Chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện về tai nạn lao động

Lý giải cho đề xuất trên, Bộ LĐTB&XH cho biết, người lao động (NLĐ) làm việc không theo hợp đồng lao động chiếm đa số trong lực lượng lao động của nước ta hiện nay (tính đến hết quý I/2023 là 33 triệu người - theo Tổng cục Thống kê), góp phần quan trọng vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.

Tuy nhiên, đang có nhiều NLĐ trong khu vực này bị TNLĐ nghiêm trọng trong quá trình lao động. Chỉ tính riêng số người làm việc không theo hợp đồng lao động bị chết do TNLĐ trong 5 năm qua, bình quân mỗi năm là trên 2.000 người (gấp gần 2 lần khu vực NLĐ có quan hệ lao động). Khi bị TNLĐ họ cũng cần được chữa trị và có các khoản hỗ trợ để giảm bớt những khó khăn trong cuộc sống. Bảo hiểm TNLĐ theo hình thức tự nguyện hiện đã có các sản phẩm bảo hiểm thương mại về TNLĐ ở Việt Nam, đang được các doanh nghiệp bảo hiểm cung cấp qua hình thức bảo hiểm sức khỏe theo Luật Kinh doanh bảo hiểm, và các văn bản hướng dẫn quy định chi tiết Luật này, góp phần thực hiện chính sách bảo hiểm TNLĐ theo hình thức tự nguyện.

Bảo hiểm xã hội tự nguyện đối với TNLĐ ở Việt Nam hiện chưa có. Vì vậy, Bộ LĐTB&XH cho rằng, cần xây dựng các chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện về TNLĐ, trên cơ sở khắc phục các hạn chế của bảo hiểm thương mại, đồng thời kế thừa tính ưu việt bảo hiểm xã hội bắt buộc về TNLĐ trong việc bảo đảm an sinh xã hội.

Cũng theo Bộ LĐTB&XH, để hỗ trợ NLĐ tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện, Bộ đề xuất NLĐ tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện sẽ được Nhà nước hỗ trợ tiền đóng theo tỷ lệ phần trăm (%) trên mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động hàng tháng, cụ thể: Bằng 30% đối với người tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện thuộc hộ nghèo theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn; Bằng 25% đối với người tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện thuộc hộ cận nghèo theo mức chuẩn hộ nghèo của khu vực nông thôn; hộ nghèo đa chiều thiếu hụt về tiêu chí bảo hiểm y tế; Bằng 10% đối với đối tượng NLĐ khác.

Kinh phí hỗ trợ tiền đóng bảo hiểm xã hội cho người lao động tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện do ngân sách địa phương đảm bảo theo phân cấp ngân sách Nhà nước hiện hành; ngân sách trung ương hỗ trợ đối với các địa phương ngân sách khó khăn.

Theo Bộ LĐTB&XH, phương án này tương tự mức hỗ trợ quy định trong chế độ bảo hiểm xã hội tự nguyện về hưu trí, tử tuất. Theo phương án này, dự kiến trong 5 năm đầu triển khai, hàng năm ngân sách hỗ trợ tiền đóng từ 23 đến 256 tỷ đồng nếu số người tham gia khoảng 200 nghìn người.

Đáng chú ý để tạo thuận lợi cho NLĐ, theo dự thảo, NLĐ tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội theo một trong các phương thức đóng khá đa dạng. Cụ thể: Đóng hàng tháng; Đóng 3 tháng 1 lần; Đóng 6 tháng 1 lần; Đóng 12 tháng 1 lần. Người đang tham gia bảo hiểm TNLĐ tự nguyện được thay đổi phương thức đóng. Việc thay đổi phương thức đóng được thực hiện sau khi đăng ký thay đổi phương thức đóng đã chọn trước đó.