Xe buýt chuyển hướng

Vai trò của xe buýt trong bức tranh giao thông cũng không thực sự rõ nét khi người dân chưa coi đây là phương tiện lựa chọn hàng đầu. Tình hình càng trở nên khó khăn sau nhiều tháng tạm ngưng vì dịch Covid-19. Đó là lý do hệ thống xe buýt ở thành phố đông dân nhất nước đang có sự chuyển hướng, với mô hình tư nhân hóa nhằm tăng hiệu quả hoạt động.

Thực tế việc tư nhân hóa xe buýt với các tuyến xe buýt điện, xe buýt khu dân cư, khu đô thị đã xuất hiện từ vài năm qua. Tuy nhiên, chỉ tới thời gian này, khi hệ thống xe buýt trợ giá ở thành phố “xuống đáy” thì loại hình này mới thực sự được kỳ vọng. Trong đó, các tuyến xe buýt điện được kỳ vọng sẽ thay đổi tư duy, mô hình hoạt động ở TP HCM trong thời gian tới.

Theo đề xuất của Sở Giao thông vận tải TP HCM, 5 tuyến xe buýt điện với gần 80 phương tiện sẽ hoạt động liên tục từ 5h-21h hàng ngày. Các tuyến xe buýt điện này cũng đi qua nhiều địa điểm công cộng như bến xe, sân bay, trung tâm xe buýt, khu dân cư, khu đô thị... Dù chưa thể bao quát hết nhưng xe buýt điện nhận được nhiều sự kỳ vọng vì nhắm tới một nhóm đối tượng nhỏ là cư dân sinh sống ở các khu đô thị, sinh viên, học sinh. Ngoài ra, với tỷ lệ trợ giá thấp (khoảng 44%), phần còn lại do doanh nghiệp tư nhân đầu tư nên xe buýt điện sẽ bớt áp lực cho nguồn ngân sách thành phố khi đưa vào hoạt động.

Ngoài việc tư nhân hóa xe buýt, TP HCM cũng vừa quyết định tạm hoãn dự án xe buýt nhanh (BRT) sau hàng chục năm “thai nghén” xây dựng. Từng được kỳ vọng lớn nhưng nhiều năm qua xe buýt nhanh chưa thể lăn bánh tại TP HCM dù nhiều hạng mục đã sẵn sàng. Việc tạm ngưng BRT trong bối cảnh dịch bệnh và ngân sách thành phố cần ưu tiên những dự án cấp bách khác được cho là quyết định đúng đắn.

Với nguồn ngân sách khoảng hơn 1.000 tỷ đồng/năm, việc trợ giá hoạt động xe buýt là khoản ngân sách đáng kể của TP HCM trong những năm qua. Thế nhưng, thực tế hiệu quả của xe buýt lại chưa được như kỳ vọng bởi một số doanh nghiệp tham gia còn có tâm lí ỷ lại. Bởi vậy, sự chuyển hướng này có lẽ là tất yếu.