Xôi sắn của người Thái

Xôi sắn - một món ăn dân dã nghe tên giản dị, chế biến cũng rất đơn giản nhưng khi thưởng thức mới cảm nhận được vị thơm ngon của món quà quê này. Xôi sắn dễ làm nhưng để ngon thì không phải nơi nào cũng làm được. Và khó quên nhất có lẽ là xôi sắn của bà con người Thái ở Điện Biên. Những hạt xôi nếp dẻo, căng mọng, những miếng sắn bở tơi thơm phức quện với vị bùi bùi của dừa nạo, chút hành phi…chỉ nghĩ thôi đã thấy thèm.

Mùa sắn, những củ sắn tươi ngoài ruộng được các bà, các mế đào về rồi rửa sạch, đem bóc vỏ, ngâm nước lạnh khoảng nửa tiếng, thái sợi nhỏ. Gạo nếp nương ngâm qua đêm, để ráo. Trộn sắn đã thái nhỏ với gạo nếp, dừa nạo sợi, rồi cho vào chõ đồ chín. Để xôi dẻo, thơm ngon, bà con không dùng các loại chõ sành, chõ nhôm mà phải là chõ gỗ. Chõ gỗ có ưu điểm hút hơi nước lên, xôi chín dẻo, ráo hạt, không bị nát.

Khi xôi chín bà con thường đổ xôi ra mâm gỗ có lót lá chuối, dàn mỏng, tay đảo, tay quạt cho xôi nguội nhanh, bớt hơi nước, nếu không ăn ngay thì có thể lèn vào các “giỏ” đan bằng mây có nắp đậy (coóng khẩu) có quai treo lên cột nhà để dùng dần trong vài ngày. Món xôi sắn ăn kèm với các cá nướng, thịt nướng đều thơm ngon và béo ngậy.

Vị ngọt ngọt, bùi bùi của sắn quện lấy những hạt xôi nếp nương dẻo thơm, chỉ cần thêm một chút muối cho đậm đà là đã khiến thực khách ăn một lại muốn ăn hai rồi.

Nhưng cũng tùy thuộc vào điều kiện, nếu như ăn ở nhà, mời khách bà con có thể cầu kỳ chế biến những món ăn kèm, còn để tiện lợi cho những buổi lên nương, nhiều người thường thích ăn xôi sắn với muối ớt. Vị ngọt bùi, của sắn quyện lấy thơm dẻo của xôi nếp nương với một chút cay cay của muối ớt rất đúng vị. Người Thái ăn xôi sắn bất kể mùa vụ, có thể là món ăn chủ lực trong bữa cơm gia đình hàng ngày. Xôi sắn vừa là món ăn chính cũng có thể là món ăn chơi hay đãi khách phương xa đến đều được cả.

Một nắm xôi sắn dẻo thơm gói trong chiếc lá chuối theo mệ lên nương. Khi mặt trời đứng bóng, cũng là lúc nghỉ trưa, gói xôi sắn giở ra vẫn còn ấm, dẻo thơm ăn kèm với chút muối ớt, thêm một cốc nước chè xanh thế là thấy ấm bụng vô cùng.

Ẩm thực Tây Bắc vô cùng phong phú, và mỗi món ăn lại tạo ra những dư vị riêng như muốn giới thiệu với du khách xa gần hiểu hơn về vùng đất, con người nơi đây mộc mạc, giản dị mà quá đỗi thân thương.