Kiếm tiền nhờ... Covid-19

Dựa trên phân tích về lương bổng của 3 nhà sản xuất vaccine Covid-19 trong 2 năm 2020-2021 cho thấy CEO Pfizer Albert Bourla là người được tăng lương nhiều nhất trong đại dịch. Thu nhập của ông trong giai đoạn này là 45,3 triệu USD, vượt xa mức 27,7 triệu USD giai đoạn 2018-2019. Trong khi đó, CEO Ugur Sahin của BioNTech được trả 30,8 triệu USD trong cùng giai đoạn 2020-2021, gấp hơn 3 lần so với mức 8,5 triệu USD vào năm 2018-2019. CEO Stéphane Bancel của Moderna nhận 31,1 triệu USD trong năm 2020-2021.

Người ta biết rằng, 3 CEO này có thu nhập cao ngất ngưởng là do các công ty đã thu được khoản lợi nhuận khổng lồ nhờ vaccine Covid-19.

Tuy nhiên, theo Financial Times, các chuyên gia công nghiệp sinh học cho rằng mức thu nhập trên là chính đáng so với những nỗ lực phi thường của lãnh đạo các công ty dược phẩm trong việc phát triển vaccine Covid-19. Họ khẳng định các loại vaccine do Pfizer, BioNTech và Moderna sản xuất đã cứu sống hàng triệu người trong đại dịch, đồng thời đẩy giá cổ phiếu của 3 công ty tăng vọt. Cổ phiếu của Pfizer đã tăng 60% trong vòng 2 năm, trong khi giá trị cổ phiếu của BioNTech và Moderna tăng lần lượt gấp 3 lần và 5 lần.

“Họ không phải là những người ăn theo đại dịch mà là những người tinh khôn, công ty của họ dám đầu tư và chấp nhận rủi ro. Hàng chục triệu USD mà các CEO được nhận cũng chính đáng, trừ trường hợp họ trốn thuế”- ý kiến trên Financial Times.

Trong một diễn biến liên quan, mới đây Công ty công nghệ sinh học Đức BioNTech (công ty hợp tác sản xuất Vaccine Covid-19 cùng Pfize) công bố sẽ trả lại hơn 2,2 tỷ USD cho các cổ đông do thu nhập vượt quá dự báo. Việc này được thực hiện thông qua việc mua lại cổ phần và một khoản cổ tức đặc biệt.

Cụ thể, công ty sẽ mua lại khoảng 1,6 tỷ USD cổ phiếu của mình trong 2 năm tới và đề xuất mức cổ tức là 2,23 USD/cổ phiếu tại cuộc họp thường niên. Họ cũng có kế hoạch tăng 50% ngân sách dành cho việc nghiên cứu và phát triển, lên tới khoảng 1,5-1,6 tỷ USD.

Ông Ugur Sahin- nhà đồng sáng lập kiêm Giám đốc điều hành BioNTech, nói: “Để tiếp tục dẫn đầu ngành của mình, chúng tôi dự định củng cố thành công năm 2021 và thúc đẩy nhiều chương trình, bao gồm liệu pháp dựa trên mRNA, liệu pháp tế bào và kháng thể đặc hiệu”. Ngoài ra, BioNTech dự định mở rộng một thử nghiệm lâm sàng đối với vaccine Covid-19 nhằm tạo ra phiên bản cải tiến với khả năng chống lại biến thể Omicron tốt hơn.

Được biết, trong năm 2021, BioNTech báo cáo doanh thu 21 tỷ USD, vượt xa mức 536,2 triệu USD trong năm trước đó, kết quả này phản ánh sự thành công phi thường của vaccine Covid-19. Công ty cũng cho biết họ đã ký đơn đặt hàng giao 2,4 tỷ liều vaccine Covid-19 vào năm 2022. Số vaccine này có thể tạo ra doanh thu từ 14,4-18,9 tỷ USD.

Trước lợi nhuận khổng lồ của một số công ty sản xuất vaccine Covid-19, người ta đặt lại vấn đề: Tại sao trong khi đại dịch bùng phát các nước đang phát triển không mua được lượng vaccine cần thiết? Trong khi các nước phát triển, nhà sản xuất vaccine cũng như nhiều tổ chức quốc tế và quỹ từ thiện đã hứa sẽ thực hiện một “sân chơi công bằng” để đảm bảo việc tiếp cận vaccine bình đẳng. Kết cục thì theo Tổ chức Y tế thế giới (WHO), 75% tổng lượng vaccine đã được dành cho 10 nước phát triển; 25% dành cho “phần còn lại của thế giới” .

Tới nay, vaccine ngừa Covid-19 đã không còn là vấn đề nóng nữa, khi mà nhiễm dịch cộng đồng (tiêm vaccine và miễn nhiễm tự nhiên) đã đưa thế giới đến chặng chót của đại dịch. Kể từ ngày 11/3/2020, khi WHO tuyên bố Covid-19 là đại dịch toàn cầu, thì bên cạnh cuộc chiến chống dịch còn có cuộc chiến vaccine: về điều chế và phân phối. Tuy nhiên, các nước nghèo đã thua trong cuộc chiến này khi mà các nhà sản xuất vaccine ra sức bảo vệ lợi ích của mình, cũng như chính phủ các nước giàu đã nhanh chóng tích trữ một lượng vaccine cực lớn.

Đáng chú ý, khi nhìn nhận lại đại dịch Covid-19, theo tiến sĩ Terry F.Buss, ngay từ năm 2015 phát biểu tại Diễn đàn kinh tế thế giới, tỷ phú Bill Gates đã cảnh báo các nhà lãnh đạo toàn cầu cần chuẩn bị sẵn sàng cho một đại dịch chưa từng có. Nhưng lời cảnh báo dường như chỉ sượt qua tai đại biểu. “Có lẽ đến lúc này họ mới lắng nghe, nhưng cũng chỉ là để chuẩn bị cho một đại dịch khác chứ không phải là Covid-19”.