Bàn giải pháp đổi mới tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam trong giai đoạn hiện nay

Chủ trì Hội thảo có PGS.TS Nguyễn Thị Thu Hà, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký UBTƯ MTTQ Việt Nam; TS Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng ban thường trực Ban Dân vận Trung ương; TS Nguyễn Hữu Dũng, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản; PGS.TS Dương Trung Ý, Phó Giám đốc Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh.

Tham dự Hội thảo có ông Phạm Thế Duyệt, nguyên Ủy viên Thường vụ, Thường trực Bộ Chính trị, nguyên Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; bà Nguyễn Thị Doan, nguyên Phó Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch không chuyên trách UBTƯ MTTQ Việt Nam; bà Tô Thị Bích Châu, Phó Chủ tịch UBTƯ MTTQ Việt Nam; các vị Ủy viên Đoàn Chủ tịch, Chủ nhiệm một số Hội đồng tư vấn của UBTƯ MTTQ Việt Nam; lãnh đạo các ban, bộ, ngành Trung ương; đại diện Ban Thường trực Ủy ban MTTQ TP Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà nhấn mạnh, Hội thảo là cơ sở quan trọng để Ban Thường trực UBTƯ MTTQ Việt Nam tiếp tục bổ sung, hoàn thiện Đề án nhân sự UBTƯ MTTQ Việt Nam khóa X, nhiệm kỳ 2024 - 2029 để trình Ban Bí thư, Bộ Chính trị.

Theo Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà, việc đổi mới tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam có vai trò quan trọng trong đổi mới phương thức và chất lượng hoạt động của MTTQ Việt Nam; đồng thời, góp phần quan trọng trong tổ chức và hoạt động của hệ thống Mặt trận các cấp. Việc đổi mới tổ chức bộ máy và hoạt động có hiệu quả của MTTQ Việt Nam là nhằm đáp ứng tình hình, bối cảnh mới, để đưa chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước và chương trình hành động, đề án của UBTƯ MTTQ Việt Nam được triển khai tới MTTQ Việt Nam các cấp, tới các tổ chức thành viên của Mặt trận và toàn thể nhân dân; đồng thời, góp phần giúp MTTQ Việt Nam các cấp thực hiện đúng và hiệu quả chức năng, nhiệm vụ của tổ chức Mặt trận ở mỗi cấp theo Luật và Điều lệ MTTQ Việt Nam quy định.

Cùng với đó, Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng nêu rõ: “Tăng cường vai trò nòng cốt chính trị, trách nhiệm của Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội trong xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân tộc, tập hợp, vận động nhân dân đẩy mạnh các phong trào thi đua yêu nước…, thực hành dân chủ, tăng cường đồng thuận xã hội”; Quy định số 97-QĐ/TW của Bộ Chính trị cũng nâng tầm Đảng đoàn MTTQ Việt Nam từ trực thuộc Ban Bí thư lên trực thuộc Bộ Chính trị; Bộ Chính trị ban hành Quyết định số 120-QĐ/TW về cơ cấu tổ chức, chức năng nhiệm vụ Cơ quan Uỷ ban Trung ương MTTQ Việt Nam; Quy định số 146-QĐ/TW của Ban Bí thư cũng đề cập tới nhiệm vụ, quyền hạn, cơ cấu tổ chức, nguyên tắc làm việc, mối quan hệ công tác của Đảng đoàn MTTQ Việt Nam cấp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương.

Cũng theo Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà, Chỉ thị số 22-CT/TW của Ban Bí thư cũng đề cập tới việc “Chú trọng phát hiện, giới thiệu người có năng lực, uy tín, tâm huyết, trách nhiệm cao với đất nước và công tác Mặt trận; có thể mở rộng thành phần, số lượng tổ chức thành viên, cá nhân tiêu biểu trong nước và đồng bào Việt Nam định cư ở nước ngoài tham gia Uỷ ban Mặt trận các cấp, góp phần nâng cao hình ảnh, vị thế, sức mạnh đại đoàn kết của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam”.

Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà cho rằng, cơ sở pháp lý, căn cứ chính trị về hoạt động của MTTQ Việt Nam đã cơ bản đầy đủ, bởi vậy, việc đổi mới tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam các cấp là nội dung quan trọng trong nhiệm kỳ mới.

“Thực tế cho thấy, xuất phát từ vị thế, vai trò của Mặt trận trong giai đoạn hiện nay, công tác Mặt trận có nhiều vấn đề như: Mở rộng tổ chức thành viên; dân số sinh sống ở nhiều chung cư lớn hơn 1 xã, hoạt động của Ban Công tác Mặt trận ở khu chung cư sẽ giải quyết ra sao; hoạt động của Hội đồng Tư vấn hiện nay theo Quyết định 120 là nằm trong cơ quan UBTƯ MTTQ Việt Nam, vậy vấn đề đặt ra đối với hoạt động của Hội đồng sẽ như thế nào? Đội ngũ cán bộ chuyên trách của Mặt trận hiện nay đã đáp ứng được yêu cầu đặt ra chưa?”, Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà nêu vấn đề và cho rằng tại một số tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, cơ cấu, thành phần tham gia Ủy viên Ủy ban MTTQ Việt Nam các cấp hiện nay chưa rõ ràng; chế độ, chính sách cho cán bộ Mặt trận hiện nay vẫn còn khó khăn; cơ chế phối hợp, thống nhất hành động ở cơ sở vẫn còn một số cản trở, vướng mắc…

Từ những vấn đề được Phó Chủ tịch - Tổng Thư ký Nguyễn Thị Thu Hà đề cập, PGS.TS Phạm Minh Tuấn, Phó Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nhấn mạnh, có thể xác định, đổi mới tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam không chỉ là yêu cầu và trách nhiệm của bản thân Mặt trận mà còn là yêu cầu khách quan của xã hội, là trách nhiệm của hệ thống chính trị, là đòi hỏi tất yếu của thể chế chính chính trị dân chủ, là điều kiện để phát huy dân chủ, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, đẩy mạnh xây dựng và chỉnh đốn Đảng.

Bởi vậy, MTTQ Việt Nam luôn quan tâm đến đổi mới tổ chức bộ máy, nội dung và phương thức hoạt động cho phù hợp với tình hình nhiệm vụ cách mạng mới của đất nước, giải quyết đúng đắn mối quan hệ Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ, khắc phục triệt để căn bệnh “xa dân”, dân chủ hình thức, hành chính hóa hoạt động, công chức hóa cán bộ, tăng cường hiệu quả giám sát, phản biện xã hội và kiểm soát quyền lực.

Tại Hội thảo, các đại biểu tham dự đã tập trung thảo luận vào một số nội dung như tổ chức bộ máy của MTTQ Việt Nam hiện nay có những điểm gì hợp lý và chưa hợp lý; tính cấp thiết, tất yếu của đổi mới tổ chức bộ máy; đổi mới tổ chức bộ máy MTTQ Việt Nam bao gồm những nội dung cốt lõi gì và việc đổi mới phụ thuộc vào những yếu tố, điều kiện nào, làm rõ thêm các căn cứ chính trị, pháp lý và thực tiễn để đổi mới tổ chức bộ máy UBTƯ MTTQ Việt Nam khóa X, nhiệm kỳ 2024 - 2029.