Giảm thiểu tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống - Lực lượng nòng cốt ở cơ sở

Đồng bào dân tộc thiểu số (DTTS) tỉnh Bình Định có 3 dân tộc chủ yếu: Bana, Chăm, H'rê, sinh sống ở các huyện An Lão, Vĩnh Thạnh, Vân Canh, Hoài Ân… Những năm gần đây, công tác phòng, chống tảo hôn có nhiều chuyển biến tích cực.

Năm 2022, theo thống kê của Ban Dân tộc tỉnh Bình Định, toàn tỉnh có 37 trường hợp tảo hôn. 6 tháng đầu năm 2023, có 17 trường hợp. Những con số này cho thấy tình trạng tảo hôn ở Bình Định đang từng bước được ngăn chặn, đẩy lùi.

Ngoài hoạt động của Ban Dân tộc tỉnh, Sở Y tế, Trung tâm Dân số kế hoạch hóa gia đình, Hội Liên hiệp Phụ nữ… còn có vai trò tích cực của Đoàn Thanh niên. Cán bộ Đoàn Thanh niên phối hợp với các ngành, đoàn thể tổ chức các buổi truyền thông về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; tham gia xây dựng các mô hình, câu lạc bộ phòng, chống tảo hôn; nhiều đoàn viên thanh niên trực tiếp xuống cơ sở phát tờ rơi, vận động bà con thực hiện đúng quy định pháp luật về hôn nhân, gia đình…

Huyện Tây Sơn là một trong những địa bàn thực hiện tốt công tác vận động người dân chấp hành pháp luật về hôn nhân và gia đình. Mới đây, Huyện đoàn Tây Sơn phối hợp với Phòng Tư pháp huyện tổ chức Hội nghị truyền thông “Thanh niên với kiến thức pháp luật hôn nhân và gia đình” tại xã Vĩnh An. Tại hội nghị, báo cáo viên đã phổ biến kiến thức về các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước đến đồng bào DTTS, giúp nâng cao ý thức về tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống; ngăn chặn việc tảo hôn, hôn nhân cận huyết thống trong cộng đồng dân cư.

Hội Liên hiệp Thanh niên huyện Sơn Tây cũng đã công bố Quyết định thành lập Câu lạc bộ “Thanh niên xây dựng hôn nhân tiến bộ” xã Vĩnh An. Câu lạc bộ gồm 17 hội viên với mục đích tuyên truyền, giáo dục đạo đức, văn hóa truyền thống dân tộc, truyền thống gia đình, dòng họ, văn hóa ứng xử giữa các thành viên trong gia đình và xã hội, ngăn chặn tảo hôn để xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng hạnh phúc.

Còn tại huyện vùng cao An Lão, địa bàn có đông đồng bào DTTS sinh sống, hầu như năm nào huyện cũng phát sinh hàng chục trường hợp tảo hôn nhưng đến năm 2022, toàn huyện không xảy ra tảo hôn. Để đạt được kết quả này, Huyện đoàn An Lão đã tích cực phối hợp với các cấp ủy, chính quyền, hội, đoàn thể, người có uy tín đẩy mạnh công tác tuyên truyền, góp phần giảm thiểu tình trạng tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống.

Theo anh Đinh Văn Nghin - Bí thư Huyện đoàn An Lão, thời gian qua, Huyện đoàn và các đơn vị, người có uy tín đã tăng cường các hoạt động truyền thông về phòng, chống tảo hôn tại các thôn, làng; chú trọng thay đổi suy nghĩ, hành vi của phụ huynh và thanh niên, vị thành niên về kết hôn. Chỉ đạo các Đoàn xã, thị trấn và Đoàn trường THCS, THPT tổ chức các diễn đàn truyền thông, phiên tòa giả định, hoạt động ngoại khóa, sân khấu hóa về phòng, chống tảo hôn cho đoàn viên thanh niên, học sinh.

Ngoài ra, thông qua các buổi sinh hoạt chi đoàn, các cơ sở Đoàn cũng phối hợp với chính quyền tuyên truyền lồng ghép các kiến thức về hôn nhân, gia đình, sức khỏe sinh sản để đoàn viên thanh niên nắm bắt và thực hiện. Bên cạnh đó, ban chấp hành Đoàn xã, thị trấn còn đến tận nhà thanh niên để tuyên truyền, vận động. Nhờ đó, nhiều trường hợp có ý định tảo hôn đã được ngăn chặn kịp thời.

Những hình thức chính được Đoàn Thanh niên tỉnh Bình Định triển khai, phối hợp triển khai là tổ chức các buổi truyền thông trực tiếp tại cơ sở, xây dựng các mô hình hôn nhân tiến bộ. Ngoài mô hình “Thanh niên xây dựng hôn nhân tiến bộ”, Đoàn Thanh niên các cấp phối hợp với các Trường Phổ thông Dân tộc trên địa bàn xây dựng mô hình “Thanh niên nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” tại trường. Điển hình như Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Vân Canh đã triển khai mô hình “Thanh niên nói không với tảo hôn và hôn nhân cận huyết thống” trên cơ sở phối hợp giữa Ban Dân tộc tỉnh, Phòng Giáo dục và Đào tạo huyện, Đoàn Thanh niên huyện Vân Canh và Ban Giám hiệu, học sinh của trường…

Với sự vào cuộc đồng bộ của các cấp, các ngành, trong đó có vai trò xung kích của đoàn viên thanh niên, tỉnh Bình Định đang dần đẩy lùi và hướng tới việc “thanh toán” tảo hôn trong những năm tới.