UBND TP Hà Nội mới đây đã ban hành kế hoạch huy động các nguồn lực xã hội đầu tư cho giáo dục. Mục tiêu là số trường tư chiếm 21% tổng số trường học và 14 - 16% số học sinh vào năm 2025.
Mục tiêu cụ thể được đặt ra như sau, với bậc mầm non, số cơ sở giáo dục tư thục phấn đấu đạt tỷ lệ 30%, tương ứng với số trẻ em theo học đạt khoảng 30%. Đối với giáo dục phổ thông, số trường học tư phấn đấu đạt 13%, với số học sinh tiểu học đạt 8%, học sinh THCS đạt 7%, và học sinh THPT đạt 40%.
Riêng khu vực điều kiện khó khăn, tỷ lệ học sinh cấp THPT học trường tư phấn đấu đạt 30%. Như vậy, theo mục tiêu này, đến năm 2025, Hà Nội sẽ có 40% số học sinh tốt nghiệp lớp 9 vào trường THPT tư thục, tăng khoảng 15% so với hiện tại.
Năm học 2024 - 2025, Hà Nội có khoảng 2,3 triệu trẻ mầm non và học sinh phổ thông, đông nhất cả nước. Điều này tạo áp lực lên hệ thống trường công lập, sĩ số lớp ở tiểu học tại 28/30 quận, huyện đều vượt quy định của Bộ Giáo dục và Đào tạo (GDĐT) (vượt 35 học sinh/lớp). Đặc biệt, kỳ thi vào lớp 10 THPT tại Hà Nội nhiều năm qua đều trong tình trạng căng thẳng, áp lực, được ví còn khó khăn hơn nhiều so với tuyển sinh đại học, cao đẳng.
Năm học 2023 - 2024, Hà Nội có khoảng 133.000 học sinh tốt nghiệp THCS, nhưng tuyển sinh năm học 2024 - 2025, các trường THPT công lập chỉ có khoảng 77.000 suất học, như vậy có khoảng hơn 50 nghìn em trong số này không có cơ hội vào học ở trường THPT công lập.
Tính đến năm học 2024 - 2025, Hà Nội có khoảng 600 trường tư thục. Trong đó, cấp THPT có khoảng 100 trường được giao chỉ tiêu tuyển sinh khoảng 30.000 học sinh lớp 10. Do đó, hệ thống trường tư cùng với các Trung tâm giáo dục thường xuyên, các trường nghề… trên địa bàn TP Hà Nội được kỳ vọng sẽ góp phần chịu tải lượng học sinh cùng với trường công. Thống kê cũng cho thấy, cuối năm học trước, riêng ở bậc học THPT, tỷ lệ học sinh trường tư đạt hơn 25%.
Trước thông tin Hà Nội tăng chỉ tiêu tuyển sinh vào lớp 10 trường tư năm 2025, nhiều phụ huynh không khỏi băn khoăn, lo lắng. Bởi so với mức thu nhập trung bình của nhiều hộ gia đình hiện nay, học phí trường tư tăng theo lộ trình sẽ là một gánh nặng. Tuy nhiên, thực tế cho thấy không phải cho đến năm học này mà ở nhiều mùa tuyển sinh trước đó, cũng chỉ có khoảng trên 60% học sinh tốt nghiệp lớp 9 tại Hà Nội có suất vào trường công lập.
Song vấn đề cũng đặt ra từ đây. Để trường tư chịu tải cùng với trường công, mọi điều kiện về tuyển sinh cần được đảm bảo; công tác tuyển sinh cũng cần minh bạch, rõ ràng và công bằng. Tránh tình trạng như ở mùa tuyển sinh năm 2023, dư luận xôn xao bởi hàng trăm phụ huynh xếp gạch, xếp hàng giành suất học lớp 10 cho con ở một số trường như: THPT Phan Huy Chú, Tạ Quang Bửu, Hoàng Cầu…
Điều khiến phụ huynh học sinh bức xúc, phản ánh trên các diễn đàn là các nhà trường đã không công bằng trong tuyển sinh. Rất nhiều phụ huynh đến trường nộp hồ sơ cho con sớm hơn giờ công bố của nhà trường, nhưng họ không còn cơ hội vì cả trăm người khác đã nhanh chân thức xuyên đêm giữ chỗ.
Cùng đó, vừa rồi vẫn còn không ít trường THPT tư thục chưa tạo điều kiện cho phụ huynh và học sinh rút hồ sơ, khi các em đỗ vào các nguyện vọng 1, 2 của trường THPT công lập.
Ở mùa tuyển sinh 2024 - 2025, Sở GDĐT Hà Nội đã mạnh tay hơn trong việc không giao chỉ tiêu tuyển sinh cho các trường THPT tư thục khi chưa đạt các điều kiện; xử phạt hành chính 5 trường tuyển sinh quá chỉ tiêu lớp 10, gồm 2 trường THPT và 3 trường cao đẳng, trung cấp nghề… Dẫu thế, dư luận mong muốn việc giám sát công tác tuyển sinh, cũng như chất lượng dạy - học ở những trường THPT tư thục cần được thực hiện sát sao hơn nữa.
Ông Trần Thế Cương - Giám đốc Sở GDĐT Hà Nội cho biết, trong năm học 2024 - 2025, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu của giáo dục Thủ đô là rà soát, bổ sung quy hoạch phát triển mạng lưới trường, lớp. Giai đoạn 2025 -2030, thành phố sẽ có thêm 30 - 35 trường THPT công lập đáp ứng nhu cầu học tập của học sinh. Hiện quận Cầu Giấy sẽ xây thêm 3 trường THPT công lập; quận Tây Hồ sẽ xây 8 trường nữa từ bậc mầm non tới THPT từ nay tới năm 2025; quận Hoàng Mai đã khởi công xây dựng 17 trường công lập. Có 4 dự án trường học từ mầm non tới THPT hoàn thành trong năm học 2024 - 2025… Trong bối cảnh tốc độ gia tăng dân số nhanh, Sở GDĐT sẽ tăng cường tham mưu với thành phố tiếp tục thực hiện hiệu quả việc rà soát bổ sung, quy hoạch lại mạng lưới trường, lớp đáp ứng các tiêu chuẩn và yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông.