[Ảnh] 'Đường đi' của tro xỉ tại nhà máy nhiệt điện Duyên Hải
Tro xỉ than của các nhà máy nhiệt điện Duyên Hải từ phế phẩm, lo ngại về việc nơi chứa, sau khi được Bộ Xây dựng chứng nhận đạt chuẩn vật liệu nền đường ô tô, làm vật liệu san lấp; dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng. Hiện tro xỉ của nhà máy đang là vật liệu “hót” được các đơn vị đấu thầu thu gom, số lượng tiêu thụ luôn đạt 99% so với lượng phát sinh.
Theo báo cáo của lãnh đạo Công ty Nhiệt điện Duyên Hải: Trong 8 tháng đầu năm 2025 tổng khối lượng tro, xỉ phát sinh từ 3 nhà máy (Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1; Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 và Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 Mở rộng) do Công ty quản lý khoảng 796 nghìn tấn, trong đó, tổng khối lượng tro, xỉ đã tiêu thụ khoảng 789 nghìn tấn, tỷ lệ tiêu thụ đạt hơn 99%.
Tính toán lũy kế của Công ty Nhiệt điện Duyên Hải từ năm 2016 đến tháng 8/2025 tại các bãi xỉ của các nhà máy (gọi tắt là DH1, DH3 và DH3MR) khoảng 3,67 triệu tấn. Tro, xỉ của các NMNĐ Duyên Hải đã được Viện Khoa học Công nghệ Xây dựng - Bộ Xây dựng hàng năm duy trì thực hiện lấy mẫu, đánh giá, thử nghiệm đều đạt theo TCVN 12249:2018, QCVN 16:2023/BXD tro xỉ nhiệt điện than làm vật liệu san lấp; Hợp quy tro bay tại silo dùng cho bê tông, vữa xây và xi măng; làm nền đường ô tô, làm vật liệu san lấp.
Theo tìm hiểu, các NMNĐ Duyên Hải được đầu tư hệ thống thu gom vận chuyển tro, xỉ riêng biệt gồm: Hệ thống vận chuyển tro bay bằng khí nén qua hệ thống đường ống từ nhà máy đến silo chứa tro bay tại khu vực bãi xỉ. Tại đây, tro được xả xuống xe thùng kín /xe bồn của đơn vị tiếp nhận làm vật liệu xây dựng vận chuyển đến nơi tiêu thụ hoặc đưa lên xe ben phủ bạt kín để vận chuyển ra khu vực lưu giữ tro, xỉ ngoài bãi xỉ.
Hệ thống vận chuyển xỉ đáy lò đến các silo chứa xỉ bằng hệ thống băng tải kim loại. Tại các silo chứa xỉ, xỉ đáy lò được xả xuống xe chuyên dụng có thùng phủ bạt che kín của đơn vị tiếp nhận để làm vật liệu xây dựng hoặc để vận chuyển ra ngoài bãi xỉ.
Công ty Nhiệt điện Duyên Hải được thành lập ngày 1/2/2015 tại phường Duyên Hải, tỉnh Vinhcx; Nhiệm vụ chính là quản lý, vận hành các nhà máy nhiệt điện (NMNĐ) tại Trung tâm điện lực (TTĐL) Duyên Hải với tổng công suất (theo thiết kế): 3.178MW, bao gồm Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 1; Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 2 và Nhà máy Nhiệt điện Duyên Hải 3 mở rộng. Ngoài ra Công ty còn được giao quản lý vận hành Cảng biển TTĐL Duyên Hải: được thiết kế cho tàu có tải trọng 30.000 tấn cập cảng để cấp than cho các nhà máy.
Ngoài ra, vận chuyển tro bay NMNĐ DH1 ra cảng xuất tro NMNĐ DH1 bằng đường ống kín ra silo khu vực cảng cung cấp cho các đối tác tiếp nhận tro bay bằng tàu/sà lan có ngăn chứa kín.
Mới đây chúng tôi được tham quan cùng lãnh đạo địa phương tại nhà máy và khu vực quản lý và vận hành bãi tro, xỉ. Các bãi tro, xỉ các nhà máy đều được thiết kế chống thấm, có đê quây xung quanh để tránh ảnh hưởng đến chất lượng nước ngầm trong khu vực. Hệ thống mương thoát nước sẽ dẫn nước mưa về bể chứa nước 5.000 m3 tại khu vực silo xỉ để tận dụng lượng nước ngọt phun giữ ẩm, tránh phát tán bụi ra ngoài.
Đặc biệt riêng với tro bay được xả từ silo tro bay thông qua hệ thống xả tro ẩm, tro bay được trộn với nước ngọt để tạo ẩm với độ ẩm dao động từ 9% đến 12% và được xả xuống các xe vận chuyển (xe tải thùng kín hoặc xe ben được phủ bạt kín) rồi vận chuyển ra khu vực lưu giữ tro xỉ ngoài bãi xỉ.
Để thuận tiện trong công tác vận hành và lưu trữ tro xỉ, bãi xỉ sẽ được chia thành nhiều ô, các ô (có diện tích từ 2,6 ha đến 4,8 ha) được phân cách bởi hệ thống đường nội bộ để xe vận chuyển tro xỉ và các loại máy móc khác di chuyển.
Các ô chứa tro xỉ chỉ được đạt cao độ phải thấp hơn mặt đê bao 0.2-0.4m. Các ô tro xỉ sau khi chứa đủ sẽ thường xuyên được tưới nước ngọt tái sử dụng từ Nhà máy để giữ ẩm thường xuyên để tránh phát tán bụi ra môi trường xung quanh. Trong điều kiện thời tiết nắng ráo liên tục 1 ngày tưới giữ ẩm tối thiểu 1 lần bằng hệ thống phun nước hoặc theo chỉ dẫn của các vận hành viên qua quan sát điều kiện thời tiết thực tế tại bãi xỉ.
Ông Nguyễn Minh Hùng, PGĐ Công ty Nhiệt điện Duyên Hải cho biết: Công tác tiêu thụ tro xỉ từ đầu năm 2025 đến nay đã rất thuận lợi, thuận lợi hơn những năm trước. Vừa qua chúng tôi cũng đã tổ chức đấu thầu cho các nhà thầu có nhu cầu tiêu thụ tro xỉ. Đến nay, chúng tôi cũng đã ký được khoảng 17 đơn vị để tiêu thụ tro xỉ phát sinh.
Như vậy, với thời gian ký 5 năm thì trong 5 năm tới, việc tiêu thụ tro xỉ của nhà máy sẽ thực sự rất thuận lợi. Chúng tôi phấn đấu trong 5 năm tới, toàn bộ khối lượng phát sinh sẽ được tiêu thụ hết và sẽ tiếp tục tập trung giải phóng phần khối lượng tro xỉ đang chứa ngoài bãi. Việc này nhằm tăng dung tích chứa của các bãi, để dự phòng trong trường hợp thị trường hoặc công tác sản xuất xi măng, san lấp nền không tiêu thụ hết thì vẫn có dung tích bãi chứa. Mục đích cuối cùng là phải đảm bảo vận hành an toàn cho các tổ máy.
