Nguyên Giám đốc CDC Nam Định bị TAND tỉnh Nam Định xét xử sơ thẩm, tuyên án ngày 29/11 về các tội “Nhận hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng”, quy định tại Bộ Luật Hình sự, trong vụ án xảy ra tại đơn vị này, liên quan đến việc mua kit xét nghiệm của Công ty Việt Á.
Cùng bị xét xử, tuyên án còn có 7 đồng phạm là cấp dưới của ông Lưu. Trong đó, Vũ Ngọc Tuyên, nguyên Kế toán trưởng CDC Nam Định bị tuyên tổng cộng 18 năm tù về các tội “Nhận hối lộ” và “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng”.
5 bị cáo còn lại, gồm: Phạm Thị Nga, nguyên Trưởng khoa Dược - Vật tư y tế bị tuyên 21 tháng tù; Vũ Khánh Vân, nguyên Trưởng phòng kế hoạch nghiệp vụ bị tuyên 21 tháng tù; Vũ Thị Ngọc Thanh, nguyên Phó Trưởng khoa xét nghiệm bị tuyên 15 năm tù; Nguyễn Thị Phương Thảo, nguyên là nhân viên Khoa Xét nghiệm bị tuyên 36 tháng tù; Lâm Thị Hà, nguyên nhân viên khoa xét nghiệm bị tuyên 36 tháng tù; Vũ Thị Yến, nguyên nhân viên khoa xét nghiệm bị tuyên 27 tháng tù. Nhóm bị cáo này bị tuyên các mức án trên cho các tội danh “Vi phạm quy định về đấu thầu gây hậu quả nghiệm trọng”, “Tham ô tài sản”.
Theo cáo trạng, thời điểm năm 2020, khi dịch Covid-19 bùng phát, CDC Nam Định được UBND tỉnh giao làm chủ đầu tư mua sắm trang thiết bị y tế, hóa chất, sinh phẩm phục vụ công tác phòng, chống cấp bách dịch bệnh Covid-19 bằng nguồn ngân sách tỉnh và các nguồn kinh phí hợp pháp khác. Trong thời gian từ tháng 8/2020 đến tháng 11/2021, Giám đốc CDC Nam Định Đỗ Đức Lưu đã chỉ đạo ký 5 hợp đồng mua vật tư y tế với Công ty Việt Á, trong đó 4 hợp đồng chỉ định thầu mua 46.756 kit test, tổng số tiền đã được thanh quyết toán là 21.332.388.000 đồng. Đối với hợp đồng số 5 có giá trị trên 30 tỷ đồng chưa được CDC Nam Định thanh toán cho Công ty Việt Á.
Quá trình thực hiện các hợp đồng trên, bị cáo Đỗ Đức Lưu biết Công ty Việt Á trích lại tiền cho CDC Nam Định theo phần trăm giá trị hợp đồng khi mua sinh phẩm của Công ty Việt Á và Vũ Ngọc Tuyên đã thỏa thuận với Vũ Đình Hiệp, Phó giám đốc Công ty Việt Á về việc được tiền theo phần trăm giá trị hợp đồng do Công ty Việt Á đưa cho CDC Nam Định và cá nhân Tuyên để mua sản phẩm của công ty này.
Cụ thể, Hiệp đã chuyển cho Tuyên tổng 3,1 tỷ đồng nhưng kế toán trưởng này chỉ báo cáo Giám đốc số tiền Công ty Việt Á chuyển là hơn 1,2 tỷ đồng; được Giám đốc chỉ đạo đưa vào quỹ chung của CDC Nam Định.
Để mua sản phẩm của Công ty Việt Á như thỏa thuận, Đỗ Đức Lưu đã chỉ đạo Nga, Tuyên, Vân vay sinh phẩm của Công ty Việt Á sử dụng trước, cam kết khi có kế hoạch và dự toán được UBND tỉnh phê duyệt, CDC Nam Định sẽ hoàn thiện các thủ tục mua sắm theo quy định và hoàn trả số sinh phẩm đã vay trước đó; đồng thời xin báo giá của các công ty khác với giá cao hơn của Công ty Việt Á, được đưa vào nội dung hồ sơ yêu cầu để hợp thức hóa hồ sơ các gói thầu theo hình thức chỉ định thầu. Mục đích để Công ty Việt Á làm nhà thầu cung cấp sinh phẩm xét nghiệm cho CDC Nam Định. Cơ quan điều tra xác định, việc làm trên đã gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước tổng hơn 14,6 tỷ đồng.
Trong thời gian từ tháng 5/2021 đến tháng 9/2021, lợi dụng việc được giao trực tiếp quản lý và phụ trách sinh phẩm đã mua của Công ty Việt Á, Vũ Thị Ngọc Thanh đã chỉ đạo Thảo, Hà, Yến đóng gói các sinh phẩm do Khoa Xét nghiệm tiết kiệm được trong quá trình xét nghiệm gộp mẫu để bán cho Công ty Việt Á. Thanh đã chiếm đoạt hàng nghìn kit test, tổng trị giá 791 triệu đồng.
Tại tòa, cựu Giám đốc CDC Nam Định Đỗ Đức Lưu thừa nhận việc vay sinh phẩm dùng trước, sau đó mới hoàn thiện thủ tục với Công ty Việt Á là sai; thừa nhận quá trình thực hiện 5 hợp đồng kinh tế trên không đúng quy định của pháp luật; việc xin báo giá của các đơn vị khác, cựu Giám đốc CDC Nam Định cũng thừa nhận không đúng.
Tuy nhiên, bị cáo Đỗ Đức Lưu cho rằng, CDC Nam Định đã tin tưởng khi nhận được thông tin của Bộ Y tế và một số cơ quan chuyên môn công bố liên quan danh mục sinh phẩm của Công ty Việt Á đảm bảo chất lượng, được đảm bảo các giấy phép lưu hành, kèm theo các tiêu chuẩn kỹ thuật, danh bạ người liên hệ, cổng thông tin Bộ Y tế cũng công bố giá. Đến hết năm 2021, CDC Nam Định cũng không tìm được nhà thầu thứ 2 nào cung cấp sinh phẩm để xét nghiệm Covid-19.
Trước cáo buộc gây thiệt hại cho Nhà nước hơn 14,6 tỷ đồng, bị cáo Đỗ Đức Lưu cho rằng “không nghĩ mình gây thiệt hại như vậy”; lý giải thời điểm đó dịch diễn biến căng thẳng, phức tạp, cấp bách nên đã thực hiện một số công việc chưa đúng như cáo buộc của cơ quan điều tra.
Về số tiền 3,1 tỷ đồng Tuyên nhận của Công ty Việt Á, nguyên Giám đốc CDC Nam Định khai ban đầu không biết việc này, đến tháng 7/2023 mới biết việc này thông qua đối chất.
Việc Tuyên thỏa thuận với Hiệp chi phần trăm ngoài hợp đồng, nguyên Giám đốc CDC Nam Định khai sau khi thực hiện một số hợp đồng với Công ty Việt Á thì, có tiền bồi dưỡng chuyển về CDC Nam Định bản thân không để ý, chỉ chỉ đạo có tiền thì chuyển cho Phòng Kế hoạch nghiệp vụ quản lý. Đồng thời thừa nhận có 3 lần nhận tiền bồi dưỡng, tổng cộng là 85 triệu đồng; không thừa nhận việc đã nhận 60 triệu đồng do kế toán trưởng chuyển.
Tại tòa, nguyên Giám đốc CDC Nam Định không chối tội, chỉ thể hiện sự “băn khoăn” rằng bản thân hoàn toàn không đặt vấn đề gì với Công ty Việt Á, không có ý định liên hệ với nhà thầu để có mục đích cá nhân. Khi Công ty Việt Á chuyển tiền thì chỉ nghĩ đó là tiền bồi dưỡng, cũng không trực tiếp cầm mà chỉ đạo chuyển cho Phòng Kế hoạch nghiệp vụ để sử dụng chung, bồi dưỡng cho "anh em trong hội đồng".
Tại tòa, nguyên Kế toán trưởng CDC Nam Định Vũ Ngọc Tuyên khai nhận đã được tập huấn quy định của Luật Đấu thầu; thừa nhận việc thực hiện 5 hợp đồng kinh tế với Việt Á như cách trên là sai; hiểu rõ số tiền 10% Việt Á chi là khoản chi ngoài hợp đồng; thừa nhận bản thân còn được Công ty Việt Á trích bồi dưỡng riêng cho 4%; khai nhận bản thân đã nhận của Công ty Việt Á tổng cộng hơn 3,1 tỷ đồng (bao gồm 10% chung cho CDC và 4% riêng cho bản thân).
Về số tiền 3,1 tỷ đồng, Tuyên khai nhận chỉ chuyển hơn 1,2 tỷ đồng cho nguyên Trưởng phòng kế hoạch nghiệp vụ Vân Vũ Khánh Vân. Trong số 1,2 tỷ đồng này, Tuyên làm danh sách, đề xuất Giám đốc Đỗ Đức Lưu duyệt chi cho các cá nhân liên quan của CDC Nam Định. Theo danh sách này, Tuyên nhận thêm 61,5 triệu đồng. Về lý do không chuyển cho thủ quỹ, Tuyên khai làm theo chỉ đạo của Giám đốc Đỗ Đức Lưu. Theo cáo trạng, bị cáo này đã nộp lại khoảng hơn 1,7 tỷ đồng để khắc phục hậu quả.