Đổi mới tư duy, gắn công tác giảm nghèo thông tin với phát triển kinh tế - xã hội

Thông tin – “cầu nối” của đồng bào

Thực hiện Nghị quyết số 1683/NQ-UBTVQH15 ngày 16/6/2025 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp xã của tỉnh Thái Nguyên, xã Chợ Mới được thành lập trên cơ sở hợp nhất thị trấn Đồng Tâm, xã Quảng Chu và xã Như Cố. Sau sắp xếp, xã có diện tích 118,98 km², dân số 13.051 người với 27 thôn, tổ dân phố. Đây là một địa bàn rộng, dân cư phân tán, chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số như Tày, Nùng, Dao, Mông, Sán Chí… sinh sống lâu đời, gắn bó với sản xuất nông - lâm nghiệp.

Ngay từ khi đi vào hoạt động (1/7/2025), Đảng bộ xã Chợ Mới đã xác định nhiệm vụ trung tâm là phát triển kinh tế - xã hội gắn với nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho nhân dân, trong đó công tác giảm nghèo về thông tin được xem là một trụ cột quan trọng để thu hẹp khoảng cách phát triển giữa miền núi và đô thị, giữa vùng dân tộc thiểu số và vùng thuận lợi.

Nhận thức rõ rằng, muốn người dân thoát nghèo bền vững thì trước hết phải “thoát nghèo về thông tin”, Đảng ủy và chính quyền xã đã tập trung chỉ đạo đẩy mạnh chuyển đổi số ở cơ sở, tăng cường tuyên truyền, phổ biến chính sách, đồng thời nâng cấp hạ tầng công nghệ thông tin, giúp người dân dễ dàng tiếp cận các nguồn tri thức mới, tiếp nhận nhanh các chính sách hỗ trợ của Nhà nước.

Công tác thông tin, tuyên truyền trên hệ thống loa truyền thanh được quan tâm đầu tư, nhiều trạm truyền thanh không dây được nâng cấp, đảm bảo hơn 70% số hộ dân được nghe thông tin thường xuyên từ cơ sở. Bên cạnh đó, tỷ lệ hộ dân xem truyền hình đạt 100%, 95% người dân sử dụng điện thoại thông minh và trên 75% hộ gia đình có kết nối Internet. Đây là bước chuyển biến mạnh mẽ, minh chứng cho hiệu quả của chính sách phổ cập thông tin và công nghệ đến vùng đồng bào dân tộc thiểu số.

Song song với đầu tư hạ tầng, xã đã chú trọng nâng cao năng lực đội ngũ cán bộ tuyên truyền, phát huy vai trò của hệ thống chính trị cơ sở, đặc biệt là những người có uy tín trong cộng đồng dân cư. Hiện xã có 27 người có uy tín trong đồng bào các dân tộc, họ là cầu nối quan trọng trong việc truyền tải chủ trương, chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước, giúp bà con hiểu và thực hiện đúng. Thông qua các hội nghị, buổi đối thoại trực tiếp giữa cấp ủy, chính quyền và nhân dân, các thông tin về chương trình giảm nghèo, tín dụng chính sách, khởi nghiệp, đào tạo nghề… được truyền đạt kịp thời, dễ hiểu, gần gũi, phù hợp với từng dân tộc, từng nhóm đối tượng.

Công tác chuyển đổi số trong quản lý và cung cấp dịch vụ công cũng được xem là “chìa khóa” của giảm nghèo thông tin. 100% cán bộ, công chức xã làm việc trên môi trường mạng, xử lý văn bản điện tử; 95% thủ tục hành chính được giải quyết trực tuyến, giúp người dân tiết kiệm thời gian và chi phí. Chính quyền xã thường xuyên hướng dẫn người dân sử dụng ứng dụng VNeID, Sổ sức khỏe điện tử, Cổng dịch vụ công quốc gia, đồng thời vận động hộ kinh doanh áp dụng thanh toán không dùng tiền mặt. Nhiều hợp tác xã và hộ cá nhân còn xây dựng gian hàng điện tử, tham gia bán hàng trực tuyến, đưa nông sản địa phương ra thị trường rộng lớn hơn.

Những nỗ lực này không chỉ giúp người dân tiếp cận công nghệ hiện đại mà còn tạo tiền đề để kinh tế số nông thôn phát triển, mở ra hướng đi mới trong xóa đói giảm nghèo ở miền núi.

Công tác giáo dục và đào tạo luôn được xã coi là nền tảng cho phát triển bền vững. Toàn xã hiện có 10 trường học ở 4 cấp, với trên 2.700 học sinh, tỷ lệ huy động trẻ đến lớp đạt 100%, duy trì sĩ số đạt 99%, 4 trường đạt chuẩn quốc gia. Các trường học được đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị dạy học hiện đại; giáo viên được tập huấn, ứng dụng công nghệ thông tin trong giảng dạy, từng bước giúp học sinh vùng dân tộc có cơ hội tiếp cận tri thức và kỹ năng số. Đây cũng là yếu tố cốt lõi của công tác giảm nghèo thông tin, vì mỗi thế hệ học sinh chính là “nguồn nhân lực số” tương lai của địa phương.

Các buổi truyền thông lưu động, tọa đàm, hội thi tìm hiểu pháp luật được tổ chức thường xuyên, thu hút đông đảo người dân tham gia, góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi, hình thành “văn hóa số” trong cộng đồng.

Một điểm sáng khác là sự phát triển của kinh tế tập thể. Xã hiện có 29 hợp tác xã hoạt động, trong đó 8 sản phẩm đạt OCOP 3 sao, nhiều sản phẩm nông nghiệp đã xây dựng thương hiệu và tiêu thụ qua mạng. Chính quyền xã phối hợp với các cơ quan chức năng hướng dẫn các hợp tác xã, hộ sản xuất đăng ký mã QR, truy xuất nguồn gốc sản phẩm, mở tài khoản thương mại điện tử, quảng bá trên nền tảng số. Đây là hướng đi đúng đắn, giúp người dân chủ động hội nhập vào nền kinh tế hiện đại.

Hướng tới xã hội số toàn diện, giảm nghèo thông tin bền vững

Về công tác dân vận và phong trào “Dân vận khéo”, xã Chợ Mới là đơn vị có nhiều mô hình tiêu biểu. Trong giai đoạn 2020–2025, đã có 97 mô hình được công nhận cấp huyện, trong đó 65 tập thể và 32 cá nhân. Nhiều mô hình gắn với giảm nghèo thông tin như “Thôn không còn hộ mù chữ thông tin”, “Người dân sử dụng điện thoại thông minh trong giao dịch”, “Cán bộ thôn hướng dẫn dân truy cập dịch vụ công trực tuyến”… Những mô hình này đã tạo hiệu ứng lan tỏa, giúp người dân tiếp cận thông tin chính thống, phòng ngừa tin giả, tin sai lệch, góp phần giữ vững an ninh tư tưởng và trật tự xã hội.

Công tác giảm nghèo về thông tin đã góp phần thiết thực trong giảm nghèo đa chiều. Từ năm 2020–2025, xã đã tạo việc làm cho hơn 6.400 lao động, trong đó 78 người đi làm việc ở nước ngoài có thời hạn. Trên 1.000 đối tượng được hỗ trợ theo Nghị quyết 42/NQ-CP của Chính phủ, 175 hộ nghèo được hỗ trợ xây mới và sửa chữa nhà ở. Nhờ đó, thu nhập bình quân đầu người không ngừng tăng, đời sống người dân từng bước được cải thiện.

Đảng bộ xã Chợ Mới xác định, trong giai đoạn 2025–2030, mục tiêu trọng tâm là đưa công nghệ số đến từng hộ gia đình, xây dựng chính quyền điện tử và xã hội số ở cơ sở. Phấn đấu đến năm 2030, 95% hộ dân có Internet tốc độ cao, 100% thủ tục hành chính được giải quyết trực tuyến, 80% hộ dân thanh toán không dùng tiền mặt; tiếp tục duy trì 8 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên, phấn đấu có ít nhất 1 sản phẩm đạt 4 sao.

Để đạt mục tiêu đó, xã sẽ tăng cường đào tạo kỹ năng số cho cán bộ, đảng viên và người dân; đầu tư hạ tầng mạng, thiết bị công nghệ tại trung tâm hành chính và các điểm sinh hoạt cộng đồng; đồng thời phối hợp với doanh nghiệp viễn thông, ngân hàng, bưu điện để triển khai các dịch vụ tiện ích số ở vùng sâu, vùng xa.

Với phương châm “Không để ai bị bỏ lại phía sau trong thời đại số”, công tác giảm nghèo thông tin ở Chợ Mới không chỉ là nhiệm vụ hành chính, mà đã trở thành một phong trào toàn dân, một hành trình nâng cao dân trí, thúc đẩy sáng tạo và khơi dậy khát vọng phát triển trong mỗi người dân.