Dự án Nhà máy thép tỉ đô ở Quảng Ngãi: Từ kỳ vọng đến thất vọng

Một góc Nhà máy thép Guang Lian Dung Quất

Kỳ vọng từ dự án khủng

Dự án nói trên do Công ty TNHH Guang Lian Stell - Việt Nam (Cty Guang Lian Stell-VN ) làm chủ đầu tư và chính thức được cấp Giấy chứng nhận đầu tư (GCNĐT) vào Khu Kinh tế Dung Quất (KKT Dung Quất) từ năm 2006. Ban đầu vốn đăng ký khoảng 556 triệu USD, với công suất 2 triệu tấn sản phẩm/năm, sau đó dự án điều chỉnh tăng lên 3 tỷ USD, với công suất 5 triệu tấn sản phẩm/năm, sau đó tiếp tục nâng lên 4,5 tỷ USD, với công suất lên đến 7 triệu tấn sản phẩm/năm.

Sự kỳ vọng này còn được mở rộng khi chủ đầu tư và JFE - một trong những tập đoàn thép hàng đầu của Nhật Bản đã ký thỏa thuận hợp tác để cùng triển khai dự án. Cùng với đó để tạo điều kiện cho dự án sớm triển khai, tỉnh Quảng Ngãi đã phải bỏ tiền ngân sách để giải phóng mặt bằng, giao đất sạch cho nhà đầu tư. Và tỉnh Quảng Ngãi đã bàn giao mặt bằng sạch với 337ha/504 ha đất cho nhà đầu tư này. Cùng với đó cũng đã giải phóng tiếp 39ha. Đưa tổng diện tích đất có thể sử dụng gần 370ha/504ha.

Với những thuận lợi nói trên, người dân và chính quyền địa phương kỳ vọng dự án sẽ sớm được triển khai đi vào hoạt động và đem lại những điều tốt đẹp cho cả chủ đầu tư và địa phương. Thế nhưng mọi việc không được diễn ra như ý muốn.

Thất vọng

Sau hơn 2 năm đeo đuổi, nghiên cứu, tháng 9/2014, JFE tuyên bố rút khỏi dự án này, với lý do giá thép trên thị trường thế giới giảm mạnh so với giai đoạn bắt đầu nghiên cứu và khả năng cạnh tranh với các dự án thép quy mô lớn đang triển khai trong khu vực. Còn chủ đầu tư xin giảm vốn đầu tư xuống còn 2 tỷ USD cùng với nhiều điều khoản khác.

Trước tình hình trên, ngày 3/3/2015, UBND tỉnh Quảng Ngãi đã có văn bản kiến nghị Bộ Công thương và các Bộ, Cục liên quan xem xét, có ý kiến tham gia về các nội dung kiến nghị điều chỉnh dự án của chủ đầu tư, để tỉnh thống nhất với nhà đầu tư các nguyên tắc trong việc cấp GCNĐT điều chỉnh. Trong đó yêu cầu chỉ cấp GCNĐT khi Cty Guang Lian Stell-VN xuất trình Hợp đồng tín dụng chính thức đã ký với ngân hàng và tối đa 60 ngày kể từ khi BQL KKT Dung Quất có văn bản chấp thuận về nguyên tắc các nội dung dự kiến được ghi trong GCNĐT điều chỉnh, nếu chủ đầu tư không cung cấp được Hợp đồng tín dụng chính thức, BQL KKT Dung Quất có quyền đơn phương chấm dứt, thu hồi dự án và xử lý theo quy định của pháp luật.

Theo báo cáo của chủ đầu tư, trong 9 năm qua, đơn vị này đã đầu tư các hạng mục như khối nhà ở công nhân, san lấp mặt bằng, cọc xây nhà máy sản xuất tường rào,… khoảng 73 triệu USD (đến tháng 10/2014). Thế nhưng đến nay CTy Guang Lian Steel VN đã không thể thu xếp tài chính cho dự án nói trên theo yêu cầu của UBND tỉnh Quảng Ngãi. BQL KKT Dung Quất cũng cho rằng, chủ đầu tư chưa chứng minh được nguồn tài chính đầu tư vào dự án; chưa thể hiện được tiến độ xây dựng. Nhà đầu tư nhiều lần xin điều chỉnh GCNĐT, cố tình trì hoãn, kéo dài dự án. Trong khi đó người dân ở đây rất thiếu đất sản xuất.

Mới đây nhất, ông Lê Văn Dũng – Phó BQL KKT Dung Quất xác nhận, CTy Guang Lian Steel VN vừa gửi văn bản thông báo không thể thu xếp được nguồn tài chính để tiếp tục thực hiện dự án. Trước tình hình trên, BQL KKT Dung Quất và UBND tỉnh sẽ làm việc với chủ đầu tư một số vấn đề liên quan để sớm có quyết định chấm dứt dự án.

Như vậy sau hơn 9 năm được cấp GCNĐT cho dự án Nhà máy thép Guang Lian Dung Quất thì đến nay dự án này xem như đứng bánh. Nhưng điều đáng nói, giải quyết những vấn đề liên quan đến dự án này không đơn giản chút nào.