn đề này, ông Võ Văn Hoan cho biết, thành phố đã và đang thực hiện kiểm điểm cá nhân qua nhiều thời kỳ có liên quan.

“Có những đồng chí không còn công tác, sinh sống một số nơi xa xôi. Và, hiện các Sở ngành cũng thực hiện chỉ đạo của UBND TP về tiến độ triển khai tới 30/9 phải có kết quả báo cáo. Đối với cán bộ, lãnh đạo cấp cao hơn thì thuộc thẩm quyền của trung ương, chứ thành phố không trả lời được vấn đề này”, ông Hoan cho biết. Quan điểm chung của lãnh đạo thành phố là chấp hành nghiêm túc kết luận của TTCP, chỉ đạo của Thủ tướng, và UBND đang tập trung thực hiện các kế hoạch cụ thể đó.

Trong khi đó, ông Từ Lương, Phó Giám đốc Sở TTT TPHCM cũng nhìn nhận tại buổi họp vào về quá trình triển khai thực hiện dự án KĐTM Thủ Thiêm đã có một số vi phạm, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp, gây bức xúc đối với một số hộ dân. Trên tinh thần nhìn thẳng vào sự thật và quan điểm mỗi cán bộ, công chức và người dân phải tuân thủ pháp luật, chính quyền thành phố sẽ tập trung, khẩn trương thực hiện thông báo và kết luận thanh tra của TTCP.

Trưởng Ban Quản lý Dự án KĐTM Thủ Thiêm trả lời báo chí tại buổi họp báo. (Ảnh: Hồng Phúc).

Qua đó, thành phố nghiêm túc nhận thiếu sót, trách nhiệm trong quá trình quản lý, điều hành của lãnh đạo và các cơ quan chức năng các thời kỳ; triển khai ngay các chính sách phù hợp bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của người dân, bảo đảm hài hòa lợi ích của nhà nước, của người sử dụng đất và của nhà đầu tư; kiểm điểm, xác định trách nhiệm, xử lý các tổ chức, cá nhân vi phạm thuộc thẩm quyền.

Khó thu hồi 26.300 tỷ đồng đã chi vào KĐTM Thủ Thiêm

Theo kết luận của TTCP yêu cầu UBND TP HCM phải có báo cáo cụ thể về quá trình thực hiện kết luận 1037 và trước ngày 31/12, và đây cũng là thời hạn thành phố phải thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền đã tạm ứng từ ngân sách Nhà nước không đúng quy định là hơn 26.300 tỷ đồng.

Số tiền này là rất lớn, nên trước đó Chủ tịch UBND TP.HCM Nguyễn Thành Phong đã ký văn bản gửi tới Thủ tướng Chính phủ xin ý kiến về việc thu hồi khoản tiền này. Văn bản nêu, nội dung kết luận số 1037/KL-TTCP của TTCP đề nghị thành phố phải thu hồi và hoàn trả ngay khoản tiền tạm ứng hơn 26.300 tỷ đồng, tính đến tháng 9/2018.

Tuy nhiên, TP HCM cho rằng khoản tiền này đã được dùng để chi trả tiền bồi thường, hỗ trợ tái định cư cho các cá nhân, tổ chức bị thu hồi đất nên cần có hướng dẫn lộ trình phù hợp. Trong đó, để thu hồi khoản tạm ứng này, UBND TP cần được hướng dẫn thực hiện các thủ tục để quyết toán vào dự án bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thuộc KĐTM Thủ Thiêm. Thế nhưng, việc quyết toán này chưa thể hoàn thành do vẫn còn nhiều hộ dân Thủ Thiêm tiếp tục khiếu nại.

Do đó, TP HCM kiến nghị Thủ tướng Chính phủ cho phép được tiếp tục thực hiện dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư đã được phê duyệt tại các quyết định (số 2466 năm 2007) và và quyết định số 2971 (năm 2010).

Quang cảnh buổi họp báo vào chiều 14/8. (Ảnh: Hồng Phúc).

Nói thêm về việc rất khó thực hiện nội dung này trong kết luận của TTCP, ông Võ Văn Hoan thông tin, chính xác thì tổng số tiền giải tỏa, bồi thường của toàn dự án KĐTM Thủ Thiêm lên tới hơn 38.000 tỷ đồng, nên lúc đầu thành phố phải vay ngân hàng số tiền này để làm công tác bồi thường, trong đó thành phố còn phải trả khoản lãi rất lớn. Để tránh kéo dài, thành phố đã tạm ứng hơn 26.000 tỷ đồng chi cho công tác bồi thường, nhưng điều này là vi phạm luật Ngân sách như kết luận của TTCP đã nêu. Thế nhưng, theo ông Hoan thì nếu nhìn lại công bằng sự việc thì thành phố tạm ứng số tiền này cũng chỉ để giảm bớt lãi vay.

