Sau 10 ngày xét xử và nghị án, sáng 22/4 Tòa án nhân dân TP Hà Nội tuyên phạt Nguyễn Thiện Toàn, cựu Tổng giám đốc Tổng công ty Chè Việt Nam (Vinatea) 12 năm tù.
Cụ thể, với tội danh “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí”, Tòa án nhân dân TP Hà Nội tuyên phạt bị cáo Nguyễn Thiện Toàn (cựu Tổng Giám đốc Tổng Công ty Chè Việt Nam) 12 năm tù; bị cáo Đặng Ngọc Cầm, Nguyễn Quốc Khánh (đều là cựu thành viên Hội đồng thành viên Tổng Công ty Chè Việt Nam) cùng bị tuyên phạt mức án 3 năm 6 tháng tù.
Bị cáo Vũ Ngọc Tự (cựu Chủ tịch Hội đồng thành viên) bị tuyên phạt 7 năm tù; bị cáo Trần Thị Hoa (cựu thành viên Hội đồng thành viên) lĩnh 4 năm tù; bị cáo Đặng Văn Tới (cựu Kế toán trưởng) 8 năm 6 tháng tù; bị cáo Bành Thương Trí (cựu Giám đốc Chi nhánh Tổng Công ty Chè Việt Nam tại TP HCM, bị cáo cựu Giám đốc Công ty Chè Sài Gòn) bị tuyên phạt 7 năm tù.
Ngoài ra, bị cáo Trần Hồng Điệp, cựu Kiểm soát viên Vinatea, bị phạt 3 năm tù về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Về dân sự, tòa xác định các bị cáo có vi phạm khi quản lý 3 khu đất tại Hà Nội, TP HCM và Hải Phòng gây thiệt hại tổng cộng 38 tỷ đồng. Vì vậy, Hội đồng xét xử kiến nghị chính quyền 3 thành phố nơi có đất thu hồi các khu đất xảy ra sai phạm để giải quyết theo quy định của pháp luật.
Với các tranh chấp về góp vốn, chuyển nhượng cổ phần giữa các công ty có giao dịch với Vinatea trong giai đoạn sai phạm, Hội đồng xét xử dành quyền khởi kiện cho họ trong vụ án dân sự khác.
Tòa án còn xác định nhà nước bị thiệt hại khác như đất bị bỏ hoang, chi phí khắc phục, thẩm định tài sản... nên tuyên tịch thu, sung công quỹ số tiền các bị cáo đã nộp khắc phục.
Tòa án đánh giá hành vi của các bị cáo đặc biệt nghiêm trọng, sai phạm trên có tính hệ thống, lặp đi lặp lại gây thiệt hại đặc biệt lớn cho nhà nước. Các bị cáo là thành viên Hội đồng thành viên, đại diện vốn nhà nước tại doanh nghiệp có vốn nhà nước nhưng không tuân thủ đúng pháp luật trong xác định giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa.
Hồ sơ vụ án thể hiện, Vinatea vốn là doanh nghiệp Nhà nước thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn. Năm 2015, doanh nghiệp này cổ phần hóa và 3 sai phạm trong vụ án xảy ra tại thời điểm này hoặc trước đó.
Tại nhà đất 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa (rộng hơn 446m2), cáo trạng thể hiện vốn được TP HCM cho Công ty Chè Sài Gòn thuộc Vinatea thuê thời hạn hằng năm.
Ngày 16/6/2015, Thủ tướng Chính phủ có quyết định cổ phần hóa Vinatea, nêu rõ không tính khu đất vào giá trị doanh nghiệp khi cổ phần hóa; để Công ty Chè Sài Gòn sử dụng.
Tuy nhiên, bị cáo Nguyễn Thiện Toàn và đồng phạm thống nhất chuyển quyền sử dụng đất trong tương lai từ Công ty Chè Sài Gòn cho Công ty Sản xuất và kinh doanh GB-Tea Việt Nam (GB-TEA).
Đồng thời, Nguyễn Thiện Toàn vay 28 tỷ đồng Công ty GB TEA để nộp tiền thuê đất 50 năm trả tiền một lần và cam kết chuyển quyền sử dụng đất tại số 225 cho GB TEA. Hai bên sau đó đối trừ công nợ và Công ty GB-TEA được đứng tên trên Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất tại số 225 Nam Kỳ Khởi Nghĩa.
Cơ quan tố tụng xác định, những việc làm trên thực hiện sau thời điểm Thủ tướng Chính phủ phê duyệt giá trị doanh nghiệp; Vinatea đang trong thời gian cổ phần hóa, Khu đất này có giá hơn 44,1 tỷ đồng nên việc Vinatea “chuyển nhượng” cho Công ty GB-TEA với giá 28 tỷ đồng đã gây thiệt hại cho Nhà nước 16,1 tỷ đồng.
Các bị cáo trong vụ chịu cáo buộc vi phạm quy định khi với khu đất 1.500 m2 tại Trần Khát Chân, Hà Nội. Ban đầu, Vinatea được chính quyền cho thuê nơi này thời hạn 30 năm.
Năm 1994, Vinatea ký hợp đồng liên doanh với Công ty Mulpa Haute Counture SDN.BHD của Malaysia để xây Hotel Indochine Hà Nội tại khu đất nói trên với vốn pháp định 4,667 triệu USD.
Trong đó, Vinatea góp 1,4 triệu USD, tương đương 30% vốn pháp định, bằng quyền sử dụng đất còn Mulpa Haute Counture góp 70% vốn còn lại, tương đương 3,267 triệu USD để chi phí tư vấn thiết kế, xây dựng ban đầu và trang trí nội thất.
Tuy nhiên, do khó khăn khi xây dựng khách sạn, các bị cáo chuyển nhượng quyền đầu tư khách sạn trên cho Công ty Sông Châu với giá 10 tỷ đồng không qua đấu giá, trái pháp luật.
Giám định thể hiện, giá trị khu đất 1.500m2 Trần Khát Chân là 31,5 tỷ đồng nên hành vi của các bị cáo gây thiệt hại 21,5 tỷ đồng (trừ 10 tỷ đồng của Công ty Sông Châu).
Với khu đất 11.635 m2 đường Chè Hương, các bị cáo trong vụ án có hành vi mang đi góp vốn rồi lại chuyển nhượng vốn góp với giá rẻ, gây thiệt hại hơn 711 triệu đồng.