Đánh thuế căn nhà thứ 2: Nguy cơ chao đảo thị trường

Thị trường bất động sản đang lệch pha theo hướng dư căn hộ cao cấp, hạng sang. Ảnh: S.Xanh.

Thị trường ảnh hưởng

Việc Bộ Tài chính mới ra thông báo, dự kiến sẽ thực hiện đánh thuế tài sản và căn nhà thứ hai được nằm trong tầm ngắm. Dự định này nhận được nhiều ý kiến đóng góp với mong muốn nghiên cứu cách làm, lộ trình thực hiện.

Đại diện một doanh nghiệp nghiên cứu thị trường bất động sản cho hay, nếu áp dụng đánh thuế căn nhà thứ hai Việt Nam cần học hỏi cách làm của các nước.

Đơn cử, Singapore là nước có nhiều điểm tương đồng với Việt Nam. Khi mua bất động sản, người mua sẽ phải trả 3%. Tuy nhiên khi mua từ bất động sản thứ hai trở đi có một chút khác biệt là người Singapore sẽ phải trả thuế thêm 7%. Do đó, người mua có quốc tịch Singapore trả tổng cộng 10% cho ngôi nhà thứ hai. Vì vậy, nguồn thu từ thuế sẽ tăng lên đáng kể và phụ thuộc vào từng nhóm người mua.

Ông Nguyễn Văn Đực – Phó Giám đốc Công ty địa ốc Đất Lành cho rằng, việc đánh thuế căn nhà thứ hai sẽ tác động đến tâm lý người mua nhà. Thứ nhất, người mua nhà đã phải đóng 10% thuế giá trị gia tăng khi làm hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Đối với căn hộ, chủ đầu tư đã đóng tiền sử dụng đất rồi giờ thêm tiền thuế tức là mỗi căn hộ đang chịu 15 – 20% tiền thuế. Mức này quá cao. Thứ hai, khi đó chắc chắn thị trường sẽ chững lại vì người mua nhà chờ đợi ngóng mức thuế áp dụng rồi tính toán đến lợi nhuận của kênh đầu tư này so với kênh đầu tư khác.

Thị trường bất động sản là thị trường mang tính chủ đạo của nền kinh tế vì thị trường này liên quan đến nhiều ngành như vật liệu xây dựng, trang trí nội thất, vận chuyển, … Nếu thị trường bất động sản chững lại những ngành nghề khác bị ảnh hưởng theo.

Ông Stephen Wyatt - Tổng giám đốc Công ty Nghiên cứu thị trường bất động sản JLL tại Việt Nam khẳng định: “Ở các nước, điều luật này góp phần đáng kể vào nguồn thu ngân sách của chính phủ nhưng cũng tác động đến số lượng giao dịch các bất động sản trên thị trường. Thị trường bất động sản Việt Nam đang trên đà tăng trưởng và đang rất hấp dẫn. Có rất nhiều nhà đầu tư mua bất động sản thứ hai trở lên. Kiến nghị này có thể làm giảm mức hấp dẫn trên thị trường, và sẽ ảnh hưởng đến lượng giao dịch bất động sản trên thị trường”.

Siết chặt bằng cách quản lý thông tin

Dự thảo luật về đánh thuế khi mua ngôi nhà thứ hai tại Việt Nam đang thu hút sự quan tâm trong thời gian gần đây. Tuy nhiên, việc áp dụng luật này tại Việt Nam sẽ khá là phức tạp và cần phải xem xét nhiều khía cạnh như: lộ trình ra sao, áp dụng đối với giá trị căn hộ như thế nào, tỷ lệ đánh thuế, ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý sao cho hiệu quả,…

Về tỷ lệ đánh thuế, theo ông Stephen Wyatt, có thể tham khảo theo mô hình của Singapore, bằng mức thuế cơ bản hiện hành và mức thuế tăng thêm dựa trên mức thuế hiện hành. Hoặc như Anh, sẽ đánh thuế đối với những bất động sản trên 250.000USD – 500.000USD với mức áp dụng mức thuế khác nhau. Còn đối với Việt Nam, có thể áp dụng một mức thuế ngang nhau tương tự như trường hợp thứ nhất là 3%.

Liên quan đến tỷ lệ áp thuế căn nhà thứ hai, ông Lê Hoàng Châu – Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP. HCM (HoREA) nhìn nhận: “Không thu thuế này đối với nhà ở xã hội, nhà tái định cư; nhà thương mại có giá trị dưới 1 tỷ đồng, nhà cấp 4 trở xuống. Đồng thời, không thu thuế này đối với các hộ gia đình dù có diện tích căn nhà nhưng nay mua thêm nhà thứ 2, thứ 3... nhưng tổng diện tích các căn hộ nhỏ này cũng chỉ dưới 200m2”. Chủ tịch HoREA cho rằng, trong giai đoạn đầu nên áp dụng mức thuế suất vừa phải, phù hợp với sức dân.

Song song với việc góp ý để hình thành tỷ lệ đánh thuế căn hộ thứ hai trở lên, nhà nước cần xây dựng hệ thống quản lý thông tin hiệu quả hơn tránh tình trạng lách luật khi quy định đi vào cuộc sống.

Giới chuyên gia còn cho rằng, việc đánh thuế vào người mua bất động sản ở các nước trên thế giới và cả Việt Nam sẽ có tác động tích cực lên thị trường khi có một hệ thống thuế thích hợp được áp dụng. Hơn nữa, cần có sự tham gia góp ý của chính quyền địa phương, chuyên gia kinh tế, giới kinh doanh và ý kiến của người dân thông qua các cuộc khảo sát.