Có thể canh tác 4 vụ lúa một năm

Xung quanh vấn đề này, chúng tôi có cuộc trao đổi nhanh với GS Võ Tòng Xuân, chuyên gia hàng đầu về ngành nông nghiệp Việt Nam và thế giới.

PV: Nhiều ý kiến cho rằng giá gạo Việt Nam hiện nay cao một phần nhờ chất lượng gạo Việt ngày càng được nâng cao? Xin Giáo sư cho ý kiến về vấn đề này?

GS Võ Tòng Xuân: Ngay từ đầu chúng ta đã đặt mục tiêu lai tạo giống mới để làm sao đứng vững trên thị trường, cạnh tranh cả về giá cả và chất lượng. Hồi đó, tôi có chỉ ra cho các sinh viên của Trường Đại học Cần Thơ, trong đó có kỹ sư Hồ Quang Cua mục tiêu lai tạo. Tôi nói với các sinh viên, Thái Lan rất mạnh, dẫn đầu thế giới về xuất khẩu gạo, gạo ngon nhất, giá cao nhất. Để thắng được thì thứ nhất gạo phải chất lượng, ngon và thơm hơn. Thái Lan đất ruộng hơn 10 triệu ha nhưng họ trồng lúa mùa, một năm chỉ trồng được 1 vụ gạo ngon, thơm. Mình không làm như họ được. Mình chỉ có 3,2 triệu ha đất trồng lúa, vậy nên phải trồng nhiều vụ.

Kỹ sư Hồ Quang Cua đã tốn kém tiền bạc, tâm trí để lai tạo tìm ra được giống lúa ngắn ngày, thơm, đó chính là ST24, ST25 và đã được thế giới vinh danh.

Thái Lan chỉ có 2 tiêu chuẩn là gạo thơm, phải trồng dài ngày, tức là lúa mùa. Tiêu chuẩn thứ 2 là gạo cao sản mà họ gọi là gạo trắng, trồng ngắn ngày, năng suất cao. Giống của mình làm ra được nằm ở giữa 2 tiêu chuẩn này. Vừa đạt chuẩn gạo thơm của lúa mùa và tiêu chuẩn ngắn ngày, năng suất cao. Do đó, mình lập ra được một trật tự mới, loại gạo thứ 3 trên thế giới là vừa ngắn ngày, vừa thơm, được thế giới rất ưa chuộng, có khả năng cạnh tranh cả về lượng và chất với gạo Thái Lan.

Giáo sư dự báo về giá gạo năm 2024 thế nào và có lời khuyên gì cho người nông dân?

- Với tình hình biến đổi khí hậu hiện nay, giá gạo xuất khẩu của Việt Nam trong năm 2024 có thể hơn mức 700 USD/tấn. Do đó, nếu năm 2024, nguồn cung lúa gạo vẫn ít hơn so với nhu cầu thì Việt Nam có thể nâng lên canh tác 4 vụ 1 năm với nhiều loại gạo chất lượng cao, tận dụng được cơ hội xuất khẩu. Hiện nhiều nông dân đang rất phấn khởi khi xuống giống các vụ mùa mới, họ đặt nhiều hy vọng vụ mùa tới.

Một năm chỉ có 12 tháng, nếu chúng ta sản xuất 4 vụ lúa thì có khả thi không thưa Giáo sư?

- Tôi nghĩ chúng ta sẽ không sạ lúa nữa mà chuyển sang cấy lúa. Nếu mà cấy lúa thì một năm chúng ta sẽ làm được 4 vụ. Khi lúa trổ thì nông dân sẽ bắt đầu làm mạ. Bây giờ chúng ta cấy bằng máy, làm mạ trong các khay để ở sân vườn, không tốn đất. Như thế, khi vừa thu hoạch lúa thì mình sẽ chuẩn bị đất ngay để cấy và sẽ làm ra được 4 vụ lúa. Điều đó hoàn toàn khả thi.

Trân trọng cảm ơn Giáo sư!