Điều chỉnh chính sách rút bảo hiểm xã hội một lần

Trao đổi bàn tròn tại Chuyên đề 2: “Nâng cao năng suất lao động, đảm bảo an sinh trong bối cảnh mới” của Diễn đàn Kinh tế-xã hội Việt Nam 2023, chính sách bảo hiểm xã hội là một trong những nội dung được đưa ra để các đại biểu tham gia góp ý, và Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) sẽ được Quốc hội cho ý kiến tại Kỳ họp thứ 6 (tháng 10/2023) và dự kiến thông qua tại Kỳ họp thứ 7 (tháng 5/2024), ông Nguyễn Đức Hiển, Phó trưởng Ban Kinh tế Trung ương cho rằng, để tạo an tâm cho người lao động, chính sách bảo hiểm xã hội phải có những điều chỉnh. Thời gian qua, vấn đề gia tăng rút bảo hiểm xã hội một lần đang nhận được nhiều sự quan tâm, cho thấy cần có sự sửa đổi, bổ sung các luật có liên quan.

Thông tin thêm về chính sách bảo hiểm xã hội, Thứ trưởng Bộ Lao động-thương binh và xã hội Nguyễn Văn Hồi nói rằng “vấn đề rút bảo hiểm bảo hiểm xã hội một lần là một thực trạng rất day dứt”. Giai đoạn 2016 - 2022, số người rút bảo hiểm bảo hiểm xã hội một lần lên đến 3,5 triệu người.

Theo ông Hồi, số người rút bảo hiểm bảo hiểm xã hội một lần thường rơi vào các trường hợp đóng dưới 5 năm (70%). Nguyên nhân là do người lao động chưa nhận thức được hết vai trò của bảo hiểm xã hội trong bảo đảm an sinh xã hội trong cả cuộc đời, một phần do hoàn cảnh khó khăn của người lao động.

Để giảm thiểu tình trạng này, theo ông Hồi, ngoài việc tuyên truyền, cần có các chính sách để tăng tính hấp dẫn của bảo hiểm xã hội; các chính sách hỗ trợ tạm thời cho người lao động trong các hoàn cảnh khó khăn trước mắt.

Ông Hồi cũng cho hay, về đối tượng khi sửa đổi Luật Bảo hiểm xã hội năm 2014, Chính phủ đã đề xuất với Quốc hội bổ sung nhóm lực lượng lao động là chủ hộ gia đình, có khoảng 2 triệu chủ hộ gia đình có đăng ký kinh doanh và có đóng thuế.

Đồng thời bổ sung nhóm đối tượng quản lý hợp tác xã và cơ sở kinh doanh; bổ sung nhóm chế độ hưu trí bảo hiểm xã hội cho những người cao tuổi từ 75 tuổi trở lên. Qua đó, giúp gia tăng độ bao phủ chính sách bảo hiểm xã hội.

Có 5 nhóm chính sách lớn trong Luật Bảo hiểm xã hội (sửa đổi) trình lên Quốc hội, đáng chú ý là sửa đổi quy định mức đóng, mức hưởng bảo hiểm xã hội, quy định thu - chi Quỹ bảo hiểm xã hội; giải quyết việc trốn đóng; giải quyết việc rút bảo hiểm xã hội một lần.

Từ góc độ thẩm tra, ông Đặng Thuần Phong, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Xã hội của Quốc hội cho biết, hiện đang còn nhiều ý kiến khác nhau về nội dung rút bảo hiểm xã hội một lần trong dự thảo Luật BHXH (sửa đổi). Cơ quan soạn thảo đang lắng nghe, tiếp thu các ý kiến này. Quan điểm của Ủy ban Xã hội là bất kể chọn phương án nào nhưng phải đảm bảo an sinh xã hội lâu dài cho người lao động.

Ông Phong nhấn mạnh, phải đảm bảo chính sách bảo hiểm xã hội thực sự là giải pháp lâu dài cho người lao động. Còn việc rút bao nhiêu, một lần hay nhiều lần thì cần nghiên cứu, cân nhắc kỹ lưỡng.

Theo ông Phong, ngoài giải pháp trực tiếp là sửa luật thì có giải pháp gián tiếp là cơ chế tính dụng, chính sách bảo đảm việc làm ổn định để đáp ứng yêu cầu, giải quyết bài toán đặt cho cho việc rút bảo hiểm một lần hiện nay. Bên cạnh đó, Ủy ban Xã hội đang tích cực tham vấn ý kiến chuyên gia, nhà khoa học để có căn cứ rõ hơn về vấn đề này.