Giá vàng tăng kỷ lục tạo ra bộ quy tắc mới cho nhà đầu tư
Các nhà đầu tư đang thử nghiệm những quan điểm đã được khẳng định về vàng, khi cổ phiếu tăng giá mạnh mẽ nhờ AI và Bitcoin buộc chúng ta phải xem xét lại những yếu tố chi phối một trong những loại tài sản lâu đời nhất thế giới này.
Chuyến đi kèm bất thường của vàng và cổ phiếu
Vàng đã vượt mốc 4.000 USD/ounce lần đầu tiên trong tuần này và với mức tăng 53% trong năm 2025, đang hướng tới năm tốt nhất kể từ năm 1979, vượt qua mức tăng 30% của Bitcoin và mức tăng 15% của S&P 500 cùng hàng loạt các ông lớn công nghệ.
Thông thường, kim loại này tăng giá mạnh khi các nhà đầu tư lo lắng về lạm phát, suy thoái kinh tế hoặc bất ổn thị trường tiềm ẩn. Ngược lại, khi khẩu vị rủi ro của nhà đầu tư được cải thiện, nó có xu hướng tụt hậu so với các lựa chọn thay thế sáng giá hơn, không cần thêm tiền mặt để lưu trữ hoặc bảo hiểm.
Động lực đó đã diễn ra vào năm 1980, khi vàng tăng vọt khi lạm phát tại Mỹ đạt đỉnh trên 13% và làm sụp đổ nền kinh tế và thị trường chứng khoán, và vào đầu năm 2008, khi cuộc khủng hoảng tài chính toàn cầu đã xóa sổ 32% cổ phiếu Phố Wall trong 6 tháng.
Nhưng vàng hiện đang tăng vọt cùng với cổ phiếu và bitcoin, khi các nhà đầu tư đặt cược mạnh vào việc cắt giảm lãi suất của Mỹ và mối lo ngại ngày càng tăng về vai trò của đồng USD như một đồng tiền dự trữ hàng đầu thế giới.
"Khi có sự thay đổi mô hình trong cách thức vận hành của hệ thống kinh tế hiện tại, từ những kinh nghiệm trong lịch sử, chúng tôi nhận thấy mọi người luôn chuyển sang vàng. Đây được coi là một biện pháp phòng ngừa mất giá tối ưu", ông Arun Sai, chiến lược gia cấp cao của Pictet, cho biết.
Các biến động chính trị đang lan rộng, các vấn đề ngân sách của Pháp và những lo ngại về tính độc lập của các ngân hàng trung ương đang khiến các nhà đầu tư lo ngại, trong khi xung đột ở Ukraine vẫn tiếp diễn và những dấu hiệu đầu tiên của một thỏa thuận hòa bình ở Gaza đang xuất hiện.
Sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo đang thúc đẩy Phố Wall, làm dấy lên lo ngại về bong bóng, trong khi các kế hoạch chi tiêu lớn của Tổng thống Mỹ Donald Trump, cùng với thuế quan và các cuộc tấn công vào Fed đã làm suy yếu trái phiếu kho bạc và đồng USD, vốn đã giảm 10% so với các loại tiền tệ chính khác trong năm nay.
Giám đốc điều hành của JPMorgan Chase, ông Jamie Dimon cho rằng, có nguy cơ cao về một đợt điều chỉnh đáng kể của thị trường chứng khoán Mỹ trong vòng 6 tháng đến 2 năm tới.
Thuế quan càng làm dấy lên lo ngại về lạm phát, một yếu tố tăng giá khác đối với vàng. "Cảm giác như chúng ta đang ở điểm uốn của lạm phát", ông Michael Metcalfe, người đứng đầu chiến lược vĩ mô tại State Street, cho biết.
Lo lắng về sự độc lập của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) và lạm phát có thể là hai mặt của cùng một câu chuyện đối với vàng, bởi vì quan niệm rằng ngân hàng trung ương có ảnh hưởng nhất thế giới có thể đứng ngoài cuộc khi lạm phát do thuế quan gia tăng.
Lạm phát trong nhóm các quốc gia giàu nhất G7 đạt trung bình 2,4% trong tháng 9, so với mức 1,7% của 12 tháng trước và hầu hết các ngân hàng trung ương của họ đều đang cắt giảm lãi suất hoặc giữ nguyên lãi suất.
Hưởng lợi tăng giá theo cổ phiếu
Thị trường lao động Mỹ đang chậm lại, nhưng các chỉ số kinh tế khác vẫn vững vàng, trong khi dự báo lạm phát đang tăng lên. Các nhà giao dịch dự đoán việc cắt giảm lãi suất của Mỹ sẽ kéo dài đến năm 2026, hỗ trợ cho cổ phiếu và vàng.
Bà Rhona O’Connell, Trưởng bộ phận phân tích thị trường, EMEA và Châu Á tại StoneX, cho biết, "biên giới hiệu quả" phần nào giải thích tại sao vàng tăng giá cùng với cổ phiếu. Điểm lý tưởng là nơi mà nhà quản lý danh mục đầu tư tạo ra lợi nhuận cao nhất với mức độ rủi ro mà họ có thể chấp nhận. Theo bà O’Connell, vàng thường biến động ngược chiều với cổ phiếu, khiến nó trở thành một công cụ giảm thiểu rủi ro tốt.
Khi giá vàng tăng, các nhà quản lý có thể bổ sung một phần vào danh mục nắm giữ của mình để bù đắp rủi ro cổ phiếu giảm giá, đồng thời thu về lợi nhuận bổ sung. "Khi cổ phiếu tăng mạnh như hiện nay, một phần giá trị gia tăng trên thị trường chứng khoán sẽ lan tỏa sang các khoản tích luỹ khác như vàng", bà O'Connell nói thêm.
Trong khi đó, ông Gerry Fowler, Giám đốc chiến lược cổ phiếu tại UBS, nhận định nhu cầu bán lẻ tăng lên là một yếu tố tác động đến giá vàng. "Mỗi khi ai đó rót thêm tiền vào quỹ ETF vàng, quỹ ETF này lại phải mua vàng vật chất", ông Fowler nói đồng thời cho biết thêm rằng, đây không phải là phân khúc duy nhất trên thị trường mà ông gọi là "hành vi bong bóng" và "sự nhiệt tình của nhà đầu tư bán lẻ" đang xuất hiện.
Nỗi lo ngại ngày càng tăng về khả năng sụp đổ của thị trường chứng khoán do AI gây ra, việc Ngân hàng Anh và Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) lên tiếng bày tỏ lo ngại, đồng nghĩa với việc vàng cũng đang đóng vai trò như một phương tiện phòng ngừa rủi ro.
"Mọi người đều lạc quan về AI cũng như về vàng. Nhưng nếu có một cuộc suy thoái sâu sắc và sự sụp đổ của AI, bạn có thể thấy vàng sẽ tăng thêm một bậc", ông Trevor Greetham, Giám đốc bộ phận đa tài sản tại Royal London Asset Management, cho biết.
Sự tăng giá của vàng chủ yếu là do niềm tin vào đồng USD suy yếu. Các ngân hàng trung ương là những người mua vàng nhiệt thành, hiện nắm giữ khoảng 1/4 dự trữ của họ dưới dạng vàng thỏi, một cách để chuyển hướng khỏi đồng USD.
Giám đốc Thông tin (CIO) của Nutshell Asset Management, ông Mark Ellis dự đoán xu hướng này sẽ tiếp tục, khi thuế quan của Mỹ thúc đẩy các nhà xuất khẩu tìm kiếm thị trường mới, qua đó giảm sự phụ thuộc vào đồng USD.
