Cấp bách phòng, chống sốt xuất huyết

Dịch sốt xuất huyết tăng mạnh

Theo báo cáo của Sở Y tế Hà Nội, từ đầu năm đến giữa tháng 6/2023, toàn thành phố ghi nhận gần 400 trường hợp mắc SXH, tăng gấp 5 lần so với cùng kỳ năm 2022. Một số quận, huyện ghi nhận nhiều bệnh nhân như: Hà Đông, Thạch Thất, Bắc Từ Liêm, Đống Đa, Hoàng Mai, Nam Từ Liêm, Chương Mỹ, Thanh Oai, Tây Hồ, Thanh Trì và Cầu Giấy.

Ghi nhận tại Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, năm nay, dịch sốt xuất huyết đến sớm hơn mọi năm. Ngay từ đầu tháng 5,6, Trung tâm đã tiếp nhận rải rác các bệnh nhân nhập viện vì SXH.

PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, không chỉ gia tăng số ca mắc, chúng tôi cũng đã tiếp nhận một số bệnh nhân nhập viện vì SXH trong tình trạng nặng.

“Nhiều người khi bị sốt thì nghĩ là do mắc Covid-19, cúm hoặc một số bệnh khác nên không nghĩ mình mắc SXH, chỉ đến ngày thứ 4, thứ 5, lúc đó máu bị cô đặc và có biểu hiện tiểu cầu hạ thấp, hoặc các bệnh nhân có biểu hiện bệnh lý nền, cơ địa phụ nữ có thai,... thì mới đến viện. Lúc đó bệnh nhân phải truyền tiểu cầu hoặc dung dịch cao phân tử, một số trường hợp nặng dẫn đến suy đa tạng như men gan tăng, suy gan, suy thận, rối loạn đông máu,…” – PGS. TS Đỗ Duy Cường cho biết.

Qua theo dõi, đánh giá tình hình dịch SXH, Sở Y tế Hà Nội nhận định, dịch bệnh này năm nay sẽ có những diễn biến phức tạp và công tác phòng, chống còn nhiều khó khăn.

Trao đổi về vấn đề này, bà Trần Thị Nhị Hà - Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho rằng, điều kiện khí hậu hiện nay, nắng, mưa nhiều tạo thuận lợi cho véc tơ truyền bệnh là muỗi vằn sinh sôi, phát triển. Thêm vào đó, nhiều nơi còn xả rác thải bừa bãi, phế liệu đọng nước chưa được thu gom. Người dân có thói quen tích trữ nước mưa, nước sinh hoạt, nước tưới cây trong các bể xây, thùng phi, xô, thùng, chậu… hay trồng cây cảnh, hòn non bộ đã vô tình tạo ra môi trường thuận lợi cho muỗi truyền bệnh SXH đẻ trứng và bọ gậy phát triển.

“Hiện nay, người dân ngoại tỉnh thuê trọ tại khu vực nội thành, các huyện ven nội thành là rất lớn. Đây là những đối tượng có nhiều khả năng mắc bệnh do điều kiện sinh hoạt tạm bợ như ngủ không nằm màn, không để ý thu gom phế liệu, phế thải; nơi ở không ổn định, không biết và không thực hiện các hoạt động phòng, chống dịch. Vì vậy, việc huy động cộng đồng, nhân lực cho các hoạt động diệt bọ gậy, phun hóa chất tại không ít nơi còn nhiều khó khăn, dẫn đến việc xử lý ổ dịch còn chưa triệt để, dịch còn diễn biến phức tạp, kéo dài” - bà Trần Thị Nhị Hà cho biết thêm.

Chủ động phòng, chống

Trước tình hình dịch diễn biến phức tạp, TS Nguyễn Văn Dũng - Trưởng khoa Côn trùng, Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng trung ương cũng đưa ra cảnh báo: “Những năm gần đây, SXH không còn quy luật cứ 4-5 năm lại xuất hiện một đợt đỉnh dịch, thay vào đó dịch căng thẳng hằng năm do thời tiết có mưa-nắng thất thường. Đặc biệt, năm 2023, hiện tượng EI Nino khiến thời tiết nóng ẩm, mưa nhiều dẫn đến SXH sẽ gia tăng”.

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội Trần Thị Nhị Hà cho biết thêm, để chủ động phòng, chống dịch bệnh SHX bùng phát trên địa bàn thành phố, Sở Y tế Hà Nội đã chỉ đạo các đơn vị trong ngành chủ động phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường công tác truyền thông nâng cao nhận thức của người dân và huy động cộng đồng tích cực tham gia các hoạt động phòng, chống SXH. Thực hiện truyền thông bằng nhiều hình thức (zalo, facebook, các mạng xã hội khác, tin bài, video clip, tờ rơi, áp phích, truyền thông trên loa phát thanh thôn xóm, truyền thông trực tiếp tại khu vực ổ dịch).

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cũng yêu cầu các cơ sở khám chữa bệnh trên địa bàn thành phố chủ động thực hiện rà soát, có kế hoạch bổ sung đảm bảo đủ giường bệnh, nhân lực, thuốc, vật tư, hóa chất, máy móc, trang thiết bị phục vụ công tác thu dung điều trị bệnh nhân; đảm bảo người bệnh được khám, điều trị, cấp cứu, chuyển tuyến kịp thời; đồng thời có kế hoạch phân tuyến điều trị, hỗ trợ tuyến dưới trong công tác điều trị khi số lượng người bệnh gia tăng.

Đưa ra ý kiến khuyến cáo, PGS.TS Đỗ Duy Cường – Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai nhấn mạnh: “Người dân khi có biểu hiện sốt nên đến bệnh viện để làm xét nghiệm công thức máu và xét nghiệm chẩn đoán đơn giản như NS1Ag để phát hiện SXH sớm từ những ngày đầu tiên. Một số trường hợp có thể điều trị tại nhà, không nhất thiết phải nhập viện nếu không có chỉ định, tránh dẫn đến quá tải bệnh viện”.

Theo chuyên gia, SXH thường trải qua 3 giai đoạn. Giai đoạn đầu tiên, các triệu chứng bệnh thường rất khó phân biệt với các loại sốt virus thông thường, thường biểu hiện sốt cao, đột ngột 39 - 40 độ C trong 1 hoặc 2 ngày đầu.

Sau đó bệnh chuyển sang giai đoạn 2, tức từ ngày thứ 3 cho đến ngày thứ 7 kể từ khi bị sốt, các triệu chứng nặng của bệnh bắt đầu được nhận thấy như xuất huyết dưới da (ở mặt trước hai cẳng chân, mặt trong của cánh tay, bụng, đùi), chảy máu cam, chảy máu chân răng, thậm chí xuất huyết nội tạng (đái máu hoặc rong kinh, kinh nguyệt kéo dài ở phụ nữ).

Bệnh chuyển sang giai đoạn 3, đó là giai đoạn hồi phục (người bệnh hết sốt và thể trạng bắt đầu tốt dần lên, có cảm giác thèm ăn, huyết động bắt đầu ổn định và người bệnh đi tiểu nhiều, các xét nghiệm tiểu cầu tăng dần lên và trở về trạng thái bình thường). Tuy vậy, những bệnh nhân nặng, từ giai đoạn này sẽ xuất hiện biến chứng diễn tiến rất khó lường.

Theo Phó Giám đốc Trung tâm Kiểm soát bệnh tật (CDC) Hà Nội Khổng Minh Tuấn, vệ sinh môi trường trong phòng, chống sốt xuất huyết đòi hỏi yêu cầu cao hơn. Cùng với đó, công tác phòng, chống dịch bệnh sốt xuất huyết chỉ ngành y tế vào cuộc là chưa đủ. Nếu như người dân hiểu rõ về cơ chế lây truyền bệnh và thực hiện tốt các biện pháp phòng, chống theo hướng dẫn của cơ quan y tế thì hoàn toàn có thể ngăn chặn được sự gia tăng dịch bệnh.