Không nên lạm dụng nước muối sinh lý

Theo TS BS Nguyễn Tuyết Xương - Trưởng khoa Tai-Mũi-Họng, Bệnh viện Nhi Trung ương, nước muối sinh lý 0,9% hay nước muối biển là dung dịch dùng để rửa, vệ sinh mũi họng, không phải là thuốc. Ngoài việc dùng để cung cấp và bổ sung nước cũng như chất điện giải cho cơ thể (dùng theo đường tiêm truyền theo chỉ định của bác sĩ) thì nước muối sinh lý còn được dùng làm thuốc nhỏ/rửa mắt hay mũi.

Hiện một số phụ huynh đã lạm dụng, dùng nước muối sinh lý rửa mũi cho con hàng ngày để phòng chống các bệnh viêm mũi, họng trong khi trẻ không bị bệnh. Đây là việc làm sai lầm do trong mũi, họng đều có một lượng dịch tự nhiên đủ để bôi trơn niêm mạc, có tác dụng ngăn cản sự xâm nhập của vi khuẩn và bụi bẩn.

Nếu lạm dụng nước muối sinh lý để rửa mũi sẽ khiến mũi trẻ mất đi dịch tiết tự nhiên, mất đi lớp bảo vệ niêm mạc, khiến mũi trẻ bị rát, kích ứng mũi, chảy nước mũi, ảnh hưởng tới niêm mạc mũi, khô mũi thậm chí dễ gây nên viêm nhiễm mãn tính. Ngoài ra, việc sử dụng nước muối sinh lý hàng ngày có thể tạo cảm giác trẻ luôn bị bệnh, chưa kể đến việc rửa mũi sai tư thế có thể khiến trẻ bị đau, chảy máu, hoặc là gây viêm tai giữa.

Nước biển và nước muối sinh lý chỉ thật sự tốt khi trẻ có tình trạng viêm mũi, ngạt và chảy nước mũi nhiều. Lúc này, nó được dùng để bơm rửa, đảm bảo sự thông thoáng cho mũi. Ngoài ra, cũng có thể dùng các dung dịch nước muối để vệ sinh mũi sau khi đi xa, tiếp xúc với môi trường nhiều khói bụi. Cha mẹ cần nhớ không nên dùng nước muối sinh lý hàng ngày.

TS.BS Nguyễn Tuyết Xương nêu rõ: Khi rửa mũi cho trẻ bằng nước muối sinh lý, các phụ huynh cũng cần thực hiện đúng cách. Cha mẹ nên đặt trẻ nằm nghiêng trên bàn hoặc giường; để đầu thấp, mông cao, đặt 1 tay lên đầu trẻ và giữ nhẹ để tránh việc trẻ giãy giụa, có thể gây tổn thương trong quá trình rửa mũi; đồng thời, lót khăn xô dày dưới cổ và đầu trẻ để nước rửa chảy ra thấm vào đó.

Nếu trẻ mới bị ngạt mũi nhẹ, dịch mũi còn lỏng thì cha mẹ có thể tiến hành rửa luôn; còn trong trường hợp dịch mũi đặc, có rỉ mũi thì nên nhỏ 2-3 giọt nước muối vào mỗi bên mũi, đợi một lúc cho nước muối ngấm làm mềm rỉ mũi rồi nhẹ nhàng dùng tay day day mũi bé để rỉ mũi mềm và bong ra.

Nước muối sinh lý, một sản phẩm tưởng như vô hại nhưng mới đây các cơ quan chức năng của TP HCM liên tục phát hiện nhiều sai phạm sản xuất, chủ yếu là không đảm bảo chất lượng vệ sinh khiến người tiêu dùng, đặc biệt là các bà mẹ có con nhỏ hoang mang, lo lắng..

Theo PGS Nguyễn Hữu Đức - nguyên giảng viên Khoa Dược, Đại học Y dược TP HCM, nước muối sinh lý là dung dịch Natri clorid có chứa muối ăn Natri Clorua (NaCl) ở nồng độ 0,9%. Nước muối sinh lý để nhỏ mắt, nhỏ tai, nhỏ mũi, súc miệng, thậm chí là rửa vết thương.

Để nước muối sinh lý đạt tiêu chuẩn và an toàn, theo PGS Nguyễn Hữu Đức, ngoài hàm lượng muối 0,9%, tương đương với nồng độ muối trong huyết tương của con người thì cần phải hoàn toàn vô trùng. Việc sản xuất phải tuân thủ nghiêm ngặt các điều kiện của Cục Quản lý Dược.

“Nếu không được sản xuất trong điều kiện vô trùng, nước muối sinh lý có thể gây nhiễm trùng cho mũi, mắt, nếu dùng để rửa vết thương thì có khi còn gây ra nhiễm trùng nặng hơn cho vết thương”, PGS Nguyễn Hữu Đức khẳng định.

Người dân tự pha nước muối sinh lý cũng chưa hẳn an toàn. Khi tự pha chúng ta sẽ không kiểm soát được nồng độ muối, bên cạnh đó quá trình tự bảo quản cũng chưa hẳn hoàn toàn vô trùng. Do vậy, nếu có tự pha thì cũng chỉ nên dùng để súc miệng, tuyệt đối không được nhỏ mắt vì mắt con người rất nhạy cảm.