Do đó, UBND TP.HCM đã báo cáo Trung ương, để xin ý kiến Thủ tướng Chính phủ về khoản tiền 26.300 tỷ đồng. Riêng về vấn đề 10.000 tỷ đồng phát sinh lãi vay từ khoản tiền, Phó Chủ tịch UBND TP cho hay hiện Bộ Tài chính đang xem xét, thẩm tra đây về khoản lãi vay này, và nếu thành phố dùng số tiền đó chi cho mục đích khác là sai quy định.

Khu 4,3 ha “rất phức tạp”

Theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan, quá trình xác định trong ranh và ngoài ranh là rất phức tạp và nếu căn cứ đúng theo kết luận 1037/KL-TTCP ngày 26/6/2019 của TTCP thì lại chưa đảm bảo quyền lợi cho những hộ dân Thủ Thiêm. Vì vậy, thành phố đã chọn con số 4,39 ha, chứ không phải 4,3 ha, căn cứ vào quyết định 3444/QĐ-UBND TP về duyệt bản đồ xác định diện tích. Và, Thủ tướng cũng đã có ý kiến về quyết định này vào thời điểm đó.

Sau khi TTCP ban hành kết luận 1037, UBND TPHCM đã triển khai thực hiện, trong đó dựa trên nhiều hồ sơ, bản đồ mới có thể xác định được khu vực hơn 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch KĐTM Thủ Thiêm. Việc xác định khu vực ngoài ranh này là cả một quá trình, vì vậy chậm xử lý và kéo dài. Cụ thể, theo ông Hoan, để xác định khu 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch thì thành phố dựa vào bản đồ quy hoạch xây dựng 1/2000 được thiết lập từ năm 1997 và bản đồ quy hoạch xây dựng 1/5000. Tiếp đó, thành phố tiến hành số hóa và quy đổi về tỷ lệ nhất định; nắn chỉnh bản đồ theo toạ độ thống nhất vì có bản đồ cũ phải biên tập bản đồ hành chính có toạ độ.

Cuối cùng, thành phố chọn phương án đảm bảo an toàn là xác định khoảng 4,39 ha, lấy tim của 3 con đường để xác định ra con số chính xác là 4,39 ha. “Quan điểm của thành phố là rõ ràng, không để người dân chịu thiệt thòi. UBND Q.2 cũng đã chuẩn bị, đã làm việc từng hộ dân để tạo ra sự đồng thuận. Từ cuối tháng 8 này thông qua chính sách bồi thường đầy đủ, thành phố sẽ tiến hành áp dụng một hệ số quy đổi có lợi cho người dân để thực hiện”, ông Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Còn nhiều hộ dân Thủ Thiêm đang phải sống ở các khu tạm cư, với điều kiện thiếu thốn trong sinh hoạt. (Ảnh: Hồng Phúc).

Về các khu vực tái định cư do ảnh hưởng bởi dự án KĐTM Thủ Thiêm, UBND TP HCM cũng đã chỉ đạo Sở Xây dựng TP nghiên cứu phương án cho người dân tham gia đấu giá trực tiếp từng căn hộ tái định cư đang tồn kho (do trước đó chưa bố trí hết cho các đối tượng). Về giá bồi thường, theo đại diện lãnh đạo UBND TP HCM, “càng làm càng thấy phức tạp, đất này đất ngoài ranh thì phải đền bù cho dân, làm sao giá bồi thường của ngày hôm nay, chứ không phải giá của mười mấy năm trước.”. Chính vì vậy, nếu áp dụng giá thị trường thả nổi không kiểm soát thì vô chừng. Về quản lý nhà nước,TP HCM không thể làm được bởi bồi thường là phải có cơ sở pháp luật, tìm cách có lợi cho dân, không thể dựa vào giá thị trường thả nổi. “Đến nay, thành phố đã làm đơn giá bồi thường theo quy định, quy đổi ra nền đất và nền nhà giá định cư. Khi quy đổi về cơ bản người dân có lợi, chứ không thiệt thòi gì”, Phó Chủ tịch UBND TP Võ Văn Hoan nhấn mạnh.

Cũng theo Phó Chủ tịch UBND TP HCM Võ Văn Hoan, trước buổi họp báo này Tổ công tác về giải quyết các vấn đề tại KĐTM Thủ Thiêm (gọi tắt là Tổ công tác), do Chủ tịch UBND TP Nguyễn Thành Phong chủ trì, đã đến gặp và làm việc với đại diện 331 hộ thuộc khu vực 4,3 ha nằm ngoài ranh quy hoạch để ghi nhận các ý kiến, đề xuất của họ liên quan đến chính sách bồi thường. Theo Tổ công tác, phần lớn hộ dân ở đây muốn chọn phương án đất đổi đất, và chỉ có số ít chọn nhận tiền.

Tất cả các đề xuất này đã được Tổ Công tác tổng hợp để báo cáo Thường trực UBND TP HCM. Sau đó, UBND TP HCM sẽ báo cáo Thành ủy TP trước khi các nội dung phương án cụ thể được trình HĐND TP thảo luận và thống nhất bằng một nghị quyết vào ngày 20/8 tới.