Chuyển đổi số là đột phá hàng đầu
Việc xây dựng Luật Chuyển đổi số nhằm hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo nền tảng pháp lý thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện với tinh thần lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới kinh tế số và xã hội số bền vững.
Ưu tiên phát triển hạ tầng số
Tại phiên họp sáng 16/10, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật Chuyển đổi số. Các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất cho rằng, Chính phủ cần nghiên cứu để có sự thống nhất về hạ tầng số ở các địa phương và không để địa phương nào bị tụt lại phía sau trong quá trình chuyển đổi số...
Đề cập về sự cần thiết của dự án Luật Chuyển đổi số, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Vũ Hải Quân cho biết, việc xây dựng Luật Chuyển đổi số là cần thiết nhằm đạt các mục tiêu chủ yếu như: Hoàn thiện hệ thống pháp luật về chuyển đổi số quốc gia, tạo hệ thống pháp lý liên ngành về chuyển đổi số trong ngành, lĩnh vực; điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia các hoạt động trên môi trường số; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.
Đồng thời, điều chỉnh mối quan hệ giữa các chủ thể tham gia các hoạt động trên môi trường số; thúc đẩy quá trình chuyển đổi số toàn diện; tăng cường hợp tác quốc tế và hội nhập.
Dự thảo Luật có bố cục dự kiến gồm 8 Chương, 79 Điều, quy định về hạ tầng cho chuyển đổi số; chính phủ số và chuyển đổi số hoạt động các cơ quan thuộc hệ thống chính trị; kinh tế số; xã hội số và các biện pháp bảo đảm chuyển đổi số.
Dự thảo Luật khẳng định các chính sách lớn của Nhà nước, xác định chuyển đổi số là đột phá hàng đầu; lấy người dân là trung tâm; ưu tiên phát triển hạ tầng số, dữ liệu, nhân lực và thúc đẩy hợp tác quốc tế.
Bên cạnh đó, dự thảo cũng quy định về các hành vi bị nghiêm cấm như: lợi dụng chuyển đổi số để xâm phạm an ninh, phát tán dữ liệu trái phép, can thiệp hoặc phá hoại hệ thống số, dữ liệu số; vi phạm bảo vệ dữ liệu cá nhân, gây cản trở chuyển đổi số hợp pháp, thao túng người dùng qua nền tảng số; sử dụng công nghệ chuyển đổi số để lừa đảo, cạnh tranh không lành mạnh...
Lưu ý đến nguyên tắc hoạt động của thuật toán
Nêu quan điểm thẩm tra, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường Nguyễn Phương Tuấn cho biết, Thường trực Ủy ban nhất trí với sự cần thiết ban hành Luật Chuyển đổi số. Tuy nhiên, đề nghị cơ quan chủ trì soạn thảo tiếp tục rà soát, đối chiếu dự án Luật với các luật có liên quan trong các lĩnh vực như đầu tư, đấu thầu, ngân sách Nhà nước...
Về phạm vi điều chỉnh của Luật, Ủy ban đề nghị cần xác định rõ vị trí, vai trò của Luật Chuyển đổi số trong hệ thống pháp luật; làm rõ mối quan hệ giữa dự thảo Luật với các luật có liên quan trực tiếp đến hoạt động chuyển đổi số như Luật Giao dịch điện tử, Luật Căn cước, Luật Dữ liệu, Nghị quyết số 193/2025/QH15, Luật Công nghiệp công nghệ số, Luật Bảo vệ dữ liệu cá nhân, từ đó xác định rõ phạm vi điều chỉnh gắn với mục tiêu quản lý cụ thể, bảo đảm không chồng chéo, trùng lặp.
Về xã hội số, đề nghị nghiên cứu bổ sung các quy định cụ thể về trình tự, thủ tục thông báo nguyên tắc hoạt động cơ bản của thuật toán trong trường hợp thuật toán đó có tác động trực tiếp đến quyền và lợi ích hợp pháp của công dân; cân nhắc bổ sung quy định giao Chính phủ quy định chi tiết về trình tự, thủ tục, cơ quan có thẩm quyền giải quyết để người dân thực hiện các quyền của mình trên môi trường số.
Tham gia thảo luận, đa số thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội tán thành việc ban hành dự án Luật Chuyển đổi số trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ trên toàn quốc, không chỉ ở bộ, ngành, cơ quan quản lý ở Trung ương mà còn ở các địa phương.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng, dự thảo Luật đã thể hiện tinh thần kế thừa các nội dung còn hợp lý của Luật Công nghệ thông tin; đồng thời bổ sung các quy định mới phù hợp xu hướng công nghệ hiện đại như: trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn, internet vạn vật, chuỗi khối và bản sao kỹ thuật số.
Bên cạnh đó, cơ quan chủ trì soạn thảo cũng đã tham khảo khung chính phủ số cùng với các đạo luật quốc tế của EU, Nhật Bản, Hàn Quốc…, qua đó đã giúp dự thảo Luật tiếp cận với các chuẩn mực tiên tiến, tạo nền tảng pháp lý, thúc đẩy chuyển đổi số toàn diện với tinh thần lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm, hướng tới kinh tế số và xã hội số bền vững.
Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng đề nghị tiếp tục nghiên cứu, rà soát để xác định rõ vị trí của Luật Chuyển đổi số trong hệ thống pháp luật; lưu ý phân biệt đối tượng điều chỉnh của dự thảo Luật với các luật chuyên ngành và các luật điều chỉnh trong lĩnh vực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo vừa được Quốc hội thông qua để làm rõ hơn phạm vi điều chỉnh và tránh chồng chéo, trùng lắp.
