Hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”

Trên là nhấn mạnh của Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường (NNMT) Lê Công Thành tại Diễn đàn “Năng lượng xanh – Thành phố sạch” do Bộ NNMT tổ chức ngày 7/11.

Phát triển xanh, xu hướng tất yếu

Theo Thứ trưởng Lê Công Thành, trong bối cảnh toàn cầu đang đối mặt với biến đổi khí hậu, ô nhiễm môi trường và suy giảm tài nguyên, việc lựa chọn con đường phát triển xanh, chuyển dịch năng lượng sạch là xu thế tất yếu và là trách nhiệm chung của các quốc gia.

Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của vấn đề này, Việt Nam đã ban hành nhiều chủ trương, chính sách lớn, tiêu biểu như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020; các Chiến lược, Quy hoạch, Kế hoạch bảo vệ, quản lý chất lượng môi trường quốc gia đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu hướng tới mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, các kế hoạch hành động quốc gia về giảm phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ô-dôn và thích ứng với biến đổi khí hậu... Những văn bản này đã thể hiện quyết tâm chính trị mạnh mẽ của Việt Nam trong việc kiểm soát ô nhiễm, bảo vệ môi trường sống và thúc đẩy phát triển năng lượng xanh, là nền tảng để hướng tới một nền kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế các-bon thấp.

“Chủ đề của Diễn đàn “Năng lượng xanh - Thành phố sạch” mang một ý nghĩa hết sức thời sự và thiết thực. Đây không chỉ là chủ đề mang tính kỹ thuật hay khoa học công nghệ, mà còn là vấn đề mang tính chiến lược, gắn liền với mô hình phát triển bền vững của đất nước trong giai đoạn mới”, Thứ trưởng Lê Công Thành khẳng định.

Cũng theo Thứ trưởng Lê Công Thành, phát triển năng lượng xanh chính là chìa khóa để thực hiện của mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính, bảo đảm an ninh năng lượng, góp phần quan trọng vào quá trình chuyển đổi năng lượng của Việt Nam đi nhanh hơn, xa hơn và bền vững hơn. Việc sử dụng năng lượng sạch, nhiên liệu sạch và giao thông xanh không còn là xu hướng tương lai, mà là nhiệm vụ của hiện tại. 

Tại các đô thị lớn như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, Hải Phòng, Đà Nẵng…, việc kiểm soát khí thải giao thông, phát triển hạ tầng năng lượng sạch, và thúc đẩy các tiêu chuẩn kỹ thuật về môi trường trong quy hoạch đô thị là những trụ cột quan trọng để hiện thực hóa mục tiêu “thành phố sạch”.

Tăng cường ứng dụng công nghệ xanh trong giao thông

Tại Diễn đàn, các đại biểu đã thảo luận nhiều nội dung thiết thực như: Phát triển hệ sinh thái năng lượng sạch; khuyến khích sử dụng nhiên liệu đạt chuẩn; tăng cường ứng dụng công nghệ xanh trong giao thông, xây dựng và quản lý đô thị; cũng như đề xuất các cơ chế chính sách nhằm thúc đẩy chuyển đổi năng lượng xanh, góp phần thực hiện cam kết Net Zero 2050 của Việt Nam. Các đại biểu cùng thống nhất các cam kết hành động: Nhà nước tiếp tục hoàn thiện chính sách, quy chuẩn khí thải và hỗ trợ chuyển đổi năng lượng sạch; Doanh nghiệp đẩy mạnh đầu tư công nghệ xanh, sử dụng năng lượng hiệu quả; Các tổ chức, hiệp hội lan tỏa kết nối giữa chính sách, doanh nghiệp và cộng đồng; Báo chí tiên phong trong truyền thông, nâng cao nhận thức xã hội, khơi dậy tinh thần hành động vì tương lai xanh.

Đề xuất các giải pháp thúc đẩy phát triển giao thông xanh ở đô thị, ông Lê Văn Đạt, Phó Giám đốc Học viện Chiến lược, Bồi dưỡng cán bộ xây dựng (Bộ Xây dựng), cho rằng cần đồng bộ nhiều nhóm giải pháp về cơ chế đầu tư, tài chính, kiểm soát phương tiện cá nhân và hỗ trợ người dân.

Về cơ chế đầu tư, ông Đạt cho rằng, cần áp dụng linh hoạt mô hình PPP (BOT, BOO, BLT, hợp đồng dịch vụ) trong xây dựng và vận hành hệ thống đường sắt đô thị, xe buýt, đồng thời ban hành chính sách ưu đãi đầu tư phát triển tuyến buýt đường thủy sử dụng năng lượng xanh. Nhà nước cần có cơ chế chia sẻ rủi ro doanh thu từ bán vé với doanh nghiệp vận hành, phù hợp với điều kiện từng địa phương.

Đáng chú ý, trạm sạc điện cho xe buýt nên được xem là một phần của kết cấu hạ tầng giao thông, cho phép xây dựng tại các điểm đầu - cuối tuyến. Cùng với đó, cần xây dựng cơ chế đấu thầu, đặt hàng rõ ràng cho hoạt động đầu tư, khai thác hạ tầng trạm sạc và quy định thời gian hợp đồng phù hợp với niên hạn sử dụng phương tiện.