Cơ sở y tế lo lắng khi mua bán trang thiết bị, sinh phẩm phòng, chống dịch

Ngày 7/11, Quốc hội thảo luận ở tổ về Luật Giá (sửa đổi). ĐB Trần Thị Nhị Hà, Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết, trong thời gian qua dư luận quan tâm đến các vấn đề giá hàng hóa trên thị trường. Đặc biệt là các mặt hàng dịch vụ thiết yếu quan trọng với người dân như giá sách giáo khoa; giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh và gần đây giá xăng dầu. Nên việc ban hành Luật Giá sửa đổi là cần thiết.

Bà Hà cho biết tại Điểm c, Khoản 2 dự thảo quy định những hành vi bị cấm trong đó có việc: “Cấm lợi dụng khủng hoảng kinh tế, thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, dịch bệnh, chính sách của Nhà nước và điều kiện bất thường khác để tăng giá bán hàng hóa và dịch vụ bất hợp lý, không phù hợp với biến động của yếu tố hình thành giá so với khi điều chỉnh giá”.

Về nội dung này, bà Nhị Hà lấy dẫn chứng từ thực tiễn trong công tác phòng, chống dịch. Cụ thể, trong khi dịch bệnh bùng phát có thời điểm giá một số loại hàng hóa, trang thiết bị vật tư tiêu hao như: kit xét nghiệm, sinh phẩm xét nghiệm khẩu trang, thậm chí các trang thiết bị y tế đều tăng rất nhanh chỉ trong khoảng 2-3 tuần giá cả có thể tăng 5-7 lần do nhu cầu tăng đột biến. Đồng thời, nguồn cung bị hạn chế do bị đứt gãy chuỗi cung ứng do dịch bệnh. Tuy nhiên, thị trường vẫn chấp nhận tạm thời vì đây là những mặt hàng thiết yếu. Vì vậy, trong nội dung điều khoản cần phải làm rõ khái niệm “bất hợp lý”, và “không phù hợp”.

Cũng theo bà Hà, một số đoàn kiểm tra, thanh tra đã cảnh báo dấu hiệu vi phạm khi bán giá hàng hóa cao gấp giá nhập khẩu vài chục phần trăm. Chính vì vậy tạo ra tâm lý lo lắng cho các cơ sở y tế Nhà nước khi phải mua bán trang thiết bị, sinh phẩm, vật tư phòng, chống dịch. Thậm chí, cả bên cung ứng, bên bán cũng không muốn tham gia vào các giao dịch với các cơ sở y tế vào thời điểm dịch bệnh bùng phát do sợ phải giải trình với các cơ quan có thẩm quyền về vấn đề lợi nhuận.

Theo bà Hà, hiện có nhiều cách hiểu khác nhau ở thời điểm mà giá tăng lên một cách đột biến. “Chúng ta đã chứng kiến tại thị trường Hà Nội, có thời điểm một cái khẩu trang phải mua tới 10.000 đồng. Từ đó, ban soạn thảo cân nhắc quy định cụ thể mức trần lợi nhuận trên giá vốn hoặc giá thành toàn bộ đối với một số mặt hàng trong bối cảnh khủng hoảng kinh tế, thiên tai, dịch họa, hỏa hoạn, dịch bệnh để giải quyết triệt để vấn đề này. Và có thể xem đây như một trong những biện pháp bình ổn giá có thời hạn để bổ sung tại Khoản 3, Điều 20 của dự thảo” - bà Hà nêu ý kiến.

Để giải quyết vấn đề giá, Quốc hội đã có Nghị quyết 30, tuy nhiên theo bà Hà nghị quyết chỉ có thời hạn nhất định đến ngày 31/12/2022 là hết thời hiệu. Do đó cần phải có quy định tại Luật Giá để tránh sai sót trong quá trình mua sắm của các cơ sở y tế khi phòng, chống dịch bệnh.

Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho rằng, để đảm bảo sự vận hành của nền kinh tế thị trường, bên bán không cần thiết phải cung cấp cho bên mua toàn bộ tài liệu về giá vốn hay giá thành toàn bộ của hàng hóa, dịch vụ. Tuy nhiên, bên bán phải chịu trách nhiệm với cơ quan Nhà nước có thẩm quyền và cơ quan điều tra khi để mức lợi nhuận cao hơn mức lợi nhuận trần đã được quy định trong trong điều kiện khủng hoảng kinh tế, thiên tai, hỏa hoạn, dịch bệnh. “Đây là nội dung rất quan trọng để tháo gỡ những khó khăn cho ngành y tế, cũng như một số lĩnh vực liên quan trong những điều kiện khủng hoảng, đặc biệt là trong dịch bệnh”- bà Hà nhấn mạnh.

Cũng theo bà Hà, một vấn đề quan trọng trong thực tiễn ngành y đang gặp nhiều khó khăn đó là việc định giá thương hiệu một cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, định giá tài sản nhà cửa của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh để đưa vào một mô hình liên doanh, liên kết.

Nêu ví dụ Bệnh viện Xanh Pôn có rất nhiều đề án liên doanh, liên kết không chỉ làm một đề án nhưng để có thể định giá thương hiệu của Bệnh viện Xanh Pôn hay thương hiệu một tài sản cố định là nhà cửa, hay một phòng cụ thể của Bệnh viện Xanh Pôn để đưa vào liên doanh, liên kết tại bệnh viện thì gặp lúng túng khi thực hiện định giá, bà Hà lo ngại “đây cũng là nội dung có thể dẫn đến nhiều sai phạm của các cơ sở y tế khi thực hiện mô hình liên doanh, liên kết”.

Từ đó bà Hà mong muốn, bổ sung nguyên tắc trong Luật Giá để làm căn cứ cho Chính phủ có những quy định về phương pháp định giá thương hiệu, cũng như phương pháp định giá tài sản nhà cửa của cơ sở khám, chữa bệnh khi đưa vào những đề án liên doanh liên kết khác nhau trong cùng một cơ sở khám bệnh chữa bệnh. Khi Luật ban hành sẽ tháo gỡ được những khó khăn, vướng mắc trên thực tế của các cơ sở y tế.