Đồng bộ nhiều giải pháp hạn chế xe xăng

Nhiều người cho biết, việc kiểm soát khí thải, hạn chế phương tiện ô nhiễm là cần thiết nhưng cần phải có thêm các giải pháp đồng bộ. Trong đó, chi phí chuyển đổi, hệ thống trạm sạc, bến bãi đậu cũng như việc phát triển phương tiện giao thông công cộng, để đa dạng lựa chọn là những giải pháp cần thiết để người dân an tâm khi từ bỏ phương tiện xe xăng.

Theo đề xuất, TPHCM sẽ giới hạn khu vực trung tâm trong một vòng cung khép kín gồm 17 tuyến đường. Bắt đầu từ năm 2026, các phương tiện kinh doanh thương mại (gồm xe gắn máy, ô tô) phải đạt tiêu chuẩn kiểm soát khí thải theo quy định, lần lượt ứng với Euro 2 và Euro 4 (tiêu chuẩn khí thải của châu Âu) mới được di chuyển vào khu vực trên. Ngược lại, các phương tiện không đạt chuẩn sẽ bị hệ thống camera giám sát ở các giao lộ giới hạn trên ghi nhận, xử phạt. Ở những năm tiếp theo, TPHCM tiếp tục mở rộng phạm vi các khu vực hạn chế đồng thời tăng tỷ lệ phương tiện xe điện với nhóm phương tiện xe tư nhân. Đây là một trong nhiều nhóm giải pháp, mà TPHCM đưa ra nhằm thực hiện mục tiêu giảm các phương tiện giao thông sử dụng xăng dầu ở khu vực trung tâm, đồng thời, tăng các phương tiện sạch sử dụng điện.

Đề án sẽ có tác động mạnh tới toàn xã hội. Trong đó, 2 nhóm chính là người dân sinh sống ở trong khu vực bị giới hạn và người dân có nhu cầu di chuyển vào khu vực trên hàng ngày. Với thời gian dự kiến áp dụng từ giữa năm 2026, nhóm các phương tiện kinh doanh như xe khách, xe taxi, xe giao hàng, xe dịch vụ (2 bánh)… sẽ là nhóm chịu áp lực đầu tiên. Các tài xế chạy xe gắn máy giao hàng cho biết đã nắm được thông tin về kế hoạch chuyển từ xe xăng sang xe điện nhưng hiện vẫn gặp khó khăn trong việc chuyển đổi vì chi phí khá lớn. Tương tự, nhiều tài xế chạy taxi xe xăng dầu cũng đối mặt với chi phí khi chuyển từ phương tiện này sang phương tiện sử dụng điện cùng phân khúc. Ngoài ra, những người dân sinh sống ở trong phạm vi giới hạn đề án cũng cho rằng, việc chuyển đổi sang phương tiện điện, nhất là ô tô cần chi phí rất lớn. Được biết, TPHCM hiện đang có một số chính sách ưu đãi cho người dân khi chuyển đổi như miễn 100% lệ phí trước bạ cho xe điện hoạt động kinh doanh, miễn 50% phí bảo trì đường bộ cho ô tô điện; miễn 50% lệ phí cấp đổi biển số xe điện; hỗ trợ 50% lãi vay hệ thống trạm sạc; hỗ trợ tiền mặt đối với hộ gia đình mua sắm xe máy mới (không quá 5 triệu đồng); hỗ trợ 10% lãi suất vay mua phương tiện trong năm đầu tiên… nhằm khuyến khích người dân chủ động chuyển đổi phương tiện.

Đánh giá về chủ trương này, ThS Trần Trọng Tín - Viện Nghiên cứu phát triển TPHCM cho rằng, việc chuyển đổi sang phương tiện thân thiện với môi trường sẽ mang tới nhiều lợi ích cho chất lượng sống của người dân. Tuy nhiên, để khuyến khích và người dân thấy được lợi ích thiết thực, thành phố cần cung cấp ưu đãi thuế hoặc trợ cấp cho việc mua xe điện, xây dựng mạng lưới trạm sạc điện tại nhiều vị trí dễ tiếp cận, kể cả ở các khu dân cư và thương mại. Ngoài ra, vị chuyên gia này còn lưu ý, việc chuyển đổi phương tiện này chưa giải quyết được bài ùn tắc, kẹt mà song song với đó, thành phố cần phát triển mạnh giao thông công cộng, hạ tầng đô thị.