Bội chi NSNN: Loay hoay cân đối

Nền kinh tế liên tiếp đối diện với bội chi.

Ảnh: Hoàng Long

Túi tiền quốc gia, trong con mắt của các chuyên gia kinh tế luôn trong trạng thái đầy quan ngại. Giá dầu giảm, trực tiếp cảnh hưởng đến nguồn thu. Và liên tiếp những hoạt động phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) được đẩy mạnh để trấn an ngân sách nhà nước nhưng kết quả không mấy thành công.

Thống kê, tính đến hết tháng 7/2015, phát hành TPCP chỉ đạt 34% so với kế hoạch cả năm. Lũy kế 7 tháng phát hành TPCP vẫn thấp so với kế hoạch năm. Ủy ban giám sát tài chính quốc gia (UBGSTCQG), vì vậy tỏ ra quan ngại về mục tiêu phát hành TPCP và thu ngân sách nhà nước (NSNN) trong năm nay.

Cũng trong báo cáo về tình hình kinh tế tháng 7 và 7 tháng đầu năm, cơ quan UBGSTCQG còn đặc biệt lo lắng về chuyện giá dầu. Tính đến 15-7, giá dầu thanh toán bình quân giảm 40 USD/thùng so với giá xây dựng dự toán. Do đó, thu từ dầu thô giảm (-32,5%) so với cùng kỳ.

Còn báo cáo của Bộ Tài chính cho biết, tổng thu cân đối NSNN 7 tháng vừa qua đạt 544,6 nghìn tỷ đồng, bằng 59,8% dự toán, tăng 6,6% so với cùng kỳ năm 2014. Thu từ dầu thô ước đạt 42,27 nghìn tỷ đồng, bằng 45,5% dự toán, giảm 33,9% so với cùng kỳ năm .

Bộ Tài chính cũng cho biết, tổng chi NSNN 7 tháng đạt 645,3 nghìn tỷ đồng, bằng 56,3% dự toán, tăng 8,1% so cùng kỳ năm 2014. Trong đó, chi đầu tư phát triển đạt 99,45 nghìn tỷ đồng, bằng 51,0% dự toán, tăng 6,3%; chi trả nợ và viện trợ thực hiện đạt 91,9 nghìn tỷ đồng, bằng 61,3% dự toán, tăng 15,3%, bảo đảm thanh toán đầy đủ, kịp thời các khoản nợ đến hạn theo cam kết; chi phát triển các sự nghiệp kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, quản lý hành chính đạt 444,9 nghìn tỷ đồng, bằng 58% dự toán, tăng 5,9%. Bội chi NSNN 7 tháng ước khoảng 100,68 nghìn tỷ đồng, xấp xỉ 44,5% dự toán năm.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Huỳnh Quang Hải khẳng định, với tình hình thu - chi như hiện nay, sẽ kiên quyết điều hành và tham mưu với Chính phủ thực hiện đảm bảo dự toán bội chi 5% nhưng dư luận đặt ra nhiều câu hỏi. Liệu rằng con số 5% có phải điều chỉnh vào cuối năm 2015? Liệu với kiểu làm kinh tế theo phong trào như hiện nay, đầu tư công vẫn thất thoát, bao giờ Việt Nam hết ám ảnh bội chi? Bộ Tài chính đề xuất vay ngân sách 30.000 tỷ từ NHNN để chi tiêu tạm thời có thật sự bình thường trong bối cảnh bất thường bội chi?

Thực ra bội chi là một trong những điểm yếu của nền kinh tế. Nền kinh tế liên tiếp đối diện mức bội chi và năm sau còn lo ngại cao hơn năm trước đã trở thành hiện trạng biết rồi nhưng chưa tìm được lời giải.

Ông Cao Sỹ Kiêm, cựu thống đốc NHNN cho rằng, diễn biến thu - chi NSNN cho thấy cơ quan quản lý vẫn đang loay hoay với bài toán cân đối.