Gỡ khó cho doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa

Theo Bộ Tài chính, để hoàn thiện thể chế, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cũng như thúc đẩy tăng trưởng kinh tế theo các chủ trương của Đảng, Nhà nước, đáp ứng nội dung được sửa đổi, bổ sung của Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu, cần thiết phải sửa đổi, bổ sung Nghị định số 134/2016/NĐ-CP để bảo đảm tính khả thi và hiệu lực thực thi của Luật. Luật Thuế xuất khẩu, thuế nhập khẩu chỉ quy định các nguyên tắc chung, chưa cụ thể hóa các điều kiện, trình tự, thủ tục miễn thuế. Việc ban hành nghị định là cần thiết để cụ thể hóa điều khoản luật, làm căn cứ pháp lý rõ ràng cho cơ quan hải quan và doanh nghiệp khi thực hiện.

Mục đích ban hành văn bản nhằm bảo đảm đồng bộ với pháp luật về khoa học công nghệ (KHCN) và đổi mới sáng tạo, pháp luật về công nghiệp công nghệ số; kịp thời hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp nhập khẩu hàng hóa để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số trong việc xác định điều kiện, trình tự, thủ tục miễn thuế; tạo thuận lợi thương mại hàng hóa, phòng chống gian lận trong phân loại.

Cụ thể, dự thảo đề xuất quy định miễn thuế hàng hóa nhập khẩu để phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ số. Bao gồm hàng hóa nhập khẩu để phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ số được miễn thuế nhập khẩu theo quy định.

Cùng với đó, Bộ Khoa học và Công nghệ cũng ban hành Danh mục hoặc tiêu chí để xác định, gồm: Hàng hóa trong nước chưa sản xuất được phục vụ trực tiếp cho hoạt động sản xuất sản phẩm công nghệ số; Máy móc, thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho KHCN, đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ số; Nguyên liệu, vật tư, linh kiện nhập khẩu để sản xuất, nghiên cứu của tổ chức khoa học và công nghệ, doanh nghiệp khoa học và công nghệ, trung tâm đổi mới sáng tạo; Tài liệu, sách báo khoa học chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho KHCN, đổi mới sáng tạo, công nghiệp công nghệ số.

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng, nếu căn cứ rào cản “trong nước không sản xuất” mới miễn thuế nhập khẩu sẽ vô hình trung không thúc đẩy được khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Với doanh nghiệp sản xuất trong nước có liên quan tới mặt hàng thuộc lĩnh vực mở rộng miễn thuế nhập khẩu thì có thể nghiên cứu chính sách hỗ trợ khác.

Đồng quan điểm, Phó Chủ nhiệm thường trực Ủy ban Kinh tế và Tài chính của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng việc sửa đổi theo hướng mở rộng diện được miễn thuế là cần thiết. Việc này nhằm thể hiện các chính sách ưu đãi vượt trội đối với khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Tuy nhiên, cần cân nhắc kỹ việc cho phép miễn thuế đối với tất cả các hàng hóa nhập khẩu, kể cả loại trong nước đã sản xuất được vì ảnh hưởng tới chính sách khuyến khích sử dụng hàng trong nước, làm giảm tính cạnh tranh của các sản phẩm trong nước so với các sản phẩm nhập khẩu.

Nhiều ý kiến cho rằng, cần làm rõ về khả năng quản lý theo mục đích sử dụng, quy định rõ danh mục máy móc thiết bị, phụ tùng, vật tư chuyên dùng sử dụng trực tiếp cho khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số. Trong trường hợp khó có thể quản lý theo mục đích sử dụng, có thể cân nhắc theo cách quy định hiện hành là máy móc thiết bị phụ tùng vật tư chuyên dùng này là những sản phẩm trong nước chưa sản xuất được để thuận lợi cho việc xác định đối tượng được miễn thuế.