Theo các cuộc thăm dò dư luận công bố cuối tuần qua, liên minh cầm quyền của Thủ tướng Shinzo Abe dự kiến sẽ giành chiến thắng lớn trong cuộc bầu cử tổ chức ngày 22/10, giúp ông có khả năng trở thành vị lãnh đạo có thời gian cầm quyền lâu nhất của Nhật Bản.
Những người ủng hộ tham dự một bài phát biểu của Thủ tướng Abe vào hồi tuần trước. (Nguồn: JapanTimes).
Chiến thắng trong cuộc bầu cử này cũng cho ông Abe cơ hội tốt nhất, và có thể là cơ hội cuối cùng, để đảm bảo thế đa số ở Hạ viện, cần thiết để ông khởi động tiến trình sửa đổi lại Hiến pháp hòa bình của Nhật Bản.
Trước kỳ bầu cử, Thủ tướng Abe đã phải chật vật trong việc thu hút các cử tri nằm ngoài giới cử tri ủng hộ cốt lõi của ông. Trong những tuần trước ngày bầu cử, tỷ lệ ủng hộ đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông ở mức 37%, tức mức khá thấp so với tiêu chuẩn. Tuy nhiên, nhờ vào nhiều yếu tố khác nhau, đặc biệt là sự chia rẽ trong đảng đối lập hay vấn đề Triều Tiên, đảng LDP đã dần lấy lại đà chiến thắng, với dự đoán liên minh cầm quyền sẽ giành 300 ghế hoặc hơn nữa trong tổng số 465 ghế tại Hạ viện.
Không còn đối thủ
Khi Thủ tướng Abe kêu gọi bầu cử sớm vào tháng 9, giới phân tích đã gọi đó là một ván bài chiến lược. Một mặt, sự ủng hộ đối với quan điểm cứng rắn trước Triều Tiên của ông Abe là rất cao, trong khi mặt khác, ông cũng đang đối mặt một số vụ bê bối đe dọa tới tỷ lệ tín nhiệm của mình.
Trong lúc kêu gọi bầu cử, ông Abe từng cam kết sẽ từ chức nếu như đảng của ông không thể đảm bảo thế đa số tại Hạ viện.
Quá trình tranh cử của ông Abe còn trở nên khó khăn hơn bởi sự trỗi dậy mạnh mẽ và bất ngờ của một đảng chính trị quốc gia mới - được dẫn dắt bởi Thị trưởng Tokyo, bà Yuriko Koike - một diễn biến khiến nhiều người ngờ rằng sẽ tạo nên một cơn địa chấn chính trị mới.
Vài tuần sau đó, đảng Hy vọng của bà Koike nhanh chóng bị bỏ xa trong các cuộc thăm dò dư luận. Bà Koike, cựu Bộ trưởng Quốc phòng của đảng LDP và từng là đồng minh của ông Abe, ban đầu từng tuyên bố rằng bà là "người cứu rỗi mà Nhật Bản đang mong chờ".
"Nhưng sau đó, người dân bắt đầu nhận ra rằng đảng của bà thực sự thiếu nhiều thứ" - ông Koichi Nakano, Giáo sư khoa học chính trị tại ĐH Sophia, nhận định.
Quyết định mà bà Koike đưa ra trong đó nói rằng bà sẽ không tranh cử chức Thủ tướng mà sẽ vẫn giữ chức vụ Thị trưởng Tokyo hiện tại khiến cho kỳ vọng đối với đảng của bà suy giảm. Thêm vào đó, sự trỗi dậy của đảng Hy vọng cũng khiến cho đảng Dân chủ (DP) - đảng đối lập chính của Nhật Bản - trở nên suy yếu.
Được biết sau khi bà Koike tuyên bố thành lập đảng mới, đảng DP đã tan rã, trong đó phần lớn thành viên của đảng này chuyển sang ủng hộ bà Koike. Giới phân tích cho rằng chính sự sáp nhập giữa hai đảng này đã khiến cho giới cử tri quay sang ủng hộ một đảng khác chính thống hơn. Trong khi đó, các cựu thành viên nhánh tự do của đảng DP thành lập một nhóm riêng, có tên gọi đảng Dân chủ Hiến pháp tại Nhật Bản (CDJP).
"CDJP hiện đang hoạt động khá tốt và người dân cũng phản ứng tích cực với đảng này" - ông Nakano cho hay - "Nhưng dù họ có giành được chiến thắng ở mọi ghế ứng cử thì cũng chỉ rất khiêm nhường so với liên minh cầm quyền".
Bên cạnh đó, cả đảng của bà Koike lẫn CDJP đều không đủ số ứng viên để thành lập một nhóm đa số trong Hạ viện.
Thách thức trước mắt
Tuy nhiên, thách thức mà liên minh cầm quyền của ông Abe có thể phải đối mặt thời gian tới chính là thực tế rằng, sự trỗi dậy của liên minh này không có nghĩa rằng họ đã thuyết phục được cử tri mà do cử tri không có sự lựa chọn thay thế nào khác.
Trong kỳ bầu cử năm 2012, tỷ lệ cử tri Nhật đi bỏ phiếu chỉ đạt 52%. Còn hiện nay, theo giới phân tích, tỷ lệ đi bỏ phiếu có khả năng rớt xuống dưới 50%, lần đầu tiên trong lịch sử hậu chiến ở nước này.
"Người dân dường như không hứng thú với cuộc bầu cử này" - Jeff Kingston, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu Châu Á, thuộc ĐH Temple, Nhật Bản, nhận định - "Thực tế là không có lựa chọn nào khác ngoài LDP. Đảng đối lập chính thì tan rã. Thêm vào đó, người dân chưa hề chuẩn bị tinh thần cho cuộc bầu cử này".
Được biết, đảng LDP có lực lượng những cử tri trung thành cùng mạng lưới người ủng hộ hết sức rộng lớn trên khắp nước Nhật. Bởi vậy, khi tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu đạt khoảng 50%, đảng LDP và các đối tác trong liên minh chỉ cần có đủ 25% số phiếu ủng hộ là có thể giành chiến thắng.