Cơ hội bứt phá cho ngành thủy sản

Ước tính sản lượng xuất khẩu đạt 8,5 triệu tấn, với giá trị đạt 8,58 tỷ USD. Thời gian tới, ngành thủy sản dự báo tiếp tục có những sự bứt phá mới.

Theo Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu thủy sản Việt Nam (Vasep), mục tiêu trong 5 năm tới của ngành thủy sản là đạt kim ngạch xuất khẩu khoảng 12 tỷ USD. Cụ thể, với ngành tôm, mục tiêu đến năm 2025 sẽ có 1 triệu tấn được xuất khẩu, riêng với năm 2021 đạt mức tăng trưởng kim ngạch 15%. Để làm được điều này, ngành tôm cần giảm giá thành từ nguyên liệu đến thành phẩm, nâng sức cạnh tranh, truy xuất nguồn gốc sản phẩm có trách nhiệm, hài hòa hóa các chứng nhận quốc tế và gia tăng chế biến sâu các sản phẩm.

Câu hỏi cũng được nêu ra là xuất khẩu tôm của Việt Nam trong 5 năm tới liệu có thể vượt qua được Ấn Độ hay không? Một lãnh đạo của Vasep cho biết, năm 2019 Ấn Độ sản xuất 805.000 tấn tôm và kim ngạch xuất khẩu đạt hơn 5 tỷ USD. Trong khi đó, Việt Nam đã sản xuất được 790.000 tấn tôm với đạt kim ngạch xuất khẩu chưa tới 4 tỷ USD/năm. Cho nên, khả năng để tôm Việt vượt qua tôm Ấn Độ trong xuất khẩu không phải là vấn đề đơn giản.

Còn với ngành cá tra, mục tiêu đặt ra cho kim ngạch xuất khẩu trong 5 năm tới là 2,5 - 3 tỷ USD. Con số này được cho là khá tham vọng, do vậy cần có những giải pháp mang tính hiệu quả hơn, cụ thể ngành cá tra phải có năng lực vượt rào cản thị trường, cũng như xây dựng và phát triển hình ảnh cá tra Việt ra thị trường thế giới.

Về mục tiêu xuất khẩu của thủy sản trong các năm tới, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Lê Quốc Doanh cho rằng, Việt Nam đang tham gia 14 hiệp định thương mại tự do (FTA), gần đây nhất là FTA Việt Nam - EU (EVFTA) và Hiệp định Đối tác kinh tế toàn diện khu vực (RCEP), được kỳ vọng sẽ tạo ra nhiều cơ hội cho xuất khẩu thủy sản. Từ khi EVFTA được thực thi (1/8/2020), xuất khẩu thủy sản đã tăng trở lại và luôn phát triển ở mức 2 con số. Trong khi xuất khẩu tôm sang thị trường EU hồi phục mạnh từ tháng 9/2020 với mức tăng từ 19 - 30%. Tính đến tháng 11/2020, lũy kế đạt 900 triệu USD, ước tính xuất khẩu tôm sang EU (trừ Anh) trong năm 2020 đạt khoảng 992 triệu USD.

Theo Thứ trưởng Lê Quốc Doanh, các DN thủy sản cần thực hiện các giải pháp căn cơ và tận dụng triệt để các cơ hội từ những FTA mang lại để gia tăng kim ngạch xuất khẩu. Đặc biệt là cần nỗ lực trong chống khai thác bất hợp pháp (IUU) nhằm tháo gỡ “thẻ vàng” để việc đưa thủy sản Việt vào thị trường EU được thuận lợi hơn.

Để đưa kim ngạch xuất khẩu tôm đi lên trong bối cảnh khó khăn do dịch Covid-19, ở góc độ DN, ông Hồ Quốc Lực, đại diện một doanh nghiệp xuất khẩu thủy sản tại đồng bằng sông Cửu Long cho rằng, ngành tôm Việt cần phải làm tốt nền tảng của mình, nhất là sự năng động của các chuỗi mắt xích trong ngành.

Ngành tôm Việt đang chuyển biến tốt về sản lượng trong năm 2020 so với các năm trước, tạo nguồn nguyên liệu ổn định cho hoạt động chế biến xuất khẩu. Trong bối cảnh dịch Covid-19 trên toàn cầu, các đối thủ cạnh tranh xuất khẩu tôm với Việt Nam chưa thể phục hồi sớm hơn các DN Việt, khi những hiệu quả về phòng chống dịch bệnh ở trong nước của Việt Nam đang được thế giới thừa nhận. Đây cũng chính là cơ hội để ngành tôm Việt có thể gia tăng xuất khẩu.