ESG - Tiêu chuẩn thu hút đầu tư

Mục tiêu xuyên suốt

Tại Việt Nam, ESG đang ngày càng nhận được sự quan tâm của nhà đầu tư nước ngoài, cũng như trong nước, nhờ những tiềm năng về kinh tế, địa lý, đặc biệt là sự hỗ trợ của Chính phủ. Việt Nam được các nhà đầu tư đánh giá mang lại triển vọng kinh tế sâu rộng về năng lượng tái tạo, nông nghiệp bền vững, quản lý chất thải và du lịch sinh thái.

TS Mạc Quốc Anh - Viện trưởng Viện Kinh tế và Phát triển DN - Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội DN nhỏ và vừa Hà Nội cho biết: ESG trong cộng đồng DN với 4 điểm sáng đang hình thành. Đó là tín dụng xanh đang tăng trưởng 22% so với cùng kỳ năm trước. Và nguồn vốn quốc tế vào ESG, tiêu biểu như khoản cam kết 210 triệu USD từ IFC, cũng đang tạo động lực mới. Rồi đến khung pháp lý đã rõ nét hơn nhờ các thông tư, hướng dẫn từ Ngân hàng Nhà nước. Và sau nữa, nhận thức của DN về ESG đang được cải thiện, nhất là trong tiếp cận các thị trường như FDI.

Nhưng ông Mạc Quốc Anh cũng chỉ ra nhiều nút thắt lớn, như mới chỉ có 4,5% tín dụng xanh được giải ngân. Bằng chứng là Hiệp hội DN nhỏ và vừa Hà Nội gặp khó khi tiếp cận các gói tín dụng này vì thiếu tài sản thế chấp, lãi suất chưa ưu đãi và tiêu chuẩn ESG còn xa lạ. Có đến 60% DN nhỏ không biết đăng ký nhận hỗ trợ ở đâu. Thậm chí, nhiều DN không biết ESG là gì và càng khó giữ chân nhân sự có chuyên môn về lĩnh vực này.

Đồng quan điểm, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Nguyễn Thị Hà chia sẻ, thực tiễn cho thấy, cần có những giải pháp thiết thực, phù hợp với điều kiện và năng lực đặc thù của từng loại hình DN. Đặc biệt, các DN vừa và nhỏ, có thể tiếp cận và triển khai ESG một cách hiệu quả. Bên cạnh đó là bài toán về nguồn nhân lực. Làm thế nào để xây dựng một lực lượng lao động bền vững, có đủ kỹ năng và kiến thức để đáp ứng yêu cầu của nền kinh tế xanh và kinh tế tuần hoàn…

Theo Thứ trưởng Nguyễn Thị Hà, Chính phủ Việt Nam luôn coi phát triển bền vững là mục tiêu xuyên suốt trong quá trình phát triển kinh tế - xã hội và đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách để khuyến khích DN thực hiện ESG, bảo vệ môi trường, đảm bảo an sinh xã hội và nâng cao năng lực quản trị. DN nào thực hiện tốt các tiêu chuẩn ESG sẽ có lợi thế cạnh tranh, thu hút đầu tư và tạo dựng được uy tín bền vững.

Yếu tố then chốt

Bà Phạm Minh Hương - Giám đốc Dịch vụ Phát triển bền vững Deloitte Việt Nam cho biết, hiện nay, DN khó khăn khi tiếp cận tài chính xanh bởi có quá nhiều khung tiêu chuẩn, quy định. Do đó, DN phải nhận thức rõ những tác động từ từng hoạt động kinh doanh của mình để kịp thời đưa ra các giải pháp phù hợp.

Chia sẻ ở góc độ DN, ông Nguyễn Tiến Huy - Giám đốc Văn phòng DN vì sự phát triển bền vững, Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) nhận định, để cân bằng hiệu quả giữa tăng trưởng kinh tế và phát triển bền vững trong bối cảnh áp lực ESG và chuyển đổi xanh ngày càng gia tăng, Việt Nam cần ưu tiên một số giải pháp chiến lược mang tính hệ thống.

Trước tiên, cần định hình lại mô hình tăng trưởng theo hướng chất lượng, sáng tạo và bền vững thay vì chỉ dựa vào khai thác tài nguyên, lao động giá rẻ và xuất khẩu gia công. Trong đó, các ngành kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, nông nghiệp công nghệ cao và công nghiệp sạch cần được xác định là động lực trọng tâm.

Cùng với đó, Việt Nam cần xây dựng khung chính sách ESG quốc gia đồng bộ, tạo nền tảng cho DN thực hiện, báo cáo và được hỗ trợ theo lộ trình cụ thể. Một giải pháp quan trọng nữa là phát triển nguồn nhân lực xanh, thông qua đào tạo lại, nâng cao kỹ năng cho lao động hiện có và tích hợp nội dung phát triển bền vững vào giáo dục. Với những giải pháp đồng bộ, Việt Nam có thể vừa duy trì đà tăng trưởng kinh tế, vừa chuyển dịch sang một mô hình phát triển thực sự bền vững và có khả năng thích ứng cao trong tương lai.