Hơn 10 năm trước, 58 hộ dân xóm chài Hòa Lam, xã Hưng Hòa, TP Vinh (Nghệ An) chính thức có tên trong danh sách di dời khẩn cấp nhằm đảm bảo an toàn tính mạng, tài sản mỗi khi mùa mưa lũ về. Vậy nhưng, đến nay, 13 năm đã trôi qua, hàng chục hộ dân vẫn mòn mỏi chờ tái định cư.
Dự án khẩn cấp... nhưng không gấp
Những năm 60-70 thế kỷ trước, hơn 50 hộ gia đình tại xóm chài Hòa Lam được hình thành, là nơi sinh sống của những hộ dân sống bằng nghề chài lưới nơi hạ nguồn sông Lam. Cũng bởi nằm ngoài đê Hưng Hòa, mỗi năm đến mùa mưa lũ, xóm ngập trong nước, có năm ngập đến nửa nhà. Trước thực trạng đó, cũng như nhằm đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản cho người dân, năm 2013, UBND tỉnh Nghệ An đã có Quyết định phê duyệt Dự án đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng khu tái định cư Hòa Lam, giao cho Chi cục Phát triển nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Nghệ An) làm chủ đầu tư. Dự án có tổng mức đầu tư hơn 36,6 tỷ đồng, dự kiến sau 3 năm sẽ hoàn thành. Mục đích di dời khẩn cấp 58 hộ dân xóm Hòa Lam tái định cư tại một khu đất rộng hơn 3ha nằm phía trong đê.
Vậy nhưng, đến nay dù hệ thống hạ tầng tại khu tái định cư đã cơ bản hoàn thành, nhưng người dân vẫn chưa được giao đất, dù đây là dự án di dời khẩn cấp. Trong khi đó, từ 58 hộ dân ban đầu, đến nay đã tăng lên 82 hộ, cuộc sống khó khăn, nơi ở chật chội, thậm chí có nhiều hộ có đến 3 thế hệ cùng chung sống dưới mái nhà mà hàng chục năm nay không được cơi nới, nâng cấp.
Bà Trần Thị Thái (cư dân xóm Hòa Lam) cho biết: Vào những năm 70 của thế kỷ trước, hơn 50 hộ dân xóm chúng tôi được di dời từ một nơi khác về đây. Với người dân làng chài, đây là vùng đất thuận để làm nghề. Nhưng, đó cũng là mối lo mỗi khi mùa lũ về, bởi vậy khi chính quyền về thống kê số hộ dân để di dời tái định cư, người dân rất phấn khởi. “Khi có thông tin di dời vào trong đê, bà con mừng lắm. Vậy nhưng, hơn 10 năm trôi qua, chúng tôi vẫn chờ đợi ngày được vào phía trong đê để mỗi mùa mưa về không phải thấp thỏm lo âu” - bà Thái chia sẻ.
Ông Lê Văn Bằng (62 tuổi) cư dân xóm Hòa Lam nói: Dự án hình thành khi con gái tôi chưa lấy chồng, mà nay cháu ngoại tôi đã học lớp 7 nhưng không thấy khu tái định cư đâu. Tại khu tái định cư, hoàn thành hạ tầng vào năm 2020, 3 năm rồi, có di dời được hộ dân nào đâu.
Chờ đến bao giờ?
Trả lời báo chí, ông Trần Cao Cường - Chủ tịch UBND xã Hưng Hòa cho biết: Hầu như năm nào, cuộc họp nào người dân cũng kiến nghị di dời đến khu tái định cư, nhưng sau hơn 10 năm vẫn chưa di dời được hộ dân nào.
Bà con mong muốn lên chỗ ở mới, bởi chỗ ở cũ rất chật chội, mất an toàn mỗi khi mùa mưa bão về. Đến thời điểm hiện tại, địa phương chưa nhận được thông tin về tiếp nhận dự án để chia đất cho bà con và tổ chức di dời. Tuy nhiên, UBND TP Vinh đã lập tổ công tác và giao cho các phòng, ban chuyên môn tham mưu phương án xử lý. Ông Cường nói: Xuất phát từ yêu cầu dự án và đảm bảo an toàn cho người dân xóm Hòa Lam, địa phương cũng mong muốn nếu dự án triển khai xong thì phải tổ chức cho người dân nhận đất làm nhà và đưa người dân vào ở an toàn.
Trong khi đó, ông Lê Văn Lương - Chi cục Trưởng Chi cục Phát triển nông thôn Nghệ An (là đơn vị chủ đầu tư dự án) cho rằng: Dự án có từ khi Luật Đầu tư công chưa ra đời nên không được bố trí nguồn. Bước sang giai đoạn 2020 - 2025, với nỗ lực lớn thì dự án mới được phê duyệt lại, trên cơ sở đó mới thi công và đến năm 2022 đã cơ bản hoàn thành. Ban đầu, dự án chỉ tổ chức di dời cho 58 hộ dân xóm Hòa Lam sống ngoài đê, nhưng do triển khai chậm và đến nay đã phát sinh thêm 24 hộ mới.
Cũng theo ông Lương, để đảm bảo an toàn cho tất cả các hộ dân, Ban quản lý dự án đang làm thủ tục xin đầu tư giai đoạn 2 để đảm bảo đất tái định cư cho 24 hộ mới phát sinh. Mặt khác, để cho các hộ tái định cư đi vào thuận lợi, Ban quản lý dự án đang làm thủ tục trình Cục Quản lý đường bộ II (Bộ Giao thông vận tải) để mở hộ lan (một loại lan can bảo vệ) đấu nối khu tái định cư vào QL46C (đường ven sông Lam). Ông Lương khẳng định: “Hiện Ban quản lý dự án đang trình UBND TP Vinh phê duyệt quy hoạch 1/500 giai đoạn 2, sau đó sẽ lập phương án tiền khả thi và khả thi để thi công, phấn đấu hoàn thành bàn giao ngay trong năm 2023 này”.