Ngày 8/10, tại Hà Nội, Bộ VHTTDL đã tổ chức họp báo thường kỳ Quý III năm 2019. Trong đó, sự việc như công trình xây dựng trên đỉnh Mã Pì Lèng (Mèo Vạc, Hà Giang) đã được Chánh Văn phòng, người phát ngôn Nguyễn Thái Bình và các đơn vị liên quan trả lời các cơ quan báo chí.
Công trình xây dựng trên đỉnh Mã Pì Lèng.
Theo người phát ngôn của Bộ VHTTDL Nguyễn Thái Bình: Hiện Bộ chưa nhận được bất cứ đề xuất nào về việc thẩm định công trình xây dựng trên đỉnh Mã Pì Lèng (Mèo Vạc, Hà Giang). Tuy nhiên, theo ông Bình: Dù là tư nhân, doanh nghiệp hay bất cứ tổ chức nào cũng phải tuân thủ nghiêm quy định luật pháp. Công trình xây dựng ở Mã Pì Lèng hay bất cứ đâu trên lãnh thổ Việt Nam, dù góp phần thúc đẩy phát triển văn hóa, thể thao, du lịch mà ảnh hưởng cảnh quan thì Bộ cũng không đồng tình. Để công trình xây dựng trái phép xong hết rồi mới lật lại câu chuyện, tôi mong các bạn hỏi trách nhiệm của chính quyền địa phương. “Nhà chúng ta sửa rất là nhỏ, ngay lập tức đội quy tắc, trật tự đô thị của chính quyền có mặt ngay. Đương nhiên, cả một công trình đến 7 tầng thì không thể không biết được”.
Trả lời báo chí về việc bà chủ của khách sạn ở đèo Mã Pí Lèng cho biết nếu phá bỏ khách sạn thì sẽ nhảy xuống sông Nho Quế, hay nổ mìn đang tạo áp lực với các cơ quan quản lý, Chánh Văn phòng Bộ VHTTDL bày tỏ: “Theo tôi là không nên mang tính mệnh của mình ra để tạo áp lực với luật pháp, khi sai thì nhận thức sai để khắc phục, sửa chữa. Đã là doanh nghiệp, làm việc theo cơ chế thị trường, được ăn thua chịu, không có việc thua chịu rồi bắt xã hội gánh được”.
Ông Nguyễn Thái Bình thông tin thêm, theo tìm hiểu của Bộ, ban đầu quan điểm của tỉnh Hà Giang chỉ xây trạm dừng chân cho du khách, không phải công trình bê tông kiên cố, có quy định cả chất liệu làm công trình, nhưng trong quá trình làm, chủ đầu tư cố tình vi phạm pháp luật. Trong ngày 8/10, Cục Di sản Văn hóa đã cử đoàn công tác lên Mèo Vạc để kiểm tra công trình xây dựng không phép cao tới 7 tầng ngang nhiên tồn tại trên đỉnh đèo Mã Pì Lèng, con đèo nổi tiếng, một trong tứ đại đỉnh đèo hùng vĩ nhất phía Bắc.
Cũng trong ngày 8/10, UBND tỉnh Hà Giang đã có báo cáo gửi Thủ tướng Chính phủ về công trình nhà nghỉ, nhà hàng Panorama xây dựng trái phép tại đèo Mã Pì Lèng. Theo báo cáo thì danh thắng này được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt nằm trong các quy hoạch gồm Quy hoạch tổng thể bảo tồn, tôn tạo và phát huy giá trị Công viên Địa chất toàn cầu cao nguyên đá Đồng Văn giai đoạn 2012 - 2020 và tầm nhìn 2030 quy hoạch xây dựng Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn, tỉnh Hà Giang, đến năm 2030; quy hoạch tổng thể phát triển du lịch Khu du lịch quốc gia Cao nguyên đá Đồng Văn tỉnh Hà Giang đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030.
Về công tác quản lý di sản văn hóa, năm 2017, UBND tỉnh Hà Giang ban hành quyết định về quy định quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích lịch sử văn hóa và danh lam thắng cảnh đã được Nhà nước xếp hạng trên địa bàn tỉnh Hà Giang. UBND tỉnh đã giao cho các huyện, thành phố chịu trách nhiệm bảo đảm nguồn lực để quản lý, bảo vệ và phát huy giá trị di tích đã được xếp hạng trên địa bàn. Sở VHTTDL có trách nhiệm tham mưu cho UBND tỉnh thực hiện chức năng quản lý nhà nước đối với các hoạt động quản lý, bảo tồn, tu bổ và phát huy giá trị di tích trên địa bàn. Đối với danh thắng đèo Mã Pì Lèng, trong những năm qua đã được khách du lịch đánh giá là điểm đến hấp dẫn của tỉnh Hà Giang. Nơi đây có phong cảnh đẹp. Tuy nhiên, cung đường đèo này chưa có điểm dừng chân ngắm toàn cảnh hẻm vực Tu Sản, Mã Pì Lèng.
Báo cáo dẫn chứng, căn cứ khảo sát của GS Guy Martini - Tổng Thư ký Ban điều phối Mạng lưới Công viên địa chất toàn cầu UNESCO (tháng 2/2018), khuyến nghị tỉnh Hà Giang xây dựng điểm dừng chân phục vụ du khách tại khu vực Mã Pì Lèng (khu vực xây dựng nhà nghỉ nêu trên).
Căn cứ báo cáo khuyến nghị trên, UBND tỉnh Hà Giang đã tổ chức 2 đoàn đi kiểm tra và có văn bản số 55/TB-UBND, ngày 14/3/2018 và văn bản số 141/TB-UBND, ngày 8/6/2018 chỉ đạo, giao cho huyện Mèo Vạc triển khai thực hiện xây dựng điểm dừng chân. Yêu cầu hoàn thành trước tháng 7/2018 để phục vụ cho kỳ tái đánh giá Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn lần thứ hai, năm 2018 (vào tháng 9/2018). Sau khi có thông tin phản ánh về công trình xây dựng tại khu vực Mã Pì Lèng, UBND tỉnh Hà Giang xác định về vị trí xây dựng điểm dừng chân ngắm toàn cảnh hẻm vực Tu Sản, Mã Pì Lèng (nhà nghỉ, nhà hàng Panorama): Công trình này nằm ngoài khu vực bảo vệ I và II của danh lam thắng cảnh Mã Pì Lèng.
Tuy nhiên, theo Điều 36, Luật Di sản văn hóa và Luật sửa đổi bổ sung một số điều của Luật Di sản văn hóa năm 2009, công trình này có khả năng ảnh hưởng đến cảnh quan thiên nhiên và môi trường - sinh thái của danh thắng Mã Pì Lèng. Do đó cần có ý kiến thẩm định bằng văn bản của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Về hồ sơ công trình nhà nghỉ, nhà hàng Panorama chưa có cơ quan nhà nước có thẩm quyền cho phép đầu tư và cấp phép xây dựng. Xác định trách nhiệm ban đầu thuộc trách nhiệm của UBND huyện Mèo Vạc trong công tác quản lý quy hoạch và đầu tư xây dựng. Để xác minh cụ thể vụ việc trên, UBND tỉnh Hà Giang đã chỉ đạo cơ quan chức năng của tỉnh tổ chức kiểm tra công trình xây dựng tại khu vực Mã Pì Lèng, yêu cầu báo cáo UBND tỉnh trước ngày 9/10/2019.
Đặc biệt, báo cáo cũng nêu rõ, quan điểm và phương hướng giải quyết của tỉnh không bao che sai phạm và kiên quyết xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có liên quan. Đồng thời khắc phục những sai phạm trong xây dựng công trình theo đúng các quy định của pháp luật. Đối với các vấn đề về xác định ảnh hưởng cảnh quan, môi trường, tỉnh báo cáo xin ý kiến của Bộ VHTTDL và mời các chuyên gia giúp đánh giá làm cơ sở để xử lý các vi phạm theo quy định.