Bắc Giang: Náo loạn vì khai thác khoáng sản trái phép tại Sơn Động

Tự ý đắp đập ngăn sông,làm đường

Những ngày đầu tháng 1/2021, có mặt tại dòng sông Cẩm Đàn, đoạn chảy qua địa phận xã Cẩm Đàn (huyện Sơn Động, tỉnh Bắc Giang), chúng tôi, không khỏi xót xa trước cảnh tượng lòng sông bị nạo vét, đào xới tới mức biến dạng.

Ngay ở xóm Gốc Gạo (xã Cẩm Đàn), nơi mà Công ty TNHH Giai Thị được cấp phép khai thác cát sỏi lòng sông. Nhưng trên thực tế, doanh nghiệp này lại tự ý cho tàu cuốc khai thác trái phép cát sỏi ngoài khu vực cấp phép.

Thời điểm chúng tôi có mặt, một nhóm người đang miệt mài điều khiển chiếc tàu cuốc cỡ lớn đào xới lòng sông khai thác cát sỏi. Tàu cuốc đào tới đâu, dòng chảy sông Cẩm Đàn lập tức bị thay đổi, kéo tuột những thửa đất bồi canh tác màu mỡ của dân xóm Gốc Gạo, nhấn chìm dưới lòng sông. Chưa hết, Công ty TNHH Giai Thị còn tự ý đắp đập, ngăn sông làm đường, nhằm thuận tiện cho việc vận chuyển khoáng sản về nơi tập kết.

Ông N.V.T., một người dân sinh sống tại xã Cẩm Đàn (đề nghị được giấu tên- PV) cho biết: “Họ cho máy móc hoạt động cả ngày lẫn đêm để khai thác khiến cuộc sống sinh hoạt, cũng như môi trường quanh xã chúng tôi bị ảnh hưởng nghiêm trọng. Đầu tiên là việc tàu cuốc hoạt động, tuyển rửa cát sỏi ngay dưới lòng sông, khiến dòng nước luôn đục ngầu, không thể dùng để tưới tiêu.

Kế đến, nhiều hộ dân bị mất đất canh tác do dòng nước lở mà thành, mùa màng thiệt hại đủ đường. Rồi hàng đoàn xe tải nối đuôi nhau vận chuyển cát sỏi chạy qua xã, khiến tuyến đường ngày một xuống cấp, bụi bay mù trời, phủ trắng các nóc nhà…”.

3 lần xử phạt… cũng bằng không

Còn tại xã An Lạc (huyện Sơn Động), thời gian qua, tình trạng khai khoáng sản trái phép, khiến nguồn nước ở những dòng sông, con suối bị ô nhiễm, người dân lo lắng, bức xúc… luôn được coi là chủ đề nóng. Và mặc dù trước đó, các cơ quan chức năng, chính quyền huyện Sơn Động đã vào cuộc xử lý, nhưng tình trạng khai thác khoáng sản trái phép ở huyện vùng cao Sơn Động vẫn diễn ra ngang nhiên.

Như tại thôn Đồng Dương của xã An Lạc, tình trạng bạt đồi lấy đi hàng vạn khối đất vẫn diễn ra công khai. Giữa ban ngày, rất nhiều máy móc, xe vận tải được một nhóm đối tượng tập kết ngay giữa tuyến đường liên xã, chờ tới lượt vận chuyển đất, cát sỏi đem đi bán kiếm lời. Không xa đó, dưới lòng sông, nhóm người vẫn thản nhiên cho tàu hút cát hoạt động… Cho dù khu vực này chưa hề được cơ quan chức năng huyện Sơn Động, hay tỉnh Bắc Giang cấp phép và cũng đã có tới 3 lần bị cơ quan chức năng của huyện Sơn Động xử phạt.

Về tình trạng trên, ông Nguyễn Tuấn Anh, cán bộ địa chính xã An Lạc cho biết: sau khi phát hiện các đối tượng múc đất, UBND xã đã lập biên bản báo cáo UBND huyện Sơn Động. Ngoài ra UBND xã An Lạc cũng lập tổ công tác thường xuyên đi kiểm tra, lập biên bản. Tuy nhiên gần đây, các đối tượng thường làm về đêm, khiến quá trình kiểm tra gặp nhiều khó khăn.

Hay tại địa bàn xóm Nhân Định (xã An Định), tình trạng khai thác cát sỏi lòng sông trái phép của Công ty Khai thác cát sỏi Việt Bắc cũng khiến nhiều hộ dân nơi đây bức xúc. Theo phản ánh của người dân xóm Nhân Định, thực trạng khai thác bất kể ngày đêm hay việc tuyển rửa cát sỏi rồi xả thẳng nước thải xuống lòng sông, không những khiến môi trường bị ô nhiễm, mà dọc hai bên bờ sông Cẩm Đàn bị sạt lở, hoa màu, đất canh tác… bị cuốn mất theo ngày.

Bất lực?

Trao đổi với chúng tôi, ông Hoàng Mạnh Hùng, Chủ tịch UBND xã Yên Định khẳng định: Sau khi nhận được phản ánh của người dân về tình trạng Công ty Cát sỏi Việt Bắc khai thác khoáng sản gây ô nhiễm môi trường, sạt lở hai bên bờ sông, UBND xã Yên Định đã đình chỉ hoạt động đối với doanh nghiệp. Nhưng trên thực tế, hiện phía Công ty Cát sỏi Việt Bắc vẫn tiến hành khai thác trái phép cát sỏi lòng sông trên địa bàn xã Yên Định.

Làm việc với chúng tôi, ông Hồ Văn Nga, Phó Chủ tịch xã Cẩm Đàn, thừa nhận: có việc Công ty TNHH Giai Thị tự ý đắp đập, ngăn sông làm đường nhằm thuận tiện cho việc vận chuyển, tập kết khoáng sản, khai thác vượt ngoài khu vực được chính quyền cấp phép… gây ảnh hưởng tới đời sống của bà con, ô nhiễm môi trường. Nhưng cũng giống như ông Hùng, ông Nga cũng không thể lý giải nổi, dù khai thác khoáng sản trái phép, nhưng cho tới nay phía Công ty TNHH Giai Thị vẫn có thể ngang nhiên hoạt động trục lợi bất kể ngày đêm trên dòng sông Cẩm Đàn.

Qua tìm hiểu, trong thời gian qua chính quyền huyện Sơn Động đã có tới 8 lần xử lý các vụ khai thác trái phép khoáng sản như đất đồi, cát sỏi lòng sông. Tuy nhiên, với mức phạt hành chính cao nhất cũng chỉ là 30 triệu đồng, thì cũng chẳng thấm là bao nếu đem so với mức lợi nhuận mà các đối tượng khai thác khoáng sản trái phép bỏ túi. Và có lẽ đây là nguyên nhân khiến nạn khai thác khoáng sản trái phép vẫn diễn ra như cơm bữa ở huyện vùng cao Sơn Động.

Để rộng đường dư luận, chúng tôi liên hệ với ông Lê Đức Thắng, Phó Chủ tịch UBND huyện Sơn Động, qua điện thoại, ông Thắng cho biết, mình mới được phân công phục trách khối ngành kể trên nên chưa lắm rõ. Ông Thắng đề nghị PV liên lạc, đặt câu hỏi, cũng như lịch làm việc với Chánh văn phòng UBND huyện Sơn Động